Phúc trình 'Tình trạng Dân số Thế giới' của LHQ

Một phúc trình mới đây nói rằng nhiều tập tục văn hóa đang có thể gây tổn hại và dẫn đến tình trạng vi phạm những quyền cơ bản của con người. Phúc trình về “Tình trạng Dân số Thế giới năm 2008” do Quỹ Dân số Liên hiệp quốc thực hiện nói rằng những chiến lược phát triển ý thức rõ và tế nhị đối với các giá trị văn hóa có thể giảm bớt những lề lối cư xử có hại đối với phụ nữ và thăng tiến nhân quyền. Từ Geneva, thông tín viên Lisa Schlein của VOA gửi về bài tường trình sau đây.

Phúc trình nói rằng văn hóa là trọng tâm của cuộc sống cũng giống như sức khỏe, kinh tế và chính trị. Phúc trình của Liên hiệp quốc nói rằng trong khi những giá trị văn hóa có thể là mối dây liên kết những người trong xã hội lại với nhau, thì các giá trị này rất thường gây ra những tổn hại.

Phúc trình nói rằng phụ nữ thường xuyên bị từ chối những quyền cơ bản nhân danh văn hóa. Họ thường trở thành nạn nhân của sự ép buộc và khiến họ mất hết khả năng chống lại những hủ tục có thể gây ra những thống khổ lớn lao .

Phúc trình nói rằng nhiều xã hội lợi dụng cái gọi là truyền thống để duy trì tập tục tảo hôn là nguyên nhân dẫn đến nhiều chứng bệnh phụ khoa và chết trong khi sinh nở

Bà Siri Tellier, Giám đốc Quỹ Dân số Liên hiệp quốc, hay UNFPA, tại Geneva, nói rằng hủ tục cắt một phần bộ phận sinh dục của nữ giới vẫn còn rất thường xảy ra ở nhiều quốc gia. Bà nói hủ tục này được một số xã hội xem là cần thiết để bảo vệ danh giá của người con gái, và địa vị xã hội của gia đình người con gái.

Bà Tellier nói rằng nhiều người vẫn thường gán ghép sai lầm rằng tập tục này bắt nguồn từ căn bản tôn giáo.

Bà Tellier nói: “ Và trong thực tế một số nhà lãnh đạo tôn giáo, đặc biệt là các nhà lãnh đạo Hồi giáo tại rất nhiều nước từ Hà Lan cho tới Somalia đã đưa ra những tuyên bố chống lại những hủ tục đó. Họ nói rằng những hành động đó đi ngược lại giáo lý Hồi giáo và nó gây ra những hậu quả tai hại cho sức khỏe. Ví dụ như trong thời gian gần đây, một số cộng đồng ở Uganda thống nhất với nhau bỏ tập tục này, và họ đã được Liên hiệp quốc khuyến khích bằng một nghị quyết thông qua hồi năm ngoái.

Bà Tellier nói rằng nhân quyền có thể đem ra ứng dụng trong thực tế ngay ở cấp độ các cộng đồng, và các nhà lãnh đạo tôn giáo có thể giúp phát huy nhân quyền.

Phúc trình của Liên hiệp quốc thừa nhận rằng tôn giáo là trọng tâm trong cuộc sống của nhiều dân tộc. Tuy nhiên phúc trình cũng lưu ý rằng tôn giáo có thể bị mang ra để biện minh cho nhiều hành động vi phạm nhân quyền trắng trợn, chẳng hạn như hành động “giết người để bảo vệ thanh danh cho gia đình, tức là khi một phụ nữ bị xem là đã làm mất danh dự của gia đình sẽ bị một thân nhân ra tay sát hại.

Phúc trình nói rằng nhiều người ở một số xã hội, cả nam lẫn nữ, vẫn chịu ngậm miệng im tiếng như thể không nhìn thấy những vụ bạo động hành hạ phụ nữ và được coi là tập tục bình thường và truyền thống văn hóa.

Liên hiệp quốc nói rằng khoảng một triệu rưỡi phụ nữ chết mỗi năm vì những nguyên nhân liên quan đến thai nghén hoặc sinh nở. Đa số các ca tử vong vì sinh nở xảy ra tại châu Phi.

Phúc trình nói rằng nhiều ca tử vong loại này xảy ra vì những nguyên do văn hóa khuyến khích việc sinh nở ở nhà thay vì đến bệnh viện, và rất nhiều ca sinh nở như vậy diễn ra trong điều kiện kém vệ sinh.

Phúc trình ghi nhận rằng sự bén nhạy và tế nhị trong hiểu biết văn hóa có thể tạo điều kiện tốt hơn cho việc chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ khi thai nghén và sinh nở và quyền lợi của họ. Phúc trình đề nghị nên khuyến khích nam giới tham gia vào việc thiết lập, thực thi và phổ biến các chương trình về sức khỏe sinh sản, nhằm giúp vượt qua sự chống đối mang tính cách văn hóa đối với các phương pháp tránh thai và kế hoạch hóa gia đình.