Một tổ chức pháp lý trụ sở tại Paris có tên là Luật Sư của Thế giới, nói rằng những hiệp định ký kết giữa Hoa Kỳ, Liên Hiệp châu Âu, và Đan Mạch, giải giao các hải tặc Somalia cho Kenya để xét xử là vi phạm nhân quyền của các nghi can. Nhóm này đại diện cho hơn 40 nghi can bị các lực lượng hải quân châu Âu bắt giữ ở ngoài khơi Somalia và giải giao cho Kenya để truy tố họ ra tòa. Thông tín viên Alisha Ryu của đài VOA từ Nairobi, thủ đô của Kenya, gửi về bài tường trình sau đây.
Đại diện của Nhóm Luật sư của Thế giới, ông Avi Singh nói với đài VOA rằng tổ chức của ông đã gửi văn thư đến Liên Hiệp Quốc, Liên Hiệp châu Âu, và tới bộ ngoại giao Kenya bày tỏ mối quan ngại sâu xa về hơn 100 nghi can hải tặc Somalia đang chờ được xét xử bị khước từ những nhân quyền căn bản và quyền được xét xử công minh.
Ông Singh nói: 'Theo luật Kenya , không có hệ thống trợ giúp pháp lý cho bất cứ ai không bị cáo buộc tội tử hình. Vì thế những nghi can hải tặc không có cơ hội để có được một luật sư bào chữa. Họ sẽ không có được một cơ hội xem xét lại những bằng chứng mà tòa dựa vào đấy để truy tố và buộc tội họ. Không có một cơ quan độc lập nào để thẩm định xem là liệu những người này có thực là hải tặc hay không, họ có thực sự phạm tội hay không, vì vậy trên căn bản thì cứ bị coi là bắt giữ tàu là bị kết án'.
Tại Kenya, các hải tặc bị buộc tội có thể phải lãnh án tù chung thân. Quốc gia đông Phi này trở thành một nơi xử hải tặc sau một đợt cướp tàu xảy ra ở ngoài khơi Somalia khiến quốc tế cương quyết truy tố các nghi can bị bắt ở ngoài biển.
Chiếu theo các hiệp định ký kết trong năm ngoái giữa Hoa Kỳ, Anh quốc, Liên hiệp châu Âu và gần đây nhất với Đan Mạch, các tòa án tại Kenya phải chịu trách nhiệm xét xử các nghi can hải tặc bị các lực lượng hải quân nước ngoài bắt giữ tại bất cứ nơi nào trong khu vực. Đổi lại, được biết Kenya đang nhận được tài trợ và hậu thuẫn để cải tổ hệ thống xét xử vẫn bị chỉ trích rất nhiều.
Trước đây trong năm, nhà điều tra nhân quyền của Liên Hiệp Quốc, ông Phillip Alston, đã công bố một phúc trình về tình trạng tham nhũng lan tràn trong hệ thống xét xử tại Kenya. Các tòa án tại quốc gia này cũng bị ối đọng với hơn 80 ngàn vụ chưa được xét xử.
Theo ông Singh, đại diện tổ chức Luật sư của Thế giới, không có một ngân khoản nào dành cho việc tố tụng và tòa án tới được Shimo la Tewa, một nhà tù chật chội khủng khiếp tại thành phố ven biển Mombasa. Ông cho biết những người bị cáo buộc tội cướp tàu đã bị giữ ở đó nhiều tháng trời mà không được chăm sóc y tế đầy đủ và không được cấp những thứ cần dùng tối thiểu như xà bông.
Tổ chức Luật sư của Thế giới đã yêu cầu cơ quan Chữ thập Đỏ quốc tế hãy phân phát lương thực và thuốc men cho những nghi can hải tặc và theo dõi tình trạng của họ trong nhà tù.
Nhà phân tích về khu vực sừng châu Phi Roger Middleton nói rằng ông đồng ý rằng phải tùy thuộc vào Kenya giúp giải quyết vấn đề hải tặc tại Somalia là điều chẳng lý tưởng chút nào.
Ông Middleton nói: 'Sự kiện chúng ta phải dùng Kenya để xét xử hải tặc Somalia vì ở trong Somalia không có một thực thể pháp lý đàng hoàng. Thành thử nếu giời đây quí vị bắt giữ được hải tặc ở ngoài khơi Bồ Đào Nha thì giao cho nhà chức trách Bồ Đào Nha. Nếu ở Indonesia thì giao cho Indonesia. Và đấy là cách nên làm và đó là phương cách để làm việc được hữu hiệu. Còn tình hình Somalia hiện giờ thì thật hỗn độn vô trật tự, vô tổ chức, quí vị không thể làm gì được, và cũng chính vì thế mà nó đã tạo ra tất cả những chuyện rắc rối như thế này'.
Văn phòng Hàng hải Quốc tế cho hay đã ghi nhận 130 vụ hải tặc cướp tàu ở ngoài khơi Somalia và vịnh Aden trong 6 tháng đầu năm nay, so với chỉ có 24 vụ trong năm ngoái. Các vụ tấn công của hải tặc vẫn tiếp diễn, mặc dù là có cả hơn 30 tàu của các lực lượng đa quốc và các đội tàu độc lập của Trung quốc, Nga, Ấn độ và các nước khác tuần phòng thường xuyên trong khu vực.
Hôm thứ năm, hải quân Hoa Kỳ cho hay các hải tặc Somalia đã nhắm bắn một trực thăng của hải quân Mỹ trong lúc chiếc trực thăng đang thực hiện một phi vụ theo dõi một con tàu bị hải tặc bắt ở trung bộ Somalia. Không có tin gì về con số thương vong hay thiệt hại vật chất.
