Đài Loan đang áp dụng miễn thị thực nhập cảnh và mở các văn phòng đầu tư nước ngoài ở các quốc gia phía nam trong khu vực được xem là những động thái mới nhất đẩy mạnh nỗ lực tái cân bằng quan hệ kinh tế, nhằm giảm lệ thuộc vào Trung Quốc, quốc gia thù nghịch chính trị với Đài Loan.
Các quan chức ở Đài Loan hy vọng sẽ đẩy mạnh hơn nữa hợp tác du lịch, thương mại và giáo dục đại học với 18 quốc gia bao gồm hầu hết các nước Nam và Đông Nam Á, cũng như với Australia và New Zealand. Mối quan hệ mạnh mẽ hơn với các quốc gia này sẽ làm giảm vai trò của Trung Quốc, đối tác thương mại hàng đầu của Đài Loan hiện nay, khi hai bên đối mặt với những khác biệt chính trị.
Trong nỗ lực gần đây của Đài Loan, được gọi là Chính sách hướng Nam Mới, bắt đầu thí điểm vào tháng tới cho đến hết tháng 7/2018, các công dân Philippines có thể lưu lại Đài Loan trong 14 ngày mà không cần thị thực. Vào tháng 8/2016, Đài Loan cũng đã tuyên bố miễn thị thực cho công dân Brunei và Thái Lan.
Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn nói trong một bài diễn văn Quốc khánh vào đầu tháng này: “Mục đích của Chính sách hướng Nam Mới là để chúng ta giữ một vị thế thuận lợi hơn trong cộng đồng quốc tế.”
Bất ổn với Trung Quốc
Bà Thái đã công bố Chính sách hướng Nam Mới sau khi nhậm chức vào tháng 5/2016 để tái cân bằng các mối quan hệ của nền kinh tế trị giá 529 tỷ đôla của Đài Loan.
Theo truyền thống, doanh nhân Đài Loan chọn Trung Quốc để đầu tư vì chi phí tương đối thấp, lực lượng lao động lành nghề và có cùng nền văn hoá. Từ năm 1988 đến năm 2016, theo Hiệp hội các nhà quan sát Mỹ về Quan hệ Đối ngoại, có hơn 93.000 doanh nghiệp Đài Loan đầu tư vào Trung Quốc.
Nhưng Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với Đài Loan, bất chấp nền tự trị dân chủ của hòn đảo. Chính quyền của Tổng thống Thái Anh Văn đã phẫn nộ trước động thái đó của Trung Quốc, và ngừng đối thoại với Bắc Kinh.
Chính sách hướng Nam Mới
Bộ Ngoại giao Đài Loan đã thành lập các văn phòng đầu tư tại Indonesia, Myanmar, Thái Lan, Việt Nam và Philippines để giúp các nhà đầu tư tìm các dự án ở những nước này, dựa trên nhu cầu của từng địa phương.
Chính phủ Đài Loan đang cung cấp tín dụng cho các doanh nghiệp nhỏ hơn hướng tới thị trường Đông Nam Á, nơi viện trợ từ Đài Bắc sẽ giúp phát triển cơ sở hạ tầng và các dự án lớn khác. Ngoài ra, việc miễn thị thực sẽ tạo điều kiện phát triển ngành du lịch Đài Loan, một lợi thế khác cho nền kinh tế.
Vào năm ngoái, Ủy ban Đầu tư của Đài Loan đã phê duyệt 252 đơn lập dự án ở Trung Quốc, giảm 21,5% so với năm 2015.
Một quan chức kinh tế của Đài Loan cho hay hồi đầu năm rằng Indonesia là một điểm sáng để tìm kiếm các dự án đầu tư mới, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp. Từ năm 2010 đến năm 2015, Thái Lan đã chấp thuận 274 đơn xin đầu tư của Đài Loan, trị giá 1,39 tỷ đôla.
Khoảng 3.500 nhà đầu tư Đài Loan đã đầu tư vào Việt Nam vào đầu năm 2011 do chi phí ở Trung Quốc gia tăng trong khi Việt Nam đang có ưu đãi để thu hút vốn nước ngoài.
Theo ông Liang Kuo-yuan, Chủ tịch Viện nghiên cứu Polaris có trụ sở ở Đài Bắc, việc khởi động lại nhà máy thép Formosa Việt Nam vào tháng 5 có thể thu hút một "cụm" các công ty liên quan đến Đài Loan. Trước đó, nhà máy đã ngừng hoạt động do nghi ngờ thải chất độc ra biển làm chết cá hàng loạt.
Ông Jonathan Ravelas, chiến lược gia thị trường thuộc ngân hàng Banco de Oro UniBank tại Manila nói Philippines cũng đang tích cực tìm kiếm các công ty Đài Loan.
Ông Ravelas nói các công ty điện tử Đài Loan xem Philippines như là một cơ sở sản xuất hàng xuất khẩu, trong khi các công ty y tế có thể tìm được các đối tác như các bệnh viện.
Ông Ravelas cho biết: "Chúng tôi biết các doanh nhân từ Đài Loan đang tìm kiếm cơ hội làm ăn ở Philippines, vì đó là một thị trường bán lẻ rất lớn.”
