Thủ tướng Hungary Viktor Orban phủ quyết gói viện trợ lớn của Liên hiệp châu Âu dành cho Ukraine hôm thứ Sáu 15/12 và cảnh báo ông vẫn có thể ngăn chặn việc Kyiv gia nhập EU sau khi khối này chuẩn thuận việc tiến hành đàm phán với Ukraine về kết nạp thành viên.
Tại hội nghị thượng đỉnh ở Brussels hôm 14/12, 26 nhà lãnh đạo quốc gia trong Liên hiệp Châu Âu - trừ Hungary - đã có bước đi lịch sử là đồng ý bắt đầu đàm phán về việc gia nhập với một quốc gia đang có chiến tranh. Họ đã mặc kệ những thái độ, lời lẽ bất bình của Orban bằng cách khiến cho ông ấy rời khỏi phòng họp. Orban vẫn duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Nga.
Tuy nhiên, vài giờ sau, vì Orban chống đối nên họ không thể sửa kế hoạch ngân sách của khối để chuyển 50 tỷ euro (55 tỷ đô la) cho Ukraine và cung cấp thêm tiền cho các ưu tiên khác của EU như quản lý vấn đề di dân.
Orban, người lâu nay có tiếng là hay tận dụng các bất đồng, tranh cãi với các nhà lãnh đạo EU khác để mang lại lợi thế trong các cuộc bầu cử trong nước, nói với đài phát thanh nhà nước rằng ông đã ngăn cản gói viện trợ cho Ukraine - một phần trong kế hoạch ngân sách nhiều năm về nhiều vấn đề hơn - để đảm bảo Hungary nhận được số tiền mà nước này muốn từ ngân sách EU.
Sự đột phá trên con đường để Ukraine trở thành thành viên EU cho thấy Orban có những hạn chế về sức mạnh, không phải lúc nào cũng có thể tác động đến các quyết định của EU theo ý ông ấy được. Mặt khác, bước đột phá này diễn ra ở một thời điểm quan trọng đối với Ukraine khi mà cuộc phản công trước quân xâm lược Nga đã không đạt được những chiến thắng lớn và Tổng thống Mỹ Joe Biden đến nay vẫn chưa được Quốc hội thông qua gói viện trợ trị giá 60 tỷ đô la cho Kyiv.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy ca ngợi việc chuẩn thuận chủ trương đàm phán về kết nạp thành viên, gọi đó là một chiến thắng cho Ukraine và châu Âu.
Mặc dù phải mất nhiều năm nữa mới có thể đi đến việc kết nạp, nhưng quyết định tại hội nghị thượng đỉnh Brussels đã đưa Ukraine tiến một bước gần hơn tới mục tiêu chiến lược dài hạn là gắn bó với phương Tây và tự giải phóng khỏi quỹ đạo của Nga.
Nhưng Orban cảnh báo Hungary vẫn có thể chặn đường các cuộc đàm phán bất cứ lúc nào.
"Đây là một quyết định tồi tệ", nhà lãnh đạo theo chủ nghĩa dân tộc nói. "Chúng tôi có thể tạm dừng quá trình này sau này và nếu cần, chúng tôi sẽ chặn đứng và quyết định cuối cùng sẽ do quốc hội Hungary đưa ra".
Vào sáng 15/12, các nhà lãnh đạo EU đã thôi đàm phán về gói tài chính vốn đòi hỏi phải có sự nhất trí và cho biết họ sẽ thử lại vào tháng 1/2024, bày tỏ sự lạc quan rằng có thể đạt được một thỏa thuận sau đó.
Thủ tướng Estonia Kaja Kallas phát biểu: “Tôi có thể đảm bảo với quý vị rằng Ukraine sẽ không bị bỏ mặc không có sự hỗ trợ, có nhiều cách khác nhau để làm được việc này. Tôi khá tự tin rằng chúng ta sẽ có giải pháp vào tháng 1”.
Diễn đàn