14 triệu người Úc hội đủ điều kiện để nói lên ý kiến của mình trong cuộc bầu cử hôm chủ nhật vừa qua, tuy nhiên có nhiều phần chắc là chính phủ sắp tới lại được quyết định bởi một số nhà lập pháp.
Các nhà phân tích bầu cử tiên đoán là cả đảng Lao động cầm quyền lẫn đảng Tự do Quốc gia đối lập sẽ đi đến chỗ chiếm 73 ghế tại Hạ viện, nghĩa là thiếu mất 3 ghế để đạt thế đa số. Đây sẽ là quốc hội đầu tiên của Australia rơi vào tình trạng như thế kể từ năm 1940.
Lãnh tụ đảng Lao động, bà Julia Gillard nói bà có khả năng thành lập một chính phủ liên hiệp ổn định. Đối thủ bảo thủ của bà, ông Tony Abbott tranh cãi rằng thành tích bầu cử yếu kém của đảng Lao động đã tước mất tính hợp pháp của đảng này.
Cả hai nhà lãnh đạo đang nói chuyện với ba thành viên độc lập và một thành viên của đảng Xanh trong Quốc hội trong khi họ tìm cách quy tụ một khối đa số.
Các thị trường tài chính đã khựng lại vì tình trạng chính trị bất định. Đồng đôla Úc và chỉ số chứng khoán chính sụt nhẹ hôm thứ hai, nhưng một số chứng khoán mỏ tăng giá, trong khi các nhà đầu tư phỏng đoán là phe bảo thủ sẽ thành lập chính phủ sắp tới và bãi bỏ một sắc thuế lợi nhuận về mỏ gây nhiều tranh cãi.
Ông Angus Geddes, thuộc công ty khảo cứu chứng khoán Fat Prophets ở Sydney, nói rằng nếu đảng Lao động bám lấy quyền hành với sự giúp đỡ của giới bảo vệ môi trường, thì khu vực mỏ có thể phải đối diện thêm với nhiều vấn đề.
Ông Geddes: “Về sắc thuế mỏ, đã có một phản ứng khá nhẹ nhàng hôm nay, nhưng rõ ràng là nếu một chính phủ liên minh được thành lập giữa đảng Lao động và đảng Xanh, thì có nhiều phần chắc nhất là chúng ta sẽ thấy sự gia tăng trong mức thuế. Đảng Xanh sẽ muốn đánh thuế công nghiệp mỏ nhiều hơn, và rõ ràng sự kiện này sẽ không có lợi cho thị trường chứng khoán.”
Sự sụp đổ đáng kinh ngạc trong mức ủng hộ dành cho đảng Lao động của Thủ tướng Gillard đã bị quy cho việc bà bất thần lật đổ người tiền nhiệm, ông Kevin Rudd, hồi tháng 6.
Hành động bãi chức này khơi ra những thắc mắc về tính liêm chính và trung thành của bà Gillard. Sự mất lòng dân của các chính phủ Lao động tại hai trong số các bang đông dân nhất ở Australia là New South Wales và Queensland, cũng làm mất uy tín của đảng.
Các phân tích gia chính trị ở Sydney cho rằng mặc dầu nhiều cử tri quyết định trừng phạt đảng Lao động, họ cũng chưa giao được nhiệm quyền quyết định cho phe đối lập bảo thủ của ông Tony Abbott. Tình trạng bế tắc này dự trù sẽ kéo dài nhiều ngày trong khi các lá phiếu chót được kiểm và các cuộc thương lượng tiếp tục về việc thành lập một chính phủ liên hiệp.
Australia vẫn ở trong tình trạng bất định chính trị sau khi không có đảng lớn nào đạt được thế đa số trong cuộc tổng tuyển cử. Tình trạng bất định này đã khiến các thị trường tài chính dao động vào lúc đảng Lao Động đương quyền và đảng bảo thủ đối lập tìm cách thành lập một chính phủ liên hiệp. Từ Sydney, thông tín viên VOA Phil Mercer gửi về bài tường trình sau đây.
