Bắc Kinh tuyên bố sẽ phản đối nỗ lực đẩy các hoạt động xây đảo nhân tạo ở Biển Đông lên làm trọng tâm thảo luận tại cuộc họp thượng đỉnh ASEAN tại thủ đô Malaysia trong tuần này.
Phát biểu với báo giới hôm nay, Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc nhấn mạnh cuộc họp của các nhà lãnh đạo ASEAN không phải là chỗ để nêu lên các tranh chấp chủ quyền.
Ông Lưu Chấn Dân nói dù Bắc Kinh không muốn thượng đỉnh Đông Á thổi phồng vấn đề Biển Đông, nhưng khó tránh việc các nước sẽ nêu vấn đề và Trung Quốc sẽ phản ứng.
Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc cũng đoan chắc rằng Bắc Kinh đã hết sức kiềm chế trong các vùng biển tranh chấp, không tiến tới việc thu hồi các đảo và bãi đá mà Bắc Kinh tố cáo là đang bị các nước láng giềng chiếm đóng bất hợp pháp.
Hoa Kỳ, Việt Nam, Philippines và các nước khác đã lên tiếng báo động trước việc Trung Quốc khẩn trương xây đảo nhân tạo ở Biển Đông với lập luận rằng Bắc Kinh đang nỗ lực xác quyết các tuyên bố chủ quyền gây tranh cãi mà không cần bàn thảo tại các diễn đàn quốc tế như các cuộc họp của ASEAN.
Một thông cáo của Tòa Bạch Ốc cho hay trong các cuộc gặp tại ASEAN, Tổng thống Mỹ Barack Obama ‘sẽ tiếp tục kêu gọi tất cả các bên tranh chấp ở Biển Đông ngưng cải tạo đất đai, xây dựng thêm các cơ sở mới, và quân sự hóa các khu vực chiếm đóng nhằm giảm căng thẳng và tạo ra không gian ngoại giao cho các giải pháp ôn hòa, lâu bền, và hợp pháp được lộ diện.
Trung Quốc, trước đây trong tháng, đã ngăn chặn thành công một tuyên bố chung của Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN giữa những bất đồng về cách đề cập tới tranh chấp hàng hải.
Trung Quốc nhắc lại sự xác quyết cho rằng Washington đang ‘kéo phe’ trong vấn đề Biển Đông sau khi một cặp máy bay ném bom của Không quân Mỹ bay gần các đảo nhân tạo Trung Quốc xây trong các vùng biển tranh chấp.
Các chuyến bay này được thực hiện sau khi tàu khu trục có phi đạn dẫn đường USS Lassen của Hải quân Hoa Kỳ tiến hành tuần tra khu vực quần đảo Trường Sa, một hành động bị Bắc Kinh lên án là ‘bất hợp pháp’ và ‘cực kỳ vô trách nhiệm.’
Các nước thành viên ASEAN bao gồm Brunei, Malaysia, Philippines và Việt Nam cũng có tuyên bố chủ quyền một phần ở Biển Đông.
Thượng đỉnh ASEAN lần thứ 27 tại Kuala Lumpur khai diễn ngày mai 18/11 kéo dài tới chủ Nhật quy tụ các đối tác đối thoại nổi bật nhất là Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản và Hoa Kỳ.
