Những vụ tấn công có tính chất kỳ thị chủng tộc ở liên bang Nga xảy ra mỗi lúc một nhiều và đang gây ra những nỗi lo sợ trong khoảng 60000 sinh viên ngoại quốc đang theo học tại các đại học của Nga, là nước có hệ thống giáo dục được xem là một trong những hệ thống tốt nhất thế giới.
Thưa quí thính giả và các bạn sinh viên học sinh, hệ thống giáo dục của Nga lâu nay vẫn được nhiều người xem là một trong những hệ thống giáo dục tốt nhất thế giới. Học phí đại học và chi phí sinh hoạt ở Nga cũng thấp hơn nhiều so với các nước Tây phương. Đó là điều khiến cho liên bang Nga có một tiềm năng rất lớn trong việc thu hút sinh viên từ các nước đang phát triển. Các giới chức giáo dục Nga rõ ràng là cũng đã nhận thức được điều này và đang ra sức gia tăng số sinh viên ngoại quốc, hiện đang nằm ở mức 60 ngàn người, trong đó có khoảng 40 ngàn sinh viên du học tự túc.
Phát biểu tại một cuộc họp báo hồi tháng 5 năm nay nhân cuộc hội thảo quốc tế dành cho các sinh viên ngoại quốc tốt nghiệp từ các đại học Nga, Bộ trưởng bộ Giáo dục Nga, ông Vladimir Filippov nói rằng việc gia tăng số sinh viên ngoại quốc là phù hợp với lợi ích chính trị và kinh tế của nước Nga. Tuy nhiên, nỗ lực vừa kể đang gặp nhiều trở ngại vì những vụ tấn công có tính chất kỳ thị chủng tộc của những thành phần Tân Quốc xã, thường được gọi là bọn đầu trọc, nhắm vào các sinh viên nước ngoài. Các số liệu của Bộ Nội vụ Nga cho biết hiện có khoảng 20 ngàn phần tử Tân Quốc Xã ở Nga, trong số này có 2 ngàn 500 người ở Moskova.
Theo tường thuật của tờ Moscow Times hồi đầu tháng này những tên đầu trọc đã tấn công một nhóm sinh viên ngoại quốc của Đại Học Hữu Nghị Giữa Các Dân Tộc ở Moskova tại một trạm xe buýt gần trường, khiến 6 sinh viên bị thương. Đây chỉ là một trong số rất nhiều những vụ tấn công nhắm vào người thiểu số, mà theo lời ông Aleksandr Brod, Giám đốc Phòng Nhân quyền Moskova, là những vụ tấn công đôi khi gây chết chóc và xảy ra hầu như mỗi tuần ở Moskova và những khu vực khác của nước Nga.
Hôm 26 tháng 3, một vụ tấn công khác ở Moskova đã khiến cho 2 sinh viên Phi châu bị thương nặng. Hội Sinh viên Phi châu ở Liên bang Nga đã chính thức yêu cầu giới hữu trách tăng cường những biện pháp bảo vệ an ninh xung quanh các ký túc xá của sinh viên ngoại quốc. Trước đó, các vị đại sứ của 37 nước Phi châu cũng đồng thanh yêu cầu bộ ngoại giao Nga bảo vệ công dân của họ. Theo tường thuật của tờ New York Times số ra ngày thứ 5 vừa qua: việc đề cập tới những vụ tấn công vì lý do chủng tộc đã trở thành một bộ phận của những buổi lễ ở nhà thờ Tin lành Moskova, nơi có nhiều sinh viên Phi châu đến dự lễ. Vị mục sư cai quản nhà thờ này, ông John Calhoun, cho biết: hầu như tuần nào cũng có người trong số những người đến dự lễ đã đứng lên nói rằng: “Xin các anh chị em hãy cầu nguyện cho tôi. Tôi vừa đụng độ với bọn đầu trọc;” hoặc “Xin các anh chị em hãy cầu nguyện cho người bạn tôi. Anh ấy mới bị cảnh sát đánh đập.”
Các tổ chức nhân quyền cũng ghi nhận những hành vi sách nhiễu lan tràn nhắm vào người thiểu số và thường xảy ra với sự dung túng của nhân viên công lực.
Một bản phúc trình hồi tháng tư của Hội Ân xá Quốc tế cho biết cảnh sát và những nhân viên chấp hành luật pháp Nga thường xuyên đe dọa và sách nhiễu những người thiểu số và làm ngơ trước những vụ tấn công vì lý do chủng tộc. Phúc trình vừa kể kết luận rằng trừ phi thái độ kỳ thị chủng tộc trong các cơ quan chấp hành pháp luật được thay đổi, nhân viên công lực Nga sẽ tiếp tục là một phần của vấn đề chứ không phải là một giải pháp cho vấn đề này.
Tường thuật của tờ New York Times cho biết: vụ hỏa hoạn xảy ra tại ký túc xá sinh viên ngoại quốc của Đại Học Hữu Nghị ở Moskova hôm 24 tháng 11; gây tử vong cho ít nhất 42 sinh viên, trong đó có một số sinh viên Việt Nam; đã làm gia tăng sự lo sợ của các sinh viên quốc tế ở Nga. Mặc dù được giới hữu trách xem là một tai nạn, nhưng hầu hết các sinh viên ngoại quốc ở đây nói rằng vụ cháy này là một vụ nổi lửa đốt nhà. Họ kể lại rằng trong những tuần lễ trước và sau vụ hỏa hoạn, những lời đe dọa đặt bom đã khiến các sinh viên nhiều lần tháo chạy ra khỏi lớp học hoặc ký túc xá. Hôm thứ 3 vừa qua, cũng tại ký túc xá này, một vụ hỏa hoạn khác đã xảy ra nhưng may là không có ai bị thương.
Cũng theo tường thuật của tờ New York Times, một số sinh viên nước ngoài, phần lớn là sinh viên Trung quốc, đã quyết định bỏ học để về nước sau vụ hỏa hoạn hồi tháng 11. Những sinh viên ở lại, nhiều người phải thường xuyên tập luyện cho thân thể cường tráng để có thể ứng phó với những vụ tấn công hoặc phải tránh đi xem xi nê hay đi xem các trận tranh tài thể thao. Một sinh viên người Liberia cho phóng viên tờ New York Times biết rằng: anh chỉ cảm thấy an toàn khi ở trong phòng của mình, nhưng cũng chỉ an toàn được 60% mà thôi.
Tháng tư năm ngoái, Bộ Giáo dục Nga đã đứng ra tổ chức một cuộc hội nghị với sự tham dự của các giới chức thuộc các cơ quan công lực, các trường đại học, và một số bộ khác trong chính phủ để tìm cách giải quyết vấn đề liên quan đến những vụ tấn công nhắm vào sinh viên nước ngoài. Phát biểu tại hội nghị này, Thứ trưởng bộ Giáo dục Nga, ông Alexander Kiselyov nói rằng bên cạnh việc đe dọa đến sinh mạng và tài sản của sinh viên nước ngoài, những vụ tấn công của bọn đầu trọc đã gây thương tổn cho quyền hành của nhà nước và phương hại đến nỗ lực nhằm biến ngành giáo dục Nga thành một công nghệ xuất khẩu mang lại nhiều lợi nhuận.
Ông Kiselyov nói thêm rằng nếu những vụ tấn công tiếp tục xảy ra, nước Nga sẽ giáo dục cho những kẻ thù tương lai của mình! Anh Georges, một sinh viên người Gabon đang theo học tại Đại Học Hữu Nghị Moskova, có phần chắc là sẽ không trở thành kẻ thù của nước Nga. Nhưng anh nói với phóng viên của tờ New York Times rằng: bây giờ anh chỉ muốn làm thế nào để học cho xong thật nhanh và sau đó anh sẽ rời khỏi nước Nga và vĩnh viễn không bao giờ trở lại!
