Người Việt tại Đức sắp sửa tổ chức một sự kiện để tỏ lòng biết ơn các ân nhân đã giúp đỡ mình cách nay 30 năm, như quý vị sẽ theo dõi trong câu chuyện sau đây. Vào ngày 12 tháng 9 tới đây, người Việt ở thành phố cảng Hamburg của Đức sẽ làm lễ khánh thành tượng đài tỵ nạn để chính thức cám ơn những cá nhân và tổ chức người Đức đã vớt họ ở biển Đông cách đây mấy mươi năm trên đường vượt biển.
Như quý vị đã biết, trong khoảng thời gian từ tháng 9 năm 1979 đến tháng 6 năm 1987, suốt gần 8 năm, một hãng tàu ở Hamburg đã tình nguyện cung cấp miễn phí 3 chiếc tàu, lần lượt mang tên Cap Anamur 1, 2 và 3 đi vớt những người tỵ nạn Việt Nam lênh đênh trên biển cả trong cơn thập tử nhất sinh, trời biển bao la.
Tổng cộng đã có hơn 11 ngàn thuyền nhân Việt Nam được 3 chiếc tàu của Ủy ban Cap Anamur vớt lên, đưa về cảng Hamburg. Một số đã định cư tại thành phố cảng này từ đó đến nay, một số định cư tại các thành phố khác của Đức, và một số được thân nhân ở các nước khác bảo lãnh.
Những trẻ em bé bỏng, ngơ ngác được tàu Cap Anamur vớt lên ngày nào bây giờ đã là những người trưởng thành, hữu dụng cho các nước phương Tây.
Để chuẩn bị đánh dấu 30 năm ngày khởi hành con tàu Cap Anamur đầu tiên, từ 4 năm qua, các “hành khách” trên các tàu Cap Anamur đã lập ra Hội Xây Dựng Tượng Đài Tỵ Nạn Hamburg để vận động xây một di tích lịch sử, vừa để nói lên tấm lòng của mình với các ân nhân, vừa để con cháu sau này có dịp biết được mình từ đâu tới.
Địa điểm xây dựng tượng đài không đâu khác hơn là Hamburg, vì đây là điểm xuất phát và trở về của các con tàu Cap Anamur. Cảng Hamburg là cảng lớn thứ nhì của châu Âu, lớn thứ 7 của thế giới. Thành phố Hamburg là thành phố lớn thứ nhì của Đức, một trung tâm du lịch của nước này, mỗi năm tiếp đón khoảng 8 triệu du khách.
Theo lời ông Nguyễn Hữu Huấn, Hội trưởng Hội Xây Dựng Tượng Đài Tỵ Nạn Hamburg, một dấu tích có mặt vĩnh viễn tại cảng Hamburg sẽ giúp du khách từ khắp thế giới đổ về cảng này hiểu được tại sao trong thập niên 1980 của thế kỷ trước có nhiều người Việt đến Đức.
Ông cho biết trong khi tiến hành dự án, có một vấn đề khá bất ngờ với những người trong hội.
Ông Huấn nói: "Chúng tôi làm đơn từ cuối năm 2005 lên Thống đốc tiểu bang Hamburg. Gần 7 tháng sau chúng tôi mới được trả lời, người ta không cho chúng tôi được xây dựng bất kỳ cái gì ở cảng Hamburg. Lý do đưa ra, có văn bản rõ ràng, là tại cảng Hamburg có 2 tấm bảng đồng của người Do Thái, nêu lên các tội ác của Đức Quốc Xã trong thế chiến vừa qua. Một trong 2 bảng nói về tàu Exodus chở khoảng 9 ngàn người Do Thái xuất phát từ cảng Hamburg chạy trốn Đức Quốc Xã. Tàu này đã bị đánh chìm, tất cả những người trên tàu chết hết. Người Đức họ ngại nếu mình xây một tượng đài gần đó có thể đụng chạm người Do Thái hoặc làm giảm bớt ý nghĩa tấm bia của người Do Thái. Chúng tôi hơi thất vọng, tưởng phải hủy bỏ dự án. Sau này chúng tôi vận động với một số chính khách. Họ thấy chuyện này không chấp nhận được. Họ thấy một bên là tố cáo tội ác của người Đức, một bên là cám ơn người Đức đã cứu vớt 11 ngàn con dân nước Việt đi tỵ nạn mà không được phép làm. Hơn một năm sau họ mới cho chúng tôi giấy phép tạm thời. 3 tháng sau chúng tôi lên gặp chính quyền Hamburg, lúc đó họ mới nói rõ ràng là cho chúng tôi xây nhưng với điều kiện chỉ làm 2 tấm bảng đồng chút xíu thôi, không được lớn hơn tấm bảng của người Do Thái."
Ông Huấn cũng hiểu là một tượng đài của những người tỵ nạn cộng sản sẽ gây khó chịu cho chính phủ Việt Nam hiện nay, và có thể sẽ có áp lực từ phía đại sứ quán Việt Nam tại Đức để ngưng dự án, giống như đã từng xảy ra tại Malaysia và Indonesia.
Ông Huấn nói tiếp: “Đương nhiên chúng tôi cũng gặp vấn đề đó. Có một vài lần người trong đại sứ quán liên lạc với tôi nhưng tôi không có nhà. Sau này, cách đây một năm chúng tôi có giấy mời đi gặp đại diện Thống độc tiểu bang Hamburg. Họ không nói chuyện chính trị nhưng họ nói làm như vậy thì gây khó khăn cho vấn đề ngoại giao v.v… Ngoài ra trong 4 năm qua chúng tôi nhận được nhiều tiếng xấu mà chúng tôi đoán là do những người không muốn chúng tôi làm. Cuối cùng nhờ ơn trên và nhờ sự ủng hộ của đa số đồng bào, chúng tôi đã thành công."
Hội Xây Dựng Tượng Đài đã gửi giấy mời các quan khách người Đức đến dự lễ khánh thành và cho tới giờ phút này đã có nhiều người nhận lời.
Ông Huấn cho biết: “Chúng tôi có mời Thủ tướng Angela Merkel nhưng bà trả lời bận công vụ, nhất là sắp sửa đến ngày bầu cử chính phủ mới. Tuy nhiên, chúng tôi cũng nhận được sự nhận lời của nhiều chính khách tiểu bang và liên bang; ví dụ ông Bộ Trưởng bộ Nội vụ Cộng hòa liên bang Đức, 2 vị Chủ Tịch của 2 đảng lớn nhất nước Đức, Bộ Trưởng Văn hóa của Hamburg. Dĩ nhiên là sẽ có Tiến sĩ Rupert Neudeck, người sáng lập ủy ban Cap Anamur, và ông chủ tàu Cap Anamur”.
Gần đến ngày khánh thành và sau 4 năm chuẩn bị và vận động, ông Huấn cho biết ông cảm thấy nhẹ gánh và có một số suy nghĩ.
Ông Huấn nói: “Thứ nhất, chúng tôi vui mừng vì đã được bà con tiếp tay với chúng tôi. Thứ hai, chúng tôi cũng vui mừng vì chính quyền thành phố đã cho chúng tôi một địa điểm quốc tế mà du khách trên thế giới sẽ viếng thăm. Tiện đây tôi xin kêu gọi quý vị ngày 12 tháng 9 đến tham dự thật đông. Website của chúng tôi ghi lại tất cả những hoạt động của chúng tôi từ 2005 đến nay, trong đó chúng tôi cũng công khai hóa những số tiền mà chúng tôi nhận được."
Mời quí vị bấm vào đường dẫn bên phải để nghe cuộc phỏng vấn.
