Hàng năm cứ vào ngày Thứ Hai của tuần lễ cuối cùng của Tháng năm là ngày Lễ Tưởng niệm các chiến sĩ trận vong mà người Mỹ gọi là “Memorial Day”.
Theo sử liệu, lễ Memorial Day chính thức được công bố vào ngày 5 tháng 5 năm 1868 bởi Tướng John Logan, người đứng đầu tổ chức có tên là Đại quân của nền Cộng hòa (Grand Army of the Republic),một hội ái hữu của các cựu chiến binh thuộc quân đội Miền Bắc trong cuộc Nội chiến Hoa Kỳ. Vào ngày này hàng năm, những bó hoa tươi được dân chúng đặt trên các ngôi mộ của các chiến sĩ quân đội Liên Bang Thống nhất tại nghĩa trang quốc gia Arlington. Tiểu bang đầu tiên chính thức thừa nhận Memorial Day là ngày lễ nghĩ là tiểu bang New York vào năm 1873. Ðến năm 1890 thì được thừa nhận ở hầu hết các tiểu bang Miền Bắc Hoa Kỳ. Song các tiểu bang Miền Nam Hoa Kỳ vẫn có lễ Memorial Day riêng để tưởng niệm các chiến sĩ của họ đã hy sinh trong cuộc nội chiến Bắc - Nam vì vấn đề nô lệ chủng tộc.
Mãi cho đến sau Thế chiến thứ nhất mới có sự thống nhất về ý nghĩa kỷ niệm Memorial Day là ngày tưởng niệm tất cả các chiến binh Hoa Kỳ đã chiến đấu và hy sinh trong bất cứ cuộc chiến tranh nào. Nhưng còn ngày lễ thống nhất trên toàn quốc Hoa Kỳ như ngày nay phải đợi cho đến năm 1971, sau khi Quốc hội Hoa Kỳ thông qua đạo luật “National Holyday Act”, đã chọn ngày Thứ hai cuối cùng của Tháng 5 hàng năm là ngày lễ Memorial Day cho cả nước. Mặc dầu nhiều tiểu bang miền Nam cho đến nay vẫn còn giữ một ngày lễ Memorial Day riêng để vinh danh những người đã chết trong cuộc nội chiến Bắc Nam. Tỷ như Tiểu bang Texas ngày lễ tưởng niệm riêng là ngày 19 tháng Giêng, Alabama, Florida, Georgia và Mississipi là ngày 26 tháng 4 hàng năm v.v. . .
Ngoài ý nghĩa lịch sử trên đây, Memorial Day còn mang ý nghĩ thời đại đối với nhân dân Hoa Kỳ nói chung, người Mỹ gốc Việt nói riêng.
Memorial Day năm nay được kỷ niệm trong bối cảnh Hoa Kỳ còn đang phải theo đuổi những cuộc chiến tranh bên ngòai đất nước, nhân danh lý tưởng tự do dân chủ và nhu cầu bảo vệ quyền lợi và an ninh từ xa cho nước Mỹ, tiêu biểu như cuộc chiến tranh ở Afghanistan khởi động 10 năm qua và vẫn còn tiếp tục cho đến hết năm nay theo kế hoạch rút quân của chính phủ Hoa Kỳ, dù chưa hòan thành được mục tiêu tối hậu của cuộc chiến tranh này. Và vì vậy, lễ tưởng niệm các chiến sĩ trận vong năm nay, ngòai sự tưởng nhớ và bầy tỏ lòng biết ơn đối với các quân nhân đã hy sinh trong dòng lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước, nhân dân Hoa Kỳ còn tưởng nhớ đặc biệt, với tâm tình đặc biệt dành cho các chiến sĩ Hoa Kỳ đã và đang phải tiếp tục hy sinh trong các cuộc chiến tranh bên ngòai Tổ quốc.
Riêng với người Việt, hiện tại dù đã có quốc tịch hay chưa có quốc tịch Hoa Kỳ, chúng ta cũng đã, đang và sẽ tiếp tục được hưởng những quyền lợi vật chất cũng như tinh thần bên cạnh những trách vụ đóng góp tài năng, công của và cả xương máu cho sự an nguy, hưng thịnh của quốc gia này. Cụ thể là trong trong quân đội Hoa Kỳ đã có mặt những quân nhân người Mỹ gốc Việt và trong các cuộc chiến tranh bên ngòai đất nước, đã có rất đông người Mỹ gốc Việt thuộc thế hệ già cũng như trẻ đã chiến đấu và hy sinh cho đất nước Hoa Kỳ, mà dù muốn dù không, đã là quê hương thứ hai sau Quê Mẹ Việt Nam, là Tổ quốc thứ hai sau Tổ quốc Việt Nam của người Mỹ gốc Việt.
Ðó là đạo lý phải làm của các công dân người Mỹ gốc Việt, đối với đất nước và Tổ quốc Hoa Kỳ. Tục ngữ Việt Nam có câu “Ăn cây nào, rào cây ấy”, Cộng đồng Người Việt chúng ta đã được cưu mang, thụ hưởng nhiều quyền lợi từ quốc gia Hoa Kỳ vĩ đại, thiết tưởng khi cần chúng ta vẫn phải có bổn phận và trách nhiệm chiến đấu và sẵn sàng hy sinh để bảo vệ quốc gia này.
Nhân dịp này, người Việt tỵ nạn cộng sản hiện đang sống trên Đất nước Hoa Kỳ, cũng không quên tưởng niệm và tri ân các anh hùng hào kiệt của lịch sử Việt Nam, các chiến sĩ quân, dân, cán chính Việt Nam Cộng Hòa đã chiến đấu, hy sinh trong cuộc chiến chống cộng hôm qua (1954-1975) để bảo vệ chế đô tự do, dân chủ pháp trị Việt Nam Công Hòa; và hôm nay đã và đang phải hy sinh chiến đấu để bảo vệ lãnh thổ, lãnh hải của Tổ quốc Việt Nam trước họa ngoại xâm.
Đó là ý nghĩa lịch sử cũng như thời đại của lễ Memorial Day trọn vẹn nhất đối với tất cả nhân dân Hoa Kỳ nói chung, trong đó có người Mỹ gốc Việt đang sinh sống trên đất nước Hoa Kỳ, với tư cách những công dân của Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ nói riêng, nhưng vẫn không quên mình là quốc dân Việt Nam, nghĩa là một công dân của tổ quốc Việt Nam.
Các bài viết được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
Theo sử liệu, lễ Memorial Day chính thức được công bố vào ngày 5 tháng 5 năm 1868 bởi Tướng John Logan, người đứng đầu tổ chức có tên là Đại quân của nền Cộng hòa (Grand Army of the Republic),một hội ái hữu của các cựu chiến binh thuộc quân đội Miền Bắc trong cuộc Nội chiến Hoa Kỳ. Vào ngày này hàng năm, những bó hoa tươi được dân chúng đặt trên các ngôi mộ của các chiến sĩ quân đội Liên Bang Thống nhất tại nghĩa trang quốc gia Arlington. Tiểu bang đầu tiên chính thức thừa nhận Memorial Day là ngày lễ nghĩ là tiểu bang New York vào năm 1873. Ðến năm 1890 thì được thừa nhận ở hầu hết các tiểu bang Miền Bắc Hoa Kỳ. Song các tiểu bang Miền Nam Hoa Kỳ vẫn có lễ Memorial Day riêng để tưởng niệm các chiến sĩ của họ đã hy sinh trong cuộc nội chiến Bắc - Nam vì vấn đề nô lệ chủng tộc.
Mãi cho đến sau Thế chiến thứ nhất mới có sự thống nhất về ý nghĩa kỷ niệm Memorial Day là ngày tưởng niệm tất cả các chiến binh Hoa Kỳ đã chiến đấu và hy sinh trong bất cứ cuộc chiến tranh nào. Nhưng còn ngày lễ thống nhất trên toàn quốc Hoa Kỳ như ngày nay phải đợi cho đến năm 1971, sau khi Quốc hội Hoa Kỳ thông qua đạo luật “National Holyday Act”, đã chọn ngày Thứ hai cuối cùng của Tháng 5 hàng năm là ngày lễ Memorial Day cho cả nước. Mặc dầu nhiều tiểu bang miền Nam cho đến nay vẫn còn giữ một ngày lễ Memorial Day riêng để vinh danh những người đã chết trong cuộc nội chiến Bắc Nam. Tỷ như Tiểu bang Texas ngày lễ tưởng niệm riêng là ngày 19 tháng Giêng, Alabama, Florida, Georgia và Mississipi là ngày 26 tháng 4 hàng năm v.v. . .
Ngoài ý nghĩa lịch sử trên đây, Memorial Day còn mang ý nghĩ thời đại đối với nhân dân Hoa Kỳ nói chung, người Mỹ gốc Việt nói riêng.
Memorial Day năm nay được kỷ niệm trong bối cảnh Hoa Kỳ còn đang phải theo đuổi những cuộc chiến tranh bên ngòai đất nước, nhân danh lý tưởng tự do dân chủ và nhu cầu bảo vệ quyền lợi và an ninh từ xa cho nước Mỹ, tiêu biểu như cuộc chiến tranh ở Afghanistan khởi động 10 năm qua và vẫn còn tiếp tục cho đến hết năm nay theo kế hoạch rút quân của chính phủ Hoa Kỳ, dù chưa hòan thành được mục tiêu tối hậu của cuộc chiến tranh này. Và vì vậy, lễ tưởng niệm các chiến sĩ trận vong năm nay, ngòai sự tưởng nhớ và bầy tỏ lòng biết ơn đối với các quân nhân đã hy sinh trong dòng lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước, nhân dân Hoa Kỳ còn tưởng nhớ đặc biệt, với tâm tình đặc biệt dành cho các chiến sĩ Hoa Kỳ đã và đang phải tiếp tục hy sinh trong các cuộc chiến tranh bên ngòai Tổ quốc.
Riêng với người Việt, hiện tại dù đã có quốc tịch hay chưa có quốc tịch Hoa Kỳ, chúng ta cũng đã, đang và sẽ tiếp tục được hưởng những quyền lợi vật chất cũng như tinh thần bên cạnh những trách vụ đóng góp tài năng, công của và cả xương máu cho sự an nguy, hưng thịnh của quốc gia này. Cụ thể là trong trong quân đội Hoa Kỳ đã có mặt những quân nhân người Mỹ gốc Việt và trong các cuộc chiến tranh bên ngòai đất nước, đã có rất đông người Mỹ gốc Việt thuộc thế hệ già cũng như trẻ đã chiến đấu và hy sinh cho đất nước Hoa Kỳ, mà dù muốn dù không, đã là quê hương thứ hai sau Quê Mẹ Việt Nam, là Tổ quốc thứ hai sau Tổ quốc Việt Nam của người Mỹ gốc Việt.
Ðó là đạo lý phải làm của các công dân người Mỹ gốc Việt, đối với đất nước và Tổ quốc Hoa Kỳ. Tục ngữ Việt Nam có câu “Ăn cây nào, rào cây ấy”, Cộng đồng Người Việt chúng ta đã được cưu mang, thụ hưởng nhiều quyền lợi từ quốc gia Hoa Kỳ vĩ đại, thiết tưởng khi cần chúng ta vẫn phải có bổn phận và trách nhiệm chiến đấu và sẵn sàng hy sinh để bảo vệ quốc gia này.
Nhân dịp này, người Việt tỵ nạn cộng sản hiện đang sống trên Đất nước Hoa Kỳ, cũng không quên tưởng niệm và tri ân các anh hùng hào kiệt của lịch sử Việt Nam, các chiến sĩ quân, dân, cán chính Việt Nam Cộng Hòa đã chiến đấu, hy sinh trong cuộc chiến chống cộng hôm qua (1954-1975) để bảo vệ chế đô tự do, dân chủ pháp trị Việt Nam Công Hòa; và hôm nay đã và đang phải hy sinh chiến đấu để bảo vệ lãnh thổ, lãnh hải của Tổ quốc Việt Nam trước họa ngoại xâm.
Đó là ý nghĩa lịch sử cũng như thời đại của lễ Memorial Day trọn vẹn nhất đối với tất cả nhân dân Hoa Kỳ nói chung, trong đó có người Mỹ gốc Việt đang sinh sống trên đất nước Hoa Kỳ, với tư cách những công dân của Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ nói riêng, nhưng vẫn không quên mình là quốc dân Việt Nam, nghĩa là một công dân của tổ quốc Việt Nam.
Các bài viết được đăng tải với sự đồng ý của Ðài VOA nhưng không phản ánh quan điểm hay lập trường của Chính phủ Hoa Kỳ.
