Vào ngày 1 tháng 10, Trung Quốc có lý do để ăn mừng, đánh dấu 60 năm đảng cộng sản cầm quyền vì đã hoàn thành được nhiều chỉ tiêu đề ra, trong đó có cải tiến mức sống của nhiều người dân. Thông tín viên VOA Stephanie Ho ở Bắc Kinh tường trình rằng vẫn còn nhiều thách thức nếu ta đối chiếu với những mục tiêu về dân chủ mà những người cộng sản đã hứa hẹn lúc đầu.
Trung Quốc vẫn còn đắm mình trong hào quang của thành tích tổ chức Olympic năm ngoái, và trong trong cuộc suy thoái toàn cầu, Trung Quốc vẫn còn là một trong những điểm sáng.
Bà Rebecca MacKinnon, chuyên viên về truyền thông Trung Quốc cho biết: “Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc giúp nâng cao vị thế của đất nước trên trường quốc tế. Có thể gọi là thành công khi đảng cộng sản thực hiện được khẩu hiệu mà họ đề ra; đó là ‘Trung Quốc sẽ đứng lên, Trung Quốc sẽ được cộng đồng quốc tế kính nể, Trung Quốc sẽ trở thành một lực lượng mạnh mẽ trên thế giới, đẩy lui mọi sự thống trị của nước ngoài’.”
Chính quyền Trung Quốc gọi chế độ của họ là “chủ nghĩa xã hội với đặc tính Trung Quốc”, thực chất là đeo đuổi kinh tế thị trường nhưng với sự kiểm soát đáng kể của nhà nước.
Ông Sidney Rittenberg là công dân Mỹ từng làm việc với người cộng sản Trung Quốc trước khi họ lên nắm quyền vào năm 1949. Mặc dù ông đã bị người cộng sản bỏ tù gần phân nửa thời gian trong hơn 30 sống tại Trung Quốc, ông vẫn cho rằng Trung Quốc đang đi đúng hướng.
Ông nói: "Chế độ mà chúng ta đang chứng kiến là “chủ nghĩa xã hội mang đặc tính Trung Quốc”. Điều đó có nghĩa là các nơi khác không thể bắt chước. Điều đó rất quan trọng. Vì nó cũng có nghĩa là Trung Quốc cũng không thể bắt chước chế độ dân chủ của bất cứ nước nào.”
Chiến dịch phát triển kinh tế trong vòng 30 năm qua của Trung Quốc được xem là rất thành công, giúp hàng trăm triệu người thoát cảnh nghèo khó. Bộ Trưởng Y Tế Thần Chư cho biết họ cũng đạt những tiến bộ to lớn trong việc chăm sóc sức khỏe cho dân trong vòng 60 năm qua.
Ông Thần nói rằng Trung Quốc đã lập được một mạng lưới y tế cho cả thành thị lẫn nông thôn. Năng lực về phòng chống bệnh tật cũng được nâng cao. Các chỉ số quan trọng về sức khỏe của Trung Quốc, ví dụ như tuổi thọ hoặc tỷ lệ trẻ thơ tử vong, cũng cải tiến đáng kể; và bây giờ Trung Quốc đã trở thành một trong những nước đứng đầu về các chỉ số sức khỏe, trong số các quốc gia đang phát triển.
Nhưng thay đổi chính trị lại chỉ được tiến hành theo nhịp độ chậm chạp hơn rất nhiều. Ông Bảo Đồng trước đây là Trưởng ban cải cách chính trị của đảng cộng sản Trung Quốc. Năm 1989, ông bị giam vì có cảm tình với các cuộc biểu tình ở Thiên An Môn để đòi các quyền tự do chính trị.
Ông Bảo nói: "Trong thời gian ở tù, tôi cảm thấy tôi đã gặp một “thất bại lớn” vì không hoàn thành nhiệm vụ của một nhà cải cách chính trị. Tình hình chính trị hiện nay tại Trung Quốc vẫn y như thời kỳ Mao Trạch Đông."
Mao Trạch động được coi là người sáng lập ra Trung Quốc hiện đại. Nhắc đến Mao Trach Đông là phải nhắc đến những năm đầy xáo trộn. Dưới thời Mao, chính quyền kiểm soát chặt chẽ cuộc sống người dân, từ chuyện phải đọc những loại sách nào cho đến phải làm những công việc nào. Và người dân không có tiếng nói trong công việc nhà nước.
Sau khi ông Mao Trạch Đông qua đời cách nay hơn 30 năm, người dân bình thường có thêm chút tự do mà trước đó họ chưa từng được hưởng; chẳng hạn như có quyền mở doanh nghiệp hoặc đi du lịch ở nước ngoài. Nhưng người dân vẫn chưa có tiếng nói trong việc điều hành đất nước và tiếp tục gặp hạn chế về tôn giáo và chính trị.
Bà Ngô Thanh, một thành viên trong Hội đồng Thành phố Bắc Kinh, nói rằng theo bà nhân dân Trung Quốc cần phải cố gắng thêm nữa: "Con đường vẫn còn dài, và mọi người cần đóng góp phần của mình. Trung Quốc phải phấn đấu chống lại ảnh hưởng của hàng ngàn năm phong kiến và chuyên quyền. Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc mới chỉ có 60 năm nên không thể loại bỏ những di sản đó ngay tức khắc”.
