Giới hữu trách ở Afghanistan cho hay ít nhất 60 người đã thiệt mạng và 466 người bị thương trong cuộc giao tranh giữa quân đội chính phủ và phe Taliban để giành quyền kiểm soát thành phố Kunduz miền bắc. Có tin về các vụ giao tranh liên tục trong đêm qua và sáng nay ở thành phố bị vây hãm và vùng lân cận.
Hồi khuya thứ Năm, tổng thống Ashraf Ghani thông báo rằng lực lượng an ninh Afghanistan, sau cuộc giao tranh ác liệt đã chiếm lại phần lớn Kunduz, 3 ngày sau khi thủ phủ tỉnh này rơi vào tay Taliban.
Tuy nhiên, giới hữu trách và cư dân ở Kunduz, nói một số chiến binh Taliban vẫn còn ẩn nấp trong nhà của thường dân và chống lại lực lượng Afghanistan đang tiến hành các cuộc hành quân tảo thanh từng nhà. Nhóm nổi loạn này cũng chiếm một quận khác ở tỉnh Badakhshan trong đêm.
Một phát ngôn viên bộ y tế hôm thứ Sáu cho biết chính phủ đã gửi các toán phẫu thuật và tiếp liệu y tế đến Kunduz. Nhưng ủy ban Chữ thập đỏ Quốc tế ICRC nói họ đang ngày càng lo ngại về an sinh của thường dân và tình trạng thiếu tiếp liệu và nhân viên y tế tại thành phố khoảng 300.000 người này.
Trong thông cáo công bố hôm nay, ICRC nói họ có đồ tiếp liệu y tế khẩn cấp sẵn sàng để gửi bằng máy bay đi từ Kabul ngay khi an ninh tại phi cảng thành phố tốt hơn.
Người đứng đầu ICRC ở Afghanistan, ông Jean-Nicolas Marti được trích thuật nói rằng: “Chúng tôi kêu gọi tất cả các bên trong cuộc xung đột đảm bảo sự an toàn cho thường dân và tạo điều kiện thuận lợi cho công tác của những người tìm cách cung cấp hỗ trợ nhân đạo cho dân chúng”.
Các giới chức ở tỉnh Badakhshan nói phe Taliban ở đó đã chiếm quận Warduj trong cuộc giao tranh ban đêm. Phát ngôn viên Taliban Zahibullah Mujahid nói các chiến binh của họ đã hạ sát hơn 50 binh sĩ Afghanistan trước khi tràn vào quận này. Tỉnh này có chung đường biên giới với Tajikistan, Pakistan và vùng Tân Cương nhiều biến động của Trung Quốc.
Giao tranh giữa chiến binh Taliban và lực lượng an ninh Afghanistan cũng diễn ra ở nhiều nơi trong các tỉnh Takhar và Baghlan lân cận.
Các vùng phía bắc Afghanistan vẫn tương đối yên tĩnh trong thời gian sứ mạng tác chiến do NATO lãnh đạo kết thúc hồi tháng 12 năm ngoái. Giao tranh tập trung ở miền đông và nam Afghanistan, được coi là các cứ địa của Taliban.
Mặt khác, ở thành phố Jalalabad miền đông, một máy bay vận tải quân sự của Hoa Kỳ đã bị rớt ngay sau nửa đêm, làm 11 người thiệt mạng. Phe Taliban nhận trách nhiệm bắn rơi máy bay. Một phát ngôn viên liên minh mô tả vụ này là một tai nạn và nói không có tin về hỏa lực địch.
Pakistan bị quy trách
Cơ quan tình báo Afghanistan và bộ quốc phòng đã đổ lỗi cho cơ quan gián điệp nước láng giềng Pakistan, ISI, là đứng sau vụ tấn công của phe nổi dậy vào Kunduz.
Truyền thông địa phương trích lời phó tham mưu trưởng quân đội quốc gia Afghanistan Tướng Murad Ali Murad, đang có mặt ở Kuduz, nói “cuộc giao tranh được hoạch định và tiến hành từ Pakistan bởi ISI”.
Bộ trưởng Pakistan Abdul Qadir Baloch, người cũng phụ trách các vấn đề người tị nạn Afghanistan trong nước, đã bác bỏ các cáo buộc.
Ông Baloch nói với đài VOA: “Có việc đổ lỗi qua lại đang diễn ra, và đó là điều rất không may. Tôi nghĩ đây là bởi vì những sự hiểu lầm, có thể là về phía Afghanistan”.
Sự tàn ác ở Kunduz
Một thông cáo từ văn phòng ông Ghani nói rằng trong khi ở Kunduz, “phe Taliban đã sử dụng việc giết hại phi pháp các cá nhân thường dân và quân đội và cư dân ở Kunduz cũng như tra tấn và ngược đãi họ”.
Thông cáo tố giác phe Taliban “sử dụng cưỡng hiếp và thả tù nhân, đa số bị kết tội sát nhân và vi phạm nhân phẩm và tài sản dân chúng”.
Thông cáo nói tiếp rằng các phần tử nổi dậy “đã cướp bóc của cải và tài sản của các văn phòng Liên Hiệp Quốc, các tổ chức phi chính phủ khác, các lãnh sự quán và văn phòng đại diện nước ngoài”.
Thông cáo lên án các hoạt động của Taliban là “tội ác chống nhân loại” và cam kết đưa các thủ phạm ra trước công lý.
Hội Ân xá Quốc tế cũng báo cáo những câu chuyện kinh hoàng phát xuất từ cư dân ở Kunduz, trong đó có những vụ tàn sát tập thể, băng đảng cưỡng hiếp và lục soát từng nhà một của các đội tử thủ Taliban.
Phát ngôn viên Taliban Zabihullhah Mujahid bác bỏ những cáo buộc là vô căn cứ trong thông cáo bằng tiếng Pashto gửi cho đài VOA.
Mạng lưới Phân tích gia Afghanistan độc lập (AAN) đã viện dẫn những phát hiện riêng của mình cho thấy ngay cả trước khi Taliban tấn công, cư dân Kunduz đã bị áp đặt chế độ đánh thuế bất hợp pháp, cướp bóc và cưỡng hiếp dưới tay những “viên chỉ huy thô bạo” và cảnh sát Afghanistan ở địa phương.
Tổ chức có trụ sở ở Kabul này nói: “Vấn đề không phải chỉ là Taliban hấp dẫn, mà thực ra là các toán dân quân thân chính phủ và cảnh sát địa phương Afghanistan đã cư xử quá tệ hại khiến cho nhà nước không còn hấp dẫn nữa”.
