Quyền lãnh đạo liên tục của đảng Dân Chủ Tự Do trong hơn một nửa thế kỷ ở Nhật Bản dường như sẽ chấm dứt cuối tuần này khi các cử tri đi bầu các đại biểu quốc hội. Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy đảng trung tả có khả năng sẽ lật đổ phe bảo thủ vốn bị coi là đã xa rời của các gia đình trung lưu Nhật Bản. Như thông tín viên đài VOA Kurt Achin tường thuật từ Tokyo, cuộc bầu cử lần này có thể sẽ xét lại vai trò của nước Nhật cũng như quan hệ của quốc gia này với cộng đồng quốc tế.
Vài ngày trước cuộc bầu cử, các cuộc thăm dò dư luận tiếp tục củng cố niềm tin rộng rãi rằng Đảng Dân chủ Tự do (gọi tắt là LDP) của Thủ tướng Taro Aso sẽ hứng chịu một thất bại nặng nề trong cuộc bầu cử hạ viện vào Chủ Nhật này.
Một cuộc thăm dò dư luận quy mô lớn trong tuần tranh cử cuối cùng cho thấy ít nhất sẽ có gấp đôi số cử tri bỏ phiếu cho Đảng Dân chủ Nhật Bản, do người nhiều khả năng trở thành tân thủ tướng tiếp theo của Nhật Bản, ông Yukio Hatoyama, lãnh đạo.
Tại các cuộc vận động tranh cử gần đây, ông Hatoyama nói với các ủng hộ viên rằng đã đến lúc phải thay đổi lịch sử Nhật Bản. Ông kêu gọi họ can đảm bước vào một kỷ nguyên mới.
Các đảng phái sẽ ganh đua với nhau để giành 480 ghế trong Hạ viện trong cuộc bầu cử vào Chủ Nhật. Một số chuyên gia chính trị dự đoán rằng DPJ có thể giành được khoảng 300 ghế trong số đó, và như vậy sẽ giành được quyền kiểm soát mạnh tại cả thượng và hạ viện. LDP đã kiểm soát quốc hội Nhật Bản mà gần như không bị thách thức trong suốt 55 qua.
Ông Jeffrey Kingston, Giám đốc Nghiên cứu châu Á tại Đại học Temple của Nhật Bản, nói rằng DPJ dẫn đầu không có nghĩa là đảng này đã thu phục được các cử tri: ‘Rõ ràng đó không phải lá phiếu dành cho đảng Dân Chủ, DPJ. Đó là lá phiếu chống lại đảng Dân Chủ tự Do, LDP. Người dân đã quá chán ngán rồi’.
Đảng LDP cầm quyền đã khiến các cử tri Nhật Bản tức giận hồi năm ngoái khi đảng này thông báo đã ‘làm thất lạc’ hồ sơ hưu bổng của hàng triệu cử tri lớn tuổi. Ông Kingston nói rằng công chúng cũng qui lỗi cho LDP vì tình trạng kinh tế khó khăn của Nhật Bản.
Ông nói thêm: ‘Người dân đã chứng kiến nỗi thống khổ tăng lên gấp bội, vượt ra ngòai tầm kiểm soát, trong vòng 10 tháng qua. Tỷ lệ thất nghiệp tăng, các vụ tịch biên nhà và phá sản tăng. Các vụ tự tử tăng, trong khi lương bổng và mức an toàn của công ăn việc làm giảm. Thế nên không ai thích chứng kiến tình cảnh đó’.
Ông Hatoyama của DPJ đã cam kết sẽ cải tổ toàn bộ hệ thống an sinh xã hội ở Nhật Bản với cam kết hỗ trợ tài chính cho việc chăm sóc trẻ em, người già, trong khi xóa bỏ tình trạng quan liêu trong bộ máy công quyền ngày càng nặng nề . Ông cũng tỏ ý sẽ xem xét lại vai trò của Nhật Bản trên trường quốc tế.
Taniguchi Tomohiko là một giáo sư tại Đại học Meiji ở Nhật Bản. Ông cũng là một cố vấn cho Bộ Ngoại giao ở Tokyo. Ông nói rằng DPJ có phần chắc sẽ chuyển đổi mục tiêu chú ý của Nhật Bản tại khu vực.
Giáo sư Tomohiko nói: ‘Họ, DPJ, đang công khai tranh luận về chuyện vị thế của Nhật Bản. Xét về vị trí của nước này, Nhật Bản nên cân bằng quan hệ giữa đồng minh lâu năm là Mỹ cũng như tầm quan trọng ngày càng gia tăng của việc củng cố mối quan hệ tốt đẹp với Trung Quốc. Nói như vậy, phe Dân chủ rõ ràng đang hơi nghiêng về phía Trung Quốc và giữ khoảng cách chút ít với Hoa Kỳ'.
Ông Taniguchi nói rằng DPJ đã gửi đi một số tín hiệu khác nhau về cách xử sự của đảng này đối với khoảng 50 nghìn binh sĩ Hoa Kỳ đồn trú ở Nhật bản.
Ông nói: ‘Một mặt họ nói rằng cần phải giảm bớt quân số Mỹ ở Nhật Bản và mặt khác, ngày hôm sau họ lại nói không có một sự thay đổi lớn nào nếu họ lên nắm quyền. Vậy nên, khách quan mà nói, họ làm cho nhiều người sẽ phải gãi đầu gãi tai không hiểu chuyện gì đang xảy ra’.
Chính phủ do DPJ lãnh đạo dự kiến sẽ duy trì chính sách cứng rắn với Bắc Triều Tiên – vốn bị nhiều người Nhật coi là một mối đe dọa trực tiếp.
