Cuộc đối đầu kịch tính với Bắc Kinh ở Biển Đông trong tuần này là sự cố nghiêm trọng nhất đối với Philippines, các quan chức an ninh hàng đầu của nước này nói hôm thứ Tư, đồng thời cam kết sẽ không lùi bước trong việc khẳng định quyền chủ quyền của nước này.
Philippines đã vô cùng tức giận trước hành vi gây hấn lặp đi lặp lại của lực lượng hải cảnh Trung Quốc, cáo buộc các tàu của nước này hôm thứ Ba sử dụng vòi rồng, ngăn chặn và quấy rối một nhóm tiếp tế của Philippines cho các binh sĩ đồn trú tại Bãi Cỏ Mây tranh chấp.
Lực lượng đặc nhiệm Biển Đông của Philippines cho biết một đô đốc hàng đầu đang ở trên con tàu bị lực lượng hải cảnh Trung Quốc phun vòi rồng, làm vỡ kính chắn gió và làm bị thương 4 nhân viên hải quân. Đô đốc không hề hấn gì.
“Đây là vụ việc nghiêm trọng nhất từ trước đến nay”, người phát ngôn lực lượng đặc nhiệm Jonathan Malaya nói, đồng thời cáo buộc Trung Quốc “cố tình gây rối” và “kích động một cách ác ý”.
Trung Quốc cáo buộc Philippines xâm phạm lãnh thổ của mình, tuyên bố chủ quyền không thể tranh cãi đối với rạn san hô nằm cách đất liền 1.300 km (808 dặm). Trung Quốc tuyên bố chủ quyền trên phần lớn Biển Đông, bất chấp hội đồng trọng tài quốc tế kết luận rằng quan điểm đó không có cơ sở theo luật pháp quốc tế.
Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Gilberto Teodoro hôm thứ Tư nói các tuyên bố của Trung Quốc là vô căn cứ và hành động của họ trong tuần này “rõ ràng là phi pháp và hết sức thiếu văn minh”.
“Nói một cách đơn giản, tuyên bố này là một tuyên bố mà không một quốc gia có tư tưởng đúng đắn nào trên thế giới đồng ý và bị nhiều người thẳng thừng lên án”, ông Teodoro nói trong một tuyên bố.
“Nỗ lực vô ích của họ nhằm bịa ra và bán câu chuyện này đã thất bại khi đối mặt với những sự thật không thể chối cãi”.
Gia tăng bùng nổ
Vụ việc hôm thứ Ba là vụ mới nhất trong một loạt các cuộc xung đột giữa Philippines và Trung Quốc về các khu vực tranh chấp ở Biển Đông, trùng với thời điểm gia tăng các hoạt động phòng thủ gần đây giữa quân đội của Manila và Washington.
Australia và các quốc gia Đông Nam Á hôm thứ Tư kêu gọi kiềm chế ở Biển Đông đang tranh chấp và tuân thủ trật tự “dựa trên luật lệ” ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.
“Chúng tôi khuyến khích tất cả các nước tránh bất kỳ hành động đơn phương nào gây nguy hiểm cho hòa bình, an ninh và ổn định trong khu vực”, tuyên bố chung sau cuộc họp kéo dài ba ngày nói.
Một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói rằng tình hình nhìn chung vẫn ổn định và quan điểm của Trung Quốc về Bãi Cỏ Mây là nhất quán và rõ ràng.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết họ đứng về phía Philippines sau “những hành động khiêu khích” của Trung Quốc.
Philippines và Hoa Kỳ có Hiệp ước phòng thủ chung ràng buộc họ phải bảo vệ lẫn nhau nếu bị tấn công, làm tăng nguy cơ trong khu vực nơi căng thẳng đã âm ỉ trong nhiều thập kỷ qua về yêu sách chủ quyền của Bắc Kinh ở Biển Đông, một tuyến thủy lộ quan trọng cho thương mại toàn cầu.
Các quan chức Philippines hôm thứ Tư nói rằng việc dẫn ra hiệp ước đó sẽ là một vấn đề nghiêm trọng, mặc dù các cuộc tham vấn đang diễn ra giữa hai nước.
Tuy nhiên, khi phát biểu khi ở Australia, Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos Jr nói đây không phải là lúc cũng như là lý do để kích hoạt hiệp ước, nhưng vụ việc đang được xem là “rất đáng báo động”.
Bộ Ngoại giao Philippines cho biết đại sứ quán nước này ở Trung Quốc đã đưa ra lời khiển trách chính thức hoặc “demarche” (công hàm nêu quan điểm chính thức) đối với đối tác Bắc Kinh.
Diễn đàn