Trong một cuộc họp báo chung ở Hà Nội, Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama và đối tác phía Việt Nam, chủ tịch nước Trần Đại Quang đã thông báo các kế hoạch để Hoa Kỳ dỡ bỏ lệnh cấm vận vũ khi nhắm vào quốc gia ở Đông nam Á này.
Tiếp theo lễ đón tiếp chính thức ở Hà Nội, ông Obama và ông Quang đã tiến hành cuộc đàm phán song phương.
Chính Chủ tịch nước Trần Đại Quang đã bất ngờ thông báo tin vừa kể với các phóng viên sau cuộc họp, và nói rằng Hoa Kỳ và Việt Nam đã đồng ý tăng cường quan hệ đối tác về thực chất và về chiều sâu. Ông Quang hoan nghênh quyết định này là sự kết thúc một “chương đau buồn.”
“Việt Nam đánh giá cao quyết định của Hoa Kỹ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm bán vũ khí sát thương với Việt Nam. Việc này cho thấy quan hệ hai nước đã được bình thường hóa hoàn toàn.”
Khi đến lượt phát biểu, Tổng thống Obama xác nhận tin vừa kể, và nói rằng Hoa Kỳ đang thắt chặt quan hệ hợp tác quốc phòng với Việt Nam, bao gồm cả việc cung cấp tàu thuyền và huấn luyện cho lực lượng tuần duyên của Việt Nam.
“Cũng giống như với tất cả các đối tác quốc phòng của chúng tôi, mọi thương vụ mua bán vũ khí sẽ phải đáp ứng các điều kiện gắt gao kể cả những điều kiện có liên quan đến nhân quyền, nhưng sự thay đổi này sẽ bảo đảm rằng Việt Nam tiếp cận được với thiết bị cần thiết để tự bảo vệ và bãi bỏ một dấu vết còn lại của thời chiến tranh lạnh. Nó cũng nêu bật sự cam kết của Hoa Kỳ đối với một mối quan hệ bình thường hóa đầy đủ với Việt Nam, kể cả những quan hệ quốc phòng vững mạnh với Việt Nam và khu vực này về lâu về dài.”
Tổng thống Obama nói Hoa Kỳ và Việt Nam vẫn còn những bất đồng về nhân quyền và mỗi thương vụ bán vũ khí sẽ được xét duyệt trên căn bản từng trường hợp một. Nhưng ông nói thời điểm là đích đáng để dỡ bỏ một “lệnh cấm bao quát” dựa trên sự khác biệt về ý thức hệ. Ông viện dẫn một mức độ tin tưởng và đối thoại mới giữa quân đội hai nước, và tỏ dấu hiệu có thể có thêm những tàu bè của Hoa Kỳ cập cảng Việt Nam theo lời mời của chính phủ ở Hà Nội.
Việc dỡ bỏ lệnh cấm bán vũ khí sát thương đã khơi ra một phản ứng gây gắt từ phía ông Phil Robertson, phó giám đốc đặc trách châu Á của tổ chức Human Rights Watch. Ông Robertson nói: “Tổng thống Obama đã từ bỏ sức mạnh mặc cả còn sót lại của Hoa Kỳ để cải thiện nhân quyền ở Việt Nam – và trên cơ bản đã không nhận được điều gì.”
Dân biểu Ed Royce, Chủ tịch Uỷ ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ, hôm nay cũng phổ biến một thông cáo bày tỏ sự chống đối, với lý do tương tự như Human Rights Watch.
Hai nhà lãnh đạo cũng loan báo những thương vụ mới lên tới 16 tỷ đôla.
Hình ảnh Việt Nam đón tiếp Tổng thống Obama:
