Philippines ngày 2/4 loan báo cố vấn an ninh quốc gia của họ và người đồng cấp Mỹ đã thảo luận về “các hành động uy hiếp, hung hăng và bịp bợm” của Bắc Kinh ở Biển Đông, trong lúc căng thẳng ngoại giao ngày càng gia tăng giữa hai nước láng giềng châu Á.
Hội đồng An ninh Quốc gia Philippines cho biết trong một tuyên bố rằng Cố vấn An ninh Quốc gia Philippines Eduardo Ano “bày tỏ sự đánh giá cao đối với việc Hoa Kỳ tiếp tục đảm bảo và tái khẳng định cam kết sắt đá” đối với liên minh Mỹ-Philippines.
Cuộc điện đàm hôm 1/4 diễn ra ngay sau một loạt các vụ va chạm trên biển và khẩu chiến nảy lửa giữa Trung Quốc và Philippines, gây ra lo ngại về sự leo thang trên biển.
Tổng thống Ferdinand Marcos Jr tuần trước cho biết sẽ có “biện pháp đối phó” chống lại sự xâm lược của lực lượng tuần duyên Trung Quốc, trong khi Bắc Kinh cáo buộc Philippines phản bội và không giữ lời hứa kéo một tàu hải quân cũ cố tình neo đậu trên bãi cạn tranh chấp. Manila nói chưa từng bao giờ đưa ra cam kết đó.
Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Gilberto Teodoro nói với người dân Philippines trong một bức thư ngỏ ngày 2/4 rằng “chớ rơi vào cái bẫy do tuyên truyền của Trung Quốc giăng ra”.
Trung Quốc tuyên bố gần như toàn bộ Biển Đông là lãnh thổ của họ mà họ kiểm soát bởi một đội tàu tuần duyên, cách đất liền khoảng hơn 1.000 km.
Tranh chấp xảy ra vào thời điểm Philippines và Mỹ đang tăng cường quan hệ quân sự, khiến Trung Quốc bực bội vì coi Washington đang can thiệp vào sân sau của mình.
Philippines khẳng định họ chưa bao giờ đồng ý kéo tàu BRP Sierra Madre đi chỗ khác, vốn được một số binh sĩ canh gác kể từ khi nó neo đậu ở Bãi Cỏ Mây (Bãi cạn Second Thomas) 25 năm trước. Trung Quốc bị cáo buộc ngăn chặn các nhiệm vụ tiếp tế của Philippines cho những người lính đồn trú trên con tàu đó.
Cựu phát ngôn viên của Tổng thống Rodrigo Duterte, người tiền nhiệm của ông Ferdinand Marcos Jr, khẳng định đã có “thỏa thuận bất thành văn” không chính thức với Trung Quốc về việc giữ nguyên hiện trạng ở bãi cạn nhưng không kéo tàu đi.
Phát ngôn viên của Cố vấn An ninh Quốc gia Philippines Jonathan Malaya cho biết chính phủ của ông Marcos chưa thấy bất kỳ tài liệu nào ủng hộ tuyên bố của Trung Quốc về lời hứa của Philippines sẽ di dời con tàu.
Diễn đàn