Phó Bộ trưởng ngoại giao Mỹ lên tiếng hối thúc Trung Quốc thảo luận với Đức Đạt Lai Lạt Ma và nói rằng Tây Tạng không thể ổn định nếu không có được một cuộc đối thoại như vậy. Ông John Negroponte đã phát biểu như thế tại cuộc điều trần hôm thứ tư ở Thượng viện Mỹ. Từ trụ sở quốc hội, thông tín viên Deborah Tate của đài VOA có bài tường thuật sau đây.
Ông John Negroponte đã bày tỏ mối lo ngại của chính phủ Mỹ về việc giới hữu trách Trung Quốc không ngớt tung ra những lời công kích nhắm vào Đức Đạt Lai Lạt Ma. Ông kêu gọi Bắc Kinh mở cuộc đối thoại với nhà lãnh đạo tinh thần của người Tây Tạng đang sống lưu vong này.
Ông Negroponte nói: "Nếu Bắc Kinh không chủ động giao tiếp với Đức Đạt Lai Lạt Ma ngay lúc này thì điều đó chỉ làm gia tăng sức mạnh của những người cổ xướng cho những quan điểm cực đoan. Việc thực hiện chiến dịch bôi nhọ Đức Đạt Lai Lạt Ma trong công chúng sẽ không giúp ích gì cho việc xoa dịu tình hình căng thẳng hiện nay."
Phát biểu hôm qua tại cuộc điều trần trước Ủy ban Quan hệ Đối ngoại Thượng viện, ông Negroponte nói rằng Trung Quốc không thể có được sự ổn định mà họ muốn có nếu không giải quyết những nỗi bất mãn của người Tây Tạng.
Ông Negroponte nói: "Người Tây Tạng có những nỗi bất bình chính đáng phát xuất từ nhiều năm bị đàn áp và từ những chính sách của Trung Quốc gây ra những tác động tiêu cực đối với tong, văn hóa và sinh kế của họ. Một nước Trung Quốc mà ảnh hưởng mỗi ngày một lớn có trách nhiệm phải bảo vệ và tôn trọng các quyền của những khối dân thiểu số."
Phó ngoại trưởng Negroponte hối thúc Trung Quốc xem xét lại những chính sách đã áp dụng lâu đời ở Tây Tạng mà ông cho là làm cho tình hình căng thẳng thêm. Ông cũng yêu cầu Trung Quốc để cho các nhà ngoại giao và ký giả được tới Tây Tạng mà không gặp sự hạn chế nào. Ông nói rằng một trong các ưu tiên của Hoa kỳ hiện nay là thiết lập một cơ sở ngoại giao thưng trực ở thủ đô Lhasa của Tây Tạng.
Những cuộc biểu tình phản kháng do các nhà sư Tây Tạng lãnh đạo hồi tháng trước đã leo thang thành những vụ đụng độ giữa người biểu tình với các lực lượng an ninh. Chính phủ lưu vong của Tây Tạng nói rằng hơn 150 người đã thiệt mạng trong vụ đàn áp của Trung Quốc.
Bắc Kinh tố cáo Đức Đạt Lai Lạt Ma, với ý đồ đòi độc lập cho Tây Tạng, đã chủ mưu những vụ biểu tình ở Lhasa và những vụ gây rối diễn ra sau đó ở những khu vực của người Tây Tạng ở các tỉnh miền tây Trung Quốc. Đức Đạt Lai Lạt Ma đã bác bỏ tố cáo vừa kể và kêu gọi tự chế. Ông nhắc lại rằng ông chỉ muốn Tây Tạng được tự trị chứ không đòi độc lập.
Một người khác ra điều trần ngày hôm qua tại Thượng viện Mỹ là diễn viên điện ảnh Richard Gere. Ông Gere nêu lên sự kiện là cách nay 6 tháng Tổng thống Bush đã trao cho Đức Đạt Lai Lạt Ma Huy chương Vàng Quốc hội, là vinh dự cao quí nhất mà quốc hội Mỹ trao tặng những người thuộc phe dân sự. Mặc dù vậy, ông Gere nói rằng hành động vừa kể chưa đủ để hỗ trợ cho chính nghĩa của người Tây Tạng.
Ông Gere nói: "Tôi vẫn đang chờ đợi Tổng thống Bush dùng uy thế của mình để hỗ trợ cho vấn đề này và bắt đầu hoạt động cho vấn đề Tây Tạng một cách công khai. Chúng tôi đang mong chờ những chính sách hữu hiệu, có thể mang lại kết quả cho những người đang gánh chịu khổ đau."
Ông Lodi Gyara, đặc sứ của Đức Đạt Lai Lạt Ma ở Hoa kỳ, đã bày tỏ mối lo âu của ông đối với những hành động của giới hữu trách Trung Quốc.
Ông Gyari nói: "Vì tình hình hiện nay mà chính phủ Trung Quốc đã bắt đầu thực hiện một chính sách kỳ thị trên diện rộng chống lại người Tây Tạng."
Ông Gyari cảnh báo về những mối căng thẳng đang tiếp diễn ở những khu vực của người Tây Tạng và nói rằng có nguy cơ xảy ra thêm những vụ xung đột.
