Các nước thành viên trong liên minh NATO ngày 4/4 đồng ý rà soát kho vũ khí của họ để có thêm hệ thống phòng không bảo vệ Ukraine khỏi các cuộc tấn công bằng phi đạn đạn đạo của Nga trong lúc liên minh này đánh dấu kỷ niệm 75 năm ngày thành lập.
“Các đồng minh hiểu được sự cấp bách”, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg nói sau khi Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba gặp những người đồng cấp NATO và kêu gọi bổ sung cho Ukraine các hệ thống phòng không mới, đặc biệt là phi đạn Patriot do Mỹ sản xuất.
“Các đồng minh bây giờ sẽ về rà soát kho của mình, xem coi có cách nào có thể cung cấp thêm các hệ thống, đặc biệt là Patriot, nhưng tất nhiên cũng đảm bảo rằng các hệ thống đã có thì sẵn đạn dược cũng như phụ tùng thay thế (cần thiết),” ông Stoltenberg nói trong một cuộc họp báo.
Ông không nêu rõ bất kỳ cam kết hoặc chỉ tiêu viện trợ cụ thể nào.
Trước đó, Ngoại trưởng Ukraine nói với các phóng viên: “Tôi không muốn làm hỏng bữa tiệc sinh nhật của NATO, nhưng tôi cảm thấy buộc phải đưa ra một thông điệp rất nghiêm túc của người Ukraine về tình trạng các cuộc không kích của Nga vào đất nước tôi.”
Trong đêm 4/4, một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Nga đánh trung các tòa nhà dân cư ở thành phố Kharkiv của Ukraine và một cơ sở năng lượng trong khu vực, khiến nhiều người thiệt mạng và 350.000 cư dân bị cắt điện, các quan chức Ukraine cho biết.
Ngoại trưởng Lithuania Gabrielius Landsbergis nói với các phóng viên: “Những trận chiến lớn nhất của NATO vẫn còn trong tương lai và chúng ta phải sẵn sàng”.
Một quan chức NATO cho biết Nga có thể đang tuyển thêm khoảng 30.000 nhân sự mỗi tháng và có thể kham tổn thất trên chiến trường cũng như tiếp tục tấn công. Tuy nhiên, Nga vẫn thiếu đạn dược và các đơn vị cơ động cần thiết cho một cuộc tấn công lớn thành công, quan chức giấu tên này nói.
Hôm 3/4, các bộ trưởng NATO nhất trí bắt đầu lên kế hoạch cho một vai trò lớn hơn trong việc điều phối viện trợ quân sự cho Ukraine để giúp nước này chống lại Nga.
Nhưng vẫn chưa rõ liệu nguồn quỹ 100 tỷ euro thời hạn 5 năm do ông Stoltenberg đề nghị có được các thành viên NATO chấp nhận hay không. NATO quyết định theo nguyên tắc đồng thuận. Hungary đã ra tín hiệu phản đối. Các thành viên khác khuyến cáo chớ để trùng lặp các nỗ lực viện trợ song phương với các nỗ lực viện trợ của Liên hiệp châu Âu cho Ukraine.
Thông điệp cho Washington
Các nhà lãnh đạo châu Âu lo lắng về tương lai của liên minh NATO nếu ông Donald Trump đánh bại Tổng thống đương nhiệm Joe Biden trong cuộc bầu cử tháng 11 ở Mỹ, cũng như về gói viện trợ trị giá hàng tỷ đô la cho Ukraine đang bị trì trệ tại Quốc hội Mỹ.
“Châu Âu cần Bắc Mỹ vì an ninh của mình”, ông Stoltenberg nói.
“Đồng thời, Bắc Mỹ cũng cần châu Âu. Các đồng minh châu Âu cung cấp quân đội đẳng cấp thế giới, mạng lưới tình báo rộng lớn và đòn bẩy ngoại giao độc đáo, nhân lên sức mạnh của Mỹ.”
NATO, bắt đầu với 12 thành viên từ Bắc Mỹ và châu Âu, được thành lập để đáp lại những lo ngại ngày càng tăng rằng Liên Xô gây ra mối đe dọa quân sự cho các nền dân chủ châu Âu trong Chiến tranh Lạnh.
Trọng tâm của NATO là khái niệm phòng thủ tập thể và rằng một cuộc tấn công vào một thành viên được coi là tấn công vào tất cả, mang lại sự bảo vệ của quân đội Hoa Kỳ cho Tây Âu.
NATO giành lại vai trò trung tâm trong các vấn đề thế giới sau khi Nga xâm chiếm Ukraine vào tháng 2 năm 2022 khiến các chính phủ châu Âu một lần nữa coi Moscow là mối đe dọa an ninh lớn.
Hai thành viên mới nhất của NATO là Phần Lan và Thụy Điển, đã gia nhập liên minh, đáp ứng trực tiếp trước việc Nga xâm chiếm Ukraine.
Tại Moscow, phát ngôn viên của Điện Kremlin tuyên bố Nga và NATO hiện đang “đối đầu trực tiếp” do sự mở rộng của liên minh NATO.
Diễn đàn