Thủ tướng Nhật Bản Junichiro Koizumi, làm ngơ trước những lời cảnh báo của các nước láng giềng, đã hoàn tất lời cam kết, đi thăm đền Yasukuni gây nhiều tranh cãi vào ngày kỷ niệm nước Nhật bại trận trong thế chiến thứ hai, cách nay 61 năm. Từ Tokyo và Hán thành các TTV Steve Herman và Barry Newhouse tường thuật về sự kiện này và phản ứng của Nam Triều Tiên và Trung Quốc.
Đây là chuyến đi thăm đền Yasukuni lần thứ 6 của Thủ tướng Jinochiro Koizumi kể từ khi ông lên làm Thủ tướng nước Nhật, nhưng là lần đầu tiên ông đến viếng đền thờ này vào đúng ngày nước Nhật đầu hàng năm 1945, trong Thế chiến thứ hai.
Từ lâu, ông Koizumi đã hứa sẽ đến thăm đền Yasukuni vào ngày kỷ niệm vừa kể. Đền Yasukuni thờ phượng hằng triệu người Nhật bỏ mình trong chiến tranh, trong đó có 14 người bị cáo buộc là tội phạm chiến tranh trong thế chiến thứ hai.
Hành động của nhà lãnh đạo Nhật lập tức bị Trung Quốc và Nam Triều Tiên phản đối. Hai nước này đã chịu nhiều thống khổ trong thời kỳ Nhật Bản xâm lăng và chiếm đóng đất nước họ hồi đầu thế kỷ 20.
Nhưng Thủ tướng Koizumi đã làm ngơ trước những lời chỉ trích. Ông Koizumi bác bỏ lời phản đối đến từ Trung Quốc và Nam Triều Tiên. Ông nói rằng Bắc kinh và Hán thành nên từ bỏ yêu cầu là chuyến đi thăm đến Yasukuni của ông phải chấm dứt trước khi họ mở các cuộc họp thượng đỉnh.
Việc các giới chức Nhật đến viếng đền Yasukuni thường dẫn đến việc tạo ra những lời chỉ trích từ Nam Triều Tiên và Trung Quốc. Cả hai nước cùng tố cáo Nhật Bản chưa hoàn toàn thừa nhận hoặc xin lỗi về các hành độïng tàn ác của nước này trong thế chiến thứ hai và theo Trung Quốc và Nam Triều Tiên thì các chuyến thăm đền Yasukuni là tôn vinh cái quá khứ của quân phiệt Nhật Bản.
Tổng thống Nam Triều Tiên Roh Moo-hyun, hôm nay tuyên bố việc chấm dứt các chuyến thăm đền Yasukuni tiếng tăm này có thể khiến cho người Triều tiên nguôi giận.
Người Nhật phải chân thành hối lỗi và chứng tỏ rõ ràng rằng họ sẽ không lập lại những điều sai trái trong quá khứ bằng cách biến lời xin lỗi thành hành động.
Ngày 15 tháng 8 là ngày Giải phóng của Nam Triều Tiên, ngày lễ đánh dấu sự chấm dứt 35 năm thuộc địa dưới quyền cai trị của người Nhật. Lên tiếng trong buổi lễ kỷ niệm ngày giải phóng đất nước này nhà lãnh đạo Nam Triều Tiên kêu gọi nước Nhật giải quyết một số những tranh chấp quan trọng liên quan đến chiến tranh với Nam Triều Tiên, trong đó có việc bồi thường cho các phụ nữ Triều Tiên bị buộc phải phục vụ tình dục cho binh sĩ Nhật và những mối quan ngại về việc các sách giáo khoa của Nhật Bản che dấu những gì liên quan đến cuộc xâm lăng của Nhật hồi đầu thế kỷ 20.
Trong khi đó, sau khi đến viếng đền Yasukuni Thủ tướng Junichiro Koizumi đã bày tỏ sự hối tiếc về những hành động của Nhật trong thời chiến tranh. Nhưng lời hối lỗi của ông không làm dịu bớt bao nhiêu về những lời chỉ trích nhắm vào ông.
Tại Bắc Kinh, Bộ trưởng ngoại giao Trung Quốc Lý triệu Tinh đã cho triệu đại sứ Nhật đến một cuộc họp báo. Trong cuộc họp báo này ông Lý triệu Tinh cực lực lên án hành động của Thủ tướng Koizumi :
Thủ tướng Koizumi đã làm ngơ trước những lời phản đối mạnh mẽ của cộng đồng quốc tế, của các lân bang tại Á Châu và của cả nhân dân Nhật, khi ông vẫn tiếp tục đến thăm ngôi đền vinh danh các tội phạm chiến tranh.Thay mặt cho chính phủ và nhân dân Trung Quốc, tôi rất bất bình và mạnh mẽ lên án hành động của ông Koizumi.
Quan hệ giữa Nhật Bản với Nam Triều Tiên và Trung Quốc lâu nay gay gắt và căng thẳng không những chỉ vì thái độ của Nhật đối với hành động của họ trong chiến tranh, mà còn vì mối căng thẳng về Bắc Triều Tiên và về các tranh chấp lãnh thổ trước đây nữa.
