Oanh tạc cơ B52 của Mỹ thách thức vùng phòng không Trung Quốc

Quân đội Mỹ đã làm rõ lập trường đối với khu vực phòng không mà Trung Quốc mới thiết lập bằng cách phái hai chiếc oanh tạc cơ bay vào khu vực này. Thông tín viên Luis Ramirez VOA tường thuật diễn tiến vừa diễn ra.

Bắc Kinh đã cảnh báo máy bay của Mỹ phải thông báo lý lịch với các lực lượng Trung Quốc trong khuôn khổ của một kế hoạch nhằm khẳng định chủ quyền đối với quần đảo Điếu Ngư, một nhóm đảo không người ở mà Nhật Bản gọi là Senkaku và cũng cho là một phần lãnh thổ của mình.

Bắc Kinh nói rằng tất cả các máy bay bay vào vùng trời này phải thông báo lý lịch cho giới hữu trách Trung Quốc.

Phát ngôn viên Ngũ giác đài, Đại tá Steve Warren, nói rằng khu vực đó thuộc không phận quốc tế và các phi công Mỹ sẽ không tuân hành những đòi hỏi của Trung Quốc. Đại tá Warren nói:

"Hoa Kỳ sẽ không làm bất cứ chuyện gì trong những chuyện đó. Chúng tôi sẽ tiếp tục thực hiện những hoạt động như chúng tôi vẫn thực hiện từ bấy lâu nay trong khu vực này và sẽ không thông báo lịch bay, tần số vô tuyến hay biểu tượng của chúng tôi."

Vụ trắc nghiệm đầu tiên diễn ra hôm thứ 3, khi hai chiếc oanh tạc cơ của Mỹ làm ngơ những đòi hỏi của Trung Quốc và đã bay vào khu vực gần quần đảo Senkaku mà không xảy ra vụ việc nào.

Ông Ralph Cossa, một nhà nghiên cứu của Diễn đàn Thái bình dương ở Hawaii, nói với đài VOA rằng các chuyến bay B52 này là một đáp ứng “nhanh chóng và thích đáng” đối với hành động làm leo thang căng thẳng của Trung Quốc. Ông nhận định:

"Tôi nghĩ rằng chúng ta phải nhanh chóng chứng tỏ là chúng ta sẽ không để cho Trung Quốc bắt đầu chiếm đoạt không phận quốc tế, không cho các nước khác sử dụng. Đó là một việc rất quan trọng."

Một số các nhà phân tích mô tả hành động của Trung Quốc là một sự tính toán sai lầm và Bắc Kinh có lẽ đã đánh giá thấp quyết tâm của Mỹ trong việc bảo vệ quyền lợi của đồng minh Nhật Bản.

Giáo sư Michael McKinley của Đại học Quốc gia Australia cho rằng Trung Quốc đang “thử thời vận.”:

"Họ đang muốn biết những gì họ có thể làm và những gì mà các nước khác có thể miễn cưỡng chấp nhận. Vấn đề ở đây là họ sẽ gặp phải sự kháng cự ngày càng mạnh, đặc biệt là từ những nước cho rằng nên dùng một hình thức sức mạnh cao hơn để đối đầu với Trung Quốc ngay từ bây giờ, chứ không nên chờ đợi."

Các nhà phân tích cho biết quân đội Trung Quốc không có ra-đa hay những khả năng khác để chấp hành các qui định mà họ đặt ra cho khu vực phòng không mới.

Ông Patrick Cronin, một chuyên gia Á châu của Trung tâm cho một nền an ninh mới của nước Mỹ (The Center for New American Security), nói rằng Trung Quốc đang chơi trò đỏ đen với Hoa Kỳ. Ông nhận định như sau:

"Trung Quốc đang đánh cược là so với họ chúng ta lo ngại nhiều hơn về khả năng xảy ra một cuộc đối đầu quân sự. Nhưng họ đã không suy nghĩ vấn đề này một cách cặn kẽ. Trung Quốc sẽ bị xấu hổ vì một hình thức đối đầu nào đó."

Hoa Kỳ xem quyết định mà Trung Quốc loan báo hôm thứ Bảy là một hành động nguy hiểm, một hành động mà các nhà phân tích nói có thể làm nẩy sinh một sự việc nghiêm trọng trên trường quốc tế. Về việc này, ông Cronin cho biết như sau:

"Tuy không ai muốn có xung đột và tuy việc này có phần chắc không dẫn tới chiến tranh, nhưng khả năng và mối rủi ro của việc nổ súng hoặc máy bay hay tàu bè bị nhắm bắn đã gia tăng đáng kể vì Trung Quốc đơn phương thay đổi hiện trạng."

Các giới chức quân đội Mỹ cho biết họ sẽ tiếp tục thực hiện những hoạt động huấn luyện trong khu vực này như thường lệ và sẽ không đưa thêm khí tài quân sự tới vùng này, nếu không xảy ra những sự việc nghiêm trọng.