Sự gia tăng giá dầu đã khiến nhiều người tiêu thụ và giới doanh thương tự hỏi biết đến bao giờ thì giá một thùng dầu hỏa hay một lít xăng, mới sẽ trở lại mức gọi là “bình thường”. Nhưng theo tường trình của thông tín viên đài VOA George Dwyer, thì một số chuyên gia về tài nguyên tin rằng giá cả xăng dầu hiện hành thể hiện một mức bình thường mới, và tình hình cung cấp dầu hỏa hạn chế sẽ kéo dài.
Ông Tom Whipple là tác giả một số bài viết, đồng thời ông là chủ biên của một bản tin về năng lượng thế giới ở ngoại ô thủ đô Washington. Trong năm qua, ông Whipple đã viết hơn 50 bài báo về tác động tiềm tàng của tình trạng dầu hỏa đã được sử dụng đến khoảng phân nửa, mà tiếng Anh gọi là “Peak Oil”. Ông Whipple giải thích như sau:
“Peak Oil” có nghĩa là nhân loại đã sử dụng hết khoảng phân nửa số lượng dầu hỏa nằm dưới mặt đất”.
Điều quan trọng hơn, theo ông Whipple, là sự kiện từ nay trở đi, việc khai thác phần lớn số lượng dầu hỏa còn lại sẽ trở nên khó khăn hơn nhiều, so với trước đây. Sau đây vẫn là ý kiến của ông Tom Whipple:
Thật ra số lượng dầu hỏa hiện có dưới mặt đất là bao nhiêu chẳng có ý nghĩa gì, nếu chúng ta không mang được lượng dầu hỏa ấy lên mặt đất, và đưa nó đến các trạm bán xăng của chúng ta.
Ông Whipple nói rằng điều đó có nghĩa là giá nhiên liệu sẽ tiếp tục nằm ở mức cao, cho tới khi nào các nguồn cung cấp nhiên liệu thay thế được phát triển, hoặc những hoạt động của con người đã thay đổi để giảm bớt sự lệ thuộc của chúng ta đối với dầu hỏa. Thời gian chuyển tiếp ấy, gọi là thời gian chuyển tiếp Peak Oil, có thể kéo dài nhiều thập kỷ. Vậy trong khi chờ đợi, thì điều gì sẽ xảy ra? Ông Whipple giải thích:
Thực ra, không ai biết được điều gì sẽ xảy ra, không ai có một ý niệm gì về thế giới sẽ đổi thay như thế nào giữa lúc chúng ta chuyển tiếp từ thời kỳ dầu hỏa sang một thời kỳ tạm gọi là “hậu dầu hỏa” bởi vì thời kỳ này chưa hề xảy ra trong lịch sử.
Nhưng không phải ai cũng đồng ý với các lý thuyết gia tin vào lối giải thích ấy. Ông Myron Ebell là giám đốc năng lượng đặc trách chính sách liên quan tới hiện tượng tăng nhiệt toàn cầu tại Viện Nghiên Cứu Kinh Doanh Cạnh Tranh, một tổ chức tư vấn chính sách tại thủ đô Washington chuyên nghiên cứu các lực của thị trường. Ông Ebell phát biểu như sau:
Tôi tin rằng đứng đứng về mặt tài nguyên mà nói, chắc chắn chúng ta không cạn nguồn dầu hỏa. Nhưng tôi tin là có rất nhiều cản trở chính trị đối với khâu sản xuất dầu hỏa trên thế giới.
Ông Ebell nói một ví dụ về những trở ngại chính trị đang kiềm hãm việc sản xuất dầu hỏa tại Hoa Kỳ, là sự kiện Quốc Hội Mỹ vẫn không cho phép khoan dầu tại những địa điểm được tin là có chứa nhiều trữ lượng dầu hỏa tại bang Alaska và ở ngoài khơi các bờ biển Đại Tây Dương và Thái bình Dương.
Nhưng nếu như các lý thuyết gia tin vào tình trạng Peak Oil có lý, thì những mô hình ứng xử xã hội rộng khắp đang sắp sửa thay đổi. Ví dụ, theo lý thuyết này, có phần chắc người Mỹ sẽ giảm bớt những chuyến hành trình sử dụng xe hơi không cần thiết, người Mỹ sẽ đi chung xe thường xuyên hơn để chia sẻ tổn phí sử dụng xe hơi, trong khi nguồn cung cấp dầu hỏa ngày càng bị hạn chế , và trong khi giá cả tiếp tục gia tăng.
Theo các lý thuyết gia này, thì ngoài ra các chuyến đi bằng máy bay vì mục đích giải trí cũng sẽ giảm thiểu, và như vậy sẽ tạo nhiều thử thách lớn cho các hãng hàng không đang hoạt động. Ông Tom Whipple nhận định:
Ngay trong lúc này, chúng ta được chứng kiến tình trạng nhiều hãng hàng không trên thế giới đang phải đối phó với nhiều vấn đề to lớn. Một số các hãng nhỏ hơn đang chuẩn bị áp dụng các biện pháp tái cấu trúc.
Hiệp Hội Vẫn tải Hàng Không Quốc Tế báo cáo tổn phí nhiên liệu tổng cộng của tất cả các hãng hàng không trên thế giới đã vượt quá con số 92 tỉ đôla hồi năm ngoái, tăng 50% so với năm 2004. Ông Whipple nói trong tình trạng này, chúng ta có thể tưởng tượng một cách dễ dàng là giá vé máy bay trong tương lai sẽ tăng vọt để đáp ứng với tình trạng này.
Ngay cả trong các lĩnh vực như thiết kế vườn tược và giải trí, có phần chắc người Mỹ và nhiều dân tộc khác sẽ phải thay đổi quyết định của mình khi đi mua hàng hóa, và cách ứng xử của họ để đáp ứng với tình trạng giá nhiên liệu tăng cao. Ông Whipple nói một khi người ta chấp nhận thực trạng giá dầu sẽ tiếp tục tăng trong lâu dài, thì lúc ấy toàn bộ thế giới quan của họ chắc chắn cũng sẽ thay đổi.
