Bataan (2) 

Đối với người dân bản xứ thì họ lại càng không thể quên cái tên Bataan nơi đã có hàng chục vạn chiến binh Mỹ và Phi đã nằm xuống trong Thế Chiến Thứ Hai khi tuyến phòng ngự Bataan bị thất thủ. ‘The Fall of Bataan’ vào tay quân đội Nhật Hoàng ngày 9 tháng 4 năm 1942 khởi đầu cho sự kết thúc chống cự của quân đội Đồng Minh ở Đông Nam Á và sau đó Philippines tuyên bố đầu hàng vô điều kiện với câu nói bất hủ của Đại Tướng Mỹ Douglas MacArthur: I came through and I shall return (Tôi đã thoát và tôi sẽ trở lại).

Chỉ một ngày sau trên 70,000 chiến binh Mỹ và Phi thất trận đã bị áp giải bằng đường bộ từ Bataan về trại tập trung O’Donnell ở Tarlac nằm về phía bắc của bán đảo.

Sau chuyến di hành khắc nghiệt băng sông, vượt núi mà sau này được sử sách ghi nhận lại qua cái tên ‘The Death March’, đã có hơn 10,000 người phải bỏ mình vì bệnh tật, đói khát, và dẫm chết lên nhau trên những toa tàu bị nhồi nhét, đóng kín bịt bùng ở đoạn đường cuối cùng dẫn đến trại.

Nhiều sử gia cho rằng đây là một trong những chuyến di hành đẫm máu và bi thương nhất trong Thế Chiến Thứ Hai.

Nhưng phải đợi đến gần ba năm sau Đại Tướng MacArthur mới thực hiện được lời hứa của ông khi ông đặt chân lên bờ biển Leyte nằm ở cực đông quần đảo Philippines với câu nói ‘I have returned’ để bắt đầu trận đánh cuối cùng đẩy bật quân đội Nhật ra khỏi Phi Luật Tân và cứu thoát những người tù may mắn còn sống sót.

Và đó cũng là mốc khởi đầu cho sự sụp đổ của quân đội Nhật Hoàng ở Đông Nam Á. Một sự sụp đổ chỉ xảy ra sau cái chết của hàng trăm vạn người vô tội kể cả của chính người Nhật ở Hiroshima và Nagasaki.

Cũng như của dân tộc Việt Nam qua trận đói khủng khiếp của năm Ất Dậu.

Bởi thế, trong bài diễn văn chính thức công nhận sự đầu hàng của Nhật Bản trên chiến hạm Missouri được thả neo tại Tokyo Bay vào ngày 2 tháng 9 năm 1945, Đại Tướng MacArthur đã tuyên bố: It is my earnest hope and indeed the hope of all mankind that…a better world shall emerge out of the blood and carnage of the past – a world founded upon faith and understanding – a world dedicated to the dignity of man and the fulfillment of his most cherished wish – for freedom, tolerance, and justice.

Bạn đọc nào có thể dịch hộ dùm tôi lời tuyên bố đáng nhớ này, tôi xin thật lòng chắp tay đa tạ.