Một trong số những công cụ quan trọng nhất để giúp chúng ta tìm hiểu não bộ là những công nghệ hiện ảnh có khả năng chụp ảnh phần bên trong của sọ bằng cách quét đầu của con người bằng các chùm tia điện tử. Chính phủ Mỹ đang thực hiện một chương trình mới về hợp tác với khu vực tư nhân nhằm biến phương pháp hiện ảnh não bộ thành một công cụ chủ yếu cho việc chẩn đoán và theo dõi bệnh Alzheimer, một chứng suy thoái não bộ ngày càng có thêm nhiều người mắc phải vì số người cao tuổi trên thế giới ngày càng gia tăng.
Trong mấy thập niên qua, các nhà nghiên cứu đã đạt được rất nhiều tiến bộ trong nỗ lực tìm hiểu khía cạnh sinh học của bệnh Alzheimer, một chứng bệnh mà Tổ chức Y tế Thế giới cho biết là có đến 5 phần trăm của dân số thế giới mắc phải. Thí dụ, ngày nay chúng ta được biết não bộ của người bệnh teo lại một cách đáng kể vì bị mất các tế bào thần kinh, gây ra chứng sa sút trí tuệ.
Tuy nhiên, mặc dù đã có những tiến bộ đạt được trong lĩnh vực sinh học, người ta vẫn chưa tìm ra được thuốc chữa bệnh Alzheimer hay những liệu pháp để làm chậm sự phát tác của nó. Một số thuốc có hiệu lực giảm bớt những triệu chứng của bệnh này, nhưng một chuyên gia về môn hiện ảnh các não bộ bị suy thoái, Bác sĩ Michael Weiner tại Đại học California ở San Francisco, nói rằng các loại thuốc này chỉ là những giải pháp tạm thời. Bác sĩ Weiner nhận định:
“ Các dược phẩm này chỉ giúp cải thiện chức năng ký ức một cách tạm thời, nhưng không có tác dụng gì cả đối với sự tiến triển của chứng bệnh. Chúng cũng giống như việc dùng chất morphine trong việc điều trị bệnh ung thư. Chúng giúp giảm bớt các triệu chứng, nhưng chúng không làm chậm được sự tiến triển của chứng bệnh. Điều chúng ta muốn có là những tác nhân có khả năng biến đổi được chứng bệnh.”
Để đẩy nhanh tiến độ trong công tác nghiên cứu bệnh Alzheimer, các cơ quan y tế của chính phủ Hoa Kỳ đã hợp tác với các công ty dược phẩm tư nhân và các nhóm quan tâm đến bệnh Alzheimer để xây dựng các tiêu chuẩn sinh học cho việc đo lường sự tiến triển, cũng như việc xác định mức độ trầm trọng của chứng bệnh này.
Hiện nay, các nhà nghiên cứu đang tập trung sức vào sự đo lường hành vi liên quan đến chứng sa sút trí tuệ, như những thay đổi trong ký ức và năng lực thực hiện các công việc hàng ngày. Nhưng giám đốc của Viện Lão hóa Quốc gia của chính phủ Hoa Kỳ, Bác sĩ Richard Hodes nói rằng các nhà khoa học cần có thêm những dấu hiệu khách quan hơn về cơ thể. Do đó, dự án hợp tác vừa kể sẽ tập trung vào việc đo lường mức độ suy thoái của não bộ bằng các kỹ thuật hiện ảnh tiên tiến.
Bác sĩ Hodes nói rằng điều này sẽ cung cấp những dữ kiện về tính chất của bệnh Alzheimer và cũng sẽ chỉ ra những mục tiêu cho việc sử dụng thuốc men. Sau đây là lời của Bác sĩ Hodes:
“Nếu chúng ta có thể theo dõi và truy xét sự tiến triển của bệnh tật và có thể xác định một cách nhạy bén tối đa những phương cách can thiệp có hiệu quả để thay đổi chiều hướng của bệnh tật, thì chúng ta sẽ có được tiềm năng thật sự để đẩy nhanh và sử dụng năng lực của chúng ta nhằm thiết kế dược phẩm và những phương cách can thiệp khác một cách hữu hiệu hơn nhiều.”
Các phòng thí nghiệm áp dụng những phương thức khác nhau để hiện ảnh não bộ. Một số dùng một kỹ thuật gọi là hiện ảnh cộng hưởng từ để quan sát cấu trúc của não. Một số khác sử dụng phương pháp gọi là máy quét PET để nhìn vào các thành phần hóa học và chức năng của não bộ. Một mục tiêu của dự án mới là xác định nên dùng tiêu chuẩn nào để xác định chính xác tình trạng não bộ của một người bị bệnh Alzheimer.
Dự án mới này cũng tìm kiếm những chỉ dấu sinh học khác để đo lường tình trạng của chứng sa sút trí tuệ, như tình trạng của máu và dịch trong não bộ và cột sống.
Các nhà nghiên cứu tham gia dự án sẽ tiến hành nhiều loại quét não bộ khác nhau và kiểm tra các mẫu máu và nước tiểu của 800 người cao tuổi trong 5 năm. Một số trong nhóm này là những người nam và nữ bình thường, một số bị rối loạn nhẹ về nhận thức và bị xem là có nguy cơ cao sẽ mắc bệnh Alzheimer, và số còn lại đã được chẩn đoán là bị bệnh Alzheimer. Những người tham gia vào dự án này cũng sẽ qua những cuộc kiểm tra lâm sàng tiêu chuẩn về trí nhớ và năng lực giải quyết vấn đề.
Bác sĩ Michael Weiner thuộc Đại học California nói rằng những hình ảnh của não bộ của mỗi người sẽ được so sánh với kết quả kiểm tra tâm thần của họ để xác định xem việc não bộ thu nhỏ, hay các chỉ dấu sinh học khác, có phải là những dấu hiệu chính xác về sự tiến triển của bệnh Alzheimer hay không. Sau đây vẫn là lời của Bác sĩ Weiner:
“Đó là điều mà chúng tôi gọi là tiến trình công nhận giá trị, một tiến trình có mục đích xác định mức độ tương quan giữa mức thay đổi nhìn thấy trong hiện ảnh và những dữ kiện chỉ dấu sinh học với tiến triển của bệnh Alzheimer về mặt lâm sàng. Chúng tôi hy vọng sẽ tìm ra được mối tương quan này, bởi vì chúng tôi có rất nhiều dữ kiện sơ khởi gợi ý rằng chúng tôi sẽ tìm được, nhưng chúng tôi cần phải thực hiện điều này trên quy mô lớn.”
Cuộc tìm kiếm những chỉ dấu vật chất để đo lường bệnh Alzheimer cũng giống như việc tìm kiếm những chỉ dấu tương tự cho HIV, loại vi-rút gây ra bệnh AIDS. Các nhà nghiên cứu đã biết được rằng vi-rút HIV hủy hoại những tế bào chống bệnh tật được gọi là C.D.4, và rằng số lượng các tế bào C.D.4 mà một bệnh nhân có trong người quyết định mức độ nghiêm trọng của HIV. Số đo C.D.4 là một tiêu chuẩn cho việc điều trị và nghiên cứu bệnh AIDS.
Giám đốc của Viện Lão hóa Quốc gia Hoa Kỳ, Bác sĩ Richard Hodes, nói rằng việc tìm được những số đo tương tự cho bệnh Alzheimer có thể giúp giảm bớt số người bị bệnh sa sút trí tuệ. Ngày nay người ta ước tính rằng số người bị mắc bệnh này có lẽ sẽ tăng gấp 3, lên tới 90 hay 100 triệu người trên toàn thế giới trước năm 2050. Sau đây vẫn là lời của Bác sĩ Hodes:
“Số người sẽ bị đau khổ vì chứng bệnh này là điều đáng nói hơn hết. Nhưng ngoài ra cũng phải nói là sự căng thẳng gây ra cho hệ thống y tế, nền kinh tế, và xã hội nói chung là quá mức chịu đựng.Do đó, việc phải hoàn tất những công trình nghiên cứu mà chúng tôi đang nói tới có tính chất rất cấp thiết.
