Nỗ lực để ngăn tỉ phú Donald Trump trở thành ứng cử viên tổng thống được đề cử của đảng Cộng hòa bước sang một bước mới vào tối ngày Chủ Nhật khi hai đối thủ chính của ông Trump công khai nêu chi tiết về kế hoạch của họ để hợp lực chống lại ông Trump tại 3 tiểu bang. Thông tín viên Chris Hannas tường thuật.
Kể từ khi thắng cuộc bầu cử sơ bộ tại tiểu bang New Hampshire ngày 9 tháng 1 năm nay, Ông Trump đã dẫn đầu trong cuộc chạy đua của các ứng cử viên đảng Cộng hòa để chiếm lại Tòa Bạch Ốc khi nhiệm kỳ của Tổng thống Barack Obama chấm dứt vào đầu năm tới.
Tuy nhiên chiến dịch của ông Trump, một chiến dịch vào lúc đầu được xem là sẽ nhanh chóng tàn lụi, đã làm nhiều người trong đảng thấy khó chịu vì những lời tuyên bố gây tranh cãi của ông về di trú và chính sách ngoại giao cũng như những nghi vấn về sự gắn bó của ông với đảng và lập trường của đảng.
Chỉ còn chưa đầy 3 tháng trước khi đại hội đảng Cộng hòa diễn ra tại Cleveland. Ông Trump đang trong vị thế được xem là ứng cử viên duy nhất có cơ may đạt được túc số 1.237 đại biểu để được đề cử.
Tuy nhiên, việc này không làm cho Thượng nghị sĩ Texas Ted Cruz và Thống đốc Ohio John Kasich ngưng chiến dịch tranh cử của họ. Hai người này không ngớt tuyên bố ông Trump là mối nguy hiểm cho đảng và cho rằng nếu ông Trump được đề cử thì ứng cử viên của đảng Dân chủ - chắc chắn là cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton, sẽ dễ dàng thắng trong cuộc tổng tuyển cử tháng 11.
Ngày hôm qua, hai ông Cruz và Kasich công bố kế hoạch ngăn ông Trump đạt được 1.237 đại biểu.
'Chia để trị'
Trong những những tuyên bố đưa ra cách nhau 15 phút, ban vận động tranh cử của ông Kasich và ông Cruz, nói rằng ông Kasich sẽ đứng ra ngoài và nhường cuộc bầu cử sơ bộ ngày 3 tháng 5 tại tiểu bang miền trung tây nước Mỹ Indiana cho ông Cruz.
Tiểu bang Indiana ngày càng có vẻ như là tiểu bang trọng yếu để biết được nỗ lực ngăn chặn ông Trump có thành công hay không. Tiểu bang này có 57 đại biểu, người thắng trong cuộc bầu cử sơ bộ sẽ chiếm được 30 đại biểu, số còn lại sẽ chia cho người thắng tại mỗi đơn vị bầu cử.
Tổng hợp các cuộc thăm dò trong tuần qua cho thấy ông Trump dẫn đầu tại Indiana với khoảng 39% số phiếu bầu so với 33% cử tri ủng hộ ông Cruz và 19% ủng hộ ông Kasich. Nếu kế hoạch Cruz-Kasich được tiến hành như dự trù, ông Cruz có thể chiến thắng tại Indiana và ông Trump sẽ mất một số đại biểu quan trọng.
Ban vận động tranh cử của ông Cruz cho biết thỏa thuận với ông Kasich là nhằm đảm bảo là ứng cử viên được đề cử của đảng Cộng hòa là người có thể tạo sự đoàn kết trong đảng. Họ nói:
“Có ông Donald Trump đứng đầu liên danh trong cuộc bầu cử vào tháng 11 chắc chắn là một tai họa cho đảng Cộng hòa. Không phải chỉ là ông Trump sẽ bị bà Clinton hay ông Sanders đánh bại, mà việc ông Trump được đảng đề cử sẽ làm cho đảng thụt lùi cả thế hệ.”
Ông Trump đã chỉ trích ông Cruz lẫn ông Kasich. Ông nói rằng hai người ngày vẫn còn tham gia cuộc chạy đua nhưng “không có con đường nào để chiến thắng cả.” Ông nói trong tuần qua là hai người này nên bỏ cuộc để giúp đảng Cộng hòa đoàn kết.
Để đổi lấy việc không vận động tranh cử mạnh mẽ tại Indiana, ông Kasich được ông Cruz hứa là sẽ đứng ngoài và không vận động tại hai tiểu bang Oregon và New Mexico ở miền tây. Oregon có 28 đại biểu trong cuộc bầu cử ngày 17 tháng 5, trong khi New Mexico có 24 đại biểu trong cuộc bầu cử ngày 7 tháng 6.
Mưu đồ
Ban vận động tranh cử của ông Kasich cho biết “Mục tiêu của chúng tôi là có được một đại hội mở rộng tại Cleveland, nơi chúng tôi tin tưởng là sẽ xuất hiện một ứng cử viên có khả năng đoàn kết đảng và thắng trong cuộc bầu cử tháng 11. Chúng tôi tin đó là ông John Kasich, ứng cử viên duy nhất có thể đánh bại Ngoại trưởng Hillary Clinton và giúp cho đảng Cộng hòa của chúng ta duy trì thế đa số tại quốc hội.”
Cả hai ban vận động tranh cử của ông Cruz và ông Kasich đều nói họ sẽ tranh đua với nhau một cách kịch liệt tại những tiểu bang còn lại.
Nếu ông Trump không đạt được đa số trong vòng bỏ phiếu đầu tiên tại đại hội đảng Cộng hòa, thì các đại biểu được tự do bỏ phiếu khác với những kết quả của các cuộc bầu cử sơ bộ. Điều đó có nghĩa là ông Kasich, dù đứng xa ở đằng sau về con số các đại biểu, cũng có cơ may được đề cử.
Các cuộc thăm dò cho thấy nếu cuộc bầu cử tổng thống tháng 11 được tổ chức ngay bây giờ, đảng Cộng hòa có nhiều cơ hội thắng thế hơn với ông Cruz hay ông Kasich. Các cuộc thăm dò chính cho thấy bà Clinton hơn ông Trump 10 điểm, hơn ông Cruz khoảng 2 điểm, nhưng thua ông Kasich 8 điểm.
Các cuộc thăm dò cũng cho thấy Thượng nghị sĩ tiểu bang Vermont Bernie Sanders, là người hiện đang ra sức vận động để xóa bỏ sự cách biệt khá xa với bà Clinton về số đại biểu, sẽ đánh bại cả 3 ứng cử viên của đảng Cộng hòa, nhưng chỉ thắng ông Kasich với mức chênh lệch khá thấp.
