Hôm qua, các vị ngoại trưởng của nhóm 7 cường quốc công nghiệp đã công bố một bản lên án chung việc Nga thừa nhận hai khu vực ly khai của Gruzia là độc lập. Bản tuyên bố nói rằng hành động của Nga ở Nam Ossetia và Abkhazia đã nêu ra nghi vấn về sự cam kết đối với hòa bình và an ninh trong vùng Caucase. Từ Bộ ngoại giao Hoa Kỳ, thông tín viên David Gollust của đài VOA ghi nhận chi tiết trong bài tường thuật sau đây.
Thông cáo cấp bộ trưởng với lời lẽ mạnh dạn lên án hành động thừa nhận là một sự vi phạm vào chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Gruzia, và nói rằng sự kiện này đi ngược với các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc mà chính Nga đã ủng hộ.
Nhóm G-7 gồm Hoa Kỳ, Canada, Pháp, Đức, Italia, Anh và Nhật Bản cũng lên án điều mà họ gọi là việc sử dụng vũ lực qua đáng của Nga tại Gruzia và việc tiếp tục chiếm đóng nhiều nơi tại Gruzia. Các bộ trưởng ngoại giao cho biết họ nhất trí kêu gọi Moscow thi hành kế hoạch hòa bình 6 điểm về Gruzia mà Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy đứng ra làm trung gian, và nhất là việc rút quân đội Nga trở về các lằn ranh trước khi xảy ra cuộc xung đột ngày 6 tháng 8.
Bản tuyên bố cũng phản ánh sự rạn nứt ngày càng tăng giữa khối G-7 và nước Nga, là nước đã được mời tham dự các hội nghị cấp cao và các sinh hoạt khác của khối cường quốc này trong những năm gần đây trong một khuôn thức G-8 lớn hơn.
Đã có những lời kêu gọi của chính giới tại Hoa Kỳ cũng như tại Âu Châu là trục xuất Matxcơva ra khỏi nhóm này vì những hành động của Nga tại Georgia, mặc dù trong bản tuyên bố hôm qua gọi Nga là ‘thành viên đồng sự trong khối G-8’.
Trước đó, phó phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ, ông Robert Wood kêu gọi Moscova hãy rút lại việc mà ông gọi là hành động không thể chấp nhận được. Ông Wood cũng hối thúc nước Nga nên hợp tác trong việc điều tra những vụ vi phạm nhân quyền tại Nam Ossetia, trong đó có lời cáo buộc về việc thanh tẩy các sắc dân thiểu số do chính phủ tại Tbilisi nêu ra hôm qua.
Ông Wood nói: “Chúng tôi đã thấy các báo cáo về những các hành động tàn ác nhắm vào thưòng dân và chúng tôi kêu gọi người Nga hãy cho phép thực hiện một cuộc điều tra khả tín về các tin tức nói rằng cả hai bên đã có các hành vi tàn ác. Rõ ràng những tin tức như thế này phải được quan tâm triệt để và chúng tôi muốn chắc chắn rằng cộng đồng quốc tế có thể điều tra những cáo buộc này.”
Bộ Trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ Condoleezza Rice mới trở về từ chuyến viếng thăm Trung Đông, đã thảo luận về tình hình tại Gruzia với Tổng thống Bush tại Tòa Bạch Ốc hồi hôm qua.
Tổng thống Bush đã nói chuyện qua điện thoại với tổng thống Mikheil Saakasshvili của Gruzia hôm thứ Ba, và sẽ phái phó tổng thống Dick Cheney đi Gruzia vào tuần tới để bầy tỏ hậu thuẫn cho chính phủ Tbilisi. Trong bài diễn văn đọc trước các cựu chiến binh tại Phoenix hồi hôm qua, ông Cheney, đã gọi các hành động của Nga tại Gruzia là một cuộc tấn chiếm không thể biện minh được.
Moscow nói rằng họ chỉ can thiệp sau khi quân đội Gruzia tìm cách chiếm Nam Ossetia, khu vực đã chống lại sự kiểm soát của chính phủ Tbilisi từ ngày mà phần đất trước đây thuộc Liên Bang Xô Viết được độc lập từ năm 1991.
Nước Nga đã có một đạo quân bảo vệ hòa bình đồn trú tại Nam Ossetia từ trước khi xảy ra một vụ xung đột hồi thập niên 1990. Đạo quân này không được yêu cầu rút đi theo kế hoạch ngưng bắn 6 điểm, mà thay vào đó chỉ yêu cầu trở lại nguyên trạng như ngày 6 tháng 8 là ngày binh sĩ Gruzia tiến vào Nam Ossetia.
