Tin của hãng thông tấn Reuters ghi nhận lời các nhà ngoại giao nói rằng sau một thời gian hòa giải ngắn ngủi, Việt Nam lại trở lại con đường chiến đấu chống lại một tổ chức Phật giáo đã bị cấm hoạt động với các nhà lãnh đạo tìm cách phục hồi tổ chức bất kể lệnh cấm.
Sau nhiều vụ đụng độ với nhà cầm quyền cộng sản khởi đầu vào cuối thập niên 1970, giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất đã bị thay thế bởi một giáo hội được nhà nước chính thức thừa nhận vào năm 1981.
Hồi đầu năm nay, nhà nước Việt Nam đã tỏ ra có các quan hệ êm ấm hơn với tổ chức này. Nhưng chỉ một tuần sau cuộc họp hôm một tháng 10, nhà chức trách đã chận đường hòa thượng Thích Huyền Quang và người phụ tá của ông là hòa thượng Thích Quảng Độ khi hai vị này rời thiền viện của họ để đi thành phố Hồ Chí Minh và tra hỏi họ nhiều giờ đồng hồ về các hoạt động của họ.
Bộ ngoại giao Việt Nam cáo giác hai vị hòa thượng là mang các tài liệu chứng tỏ có hành vi phạm pháp, kể cả các tài liệu được coi như bí mật nhà nước. Sau đó, bộ còn ra thông cáo nói rằng hai vị này cố tình vi phạm luật pháp, bí mật âm mưu tái lập Giáo Hội Phật giáo Việt Nam Thống Nhất để phá hoại giáo hội được nhà nước công nhận, và lại còn yêu cầu và nhận sự trợ giúp từ bên ngoài để thực hiện mưu đồ đó.
Theo các chuyên gia phân tích nước ngoài, chưa rõ cuộc giằng co mới nhất này sẽ được giải quyết ra sao.
Có điều chắc là vụ này lại khiến Việt Nam một lần nữa bị công kích về vấn đề nhân quyền. Các nhà ngoại giao Âu châu tại Hà Nội đã chính thức tỏ ý lo ngại về vụ việc.
Mặc dù vậy, có tin một vị thượng tọa có liên quan đến cuộc giằng co tuần trước đã bị đặt dưới chế độ quản thúc tại gia trong 2 năm.
Phó chủ tịch ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh đã ký lệnh quản chế thượng tọa Thích Nguyên Lý, thủ quỹ của Giáo Hội Phật Giáo Việt Nam Thống Nhất, bắt đầu có hiệu lực hôm thứ Bẩy.
Văn Phòng Thông Tin Phật Giáo có trụ sở tại Paris hôm thứ Hai cũng cho biết hai vị thượng tọa khác là Thích Tuệ Sỹ và Thích Thanh Huyền cũng bị quản chế 2 năm.
Cả 3 vị thượng tọa vừa kể đã cùng với nhị vị hòa thượng Thích Huyền Quang và Thích Quảng Độ rời khỏi thiền viện Nguyên Thiều để đi thành phố Hồ Chí Minh khi chiếc xe van chở họ bị công an chận lại.
