Tòa án xét xử Khmer Đỏ cắt giảm ngân sách

Tòa án Kampuchea xét xử các thủ lãnh Khmer Đỏ cho biết sẽ hoàn tất công tác sớm và với chi phí gần 30 triệu đôla thấp hơn so với đề nghị trước đây. Các nước cấp viện đã khựng lại trước ngân sách lúc đầu là 170 triệu đôla. Để bảo đảm đạt được các chỉ tiêu cắt giảm chi phí mới, một viên chức Liên hiệp quốc đã được điều từ Tòa án Tội phạm Quốc tế đặc trách nước Nam Tư cũ. Từ Phnom Penh, phái viên Rory Byrne của đài VOA gửi về bài tường thuật sau đây.

Tòa án Kampuchea xét xử Khmer Đỏ đã trải qua một cuộc khủng hoảng tiền mặt từ nhiều tháng nay. Các nước cấp viện không muốn đóng góp vì lo ngại về tình trạng tham nhũng và quản lý sai trái theo như lời tố giác. Sự kiện này đưa tới những lo ngại rằng tòa án có thể đóng cửa trước khi diễn ra phiên xử đầu tiên.

Các nước cấp viện cũng lo ngại về chi phí tòa án ngày càng tăng và điều mà họ coi là tiến độ chậm chạp của các hoạt động.Nhưng các giới chức tòa án nói rằng họ đã cắt giảm gần 30 triệu đôla trong ngân sách ban đầu là 170 triệu đôla. Họ cho biết tòa sẽ nhắm mục tiêu hoàn thành công tác trước cuối năm 2010, một năm sớm hơn so với kế hoạch đã định. Các nước cấp viện họp ở New York trong tuần này đã tỏ vẻ hài lòng về ngân sách mới, nâng cao hy vọng tại Kampuchea rằng sẽ sắp có tiền.

Để giúp bảo đảm tòa án Khmer Đỏ đáp ứng các mục tiêu mới, giới chức Liên hiệp quốc người Na Uy, ông Knut Rosandhaug đã được điều từ Tòa án Tội phạm quốc tế đặc trách nước Nam Tư cũ. Phát biểu với các phóng viên trong tuần này, ông phác họa các mối lo ngại về tòa án.

Ông Rosandhaug nói: “Tôi chia sẻ các mối quan ngại về sự nhanh chóng của tiến trình. Tôi hoàn toàn biết rõ về tình hình sức khỏe của những người bị giam giữ và sẽ làm phần vụ của tôi, dành sự hỗ trợ của tôi để đoan chắc rằng công việc được thực hiện càng nhanh chóng càng tốt nhưng trong phạm vi các tiêu chuẩn mà chúng ta muốn đạt được.”

Dưới chế độ Khmer Đỏ theo chủ nghĩa Maoit cực đoan vào cuối thập niên 1970, có tới 2 triệu người dân Kampuchea đã bị hành quyết vì bất cứ hành vi nhỏ nào chỉ trích chính phủ, hoặc là chết vì đói hay bệnh tật.Chỉ còn một số ít các thủ lãnh cao cấp của nhóm này còn sống, và đa số đã già yếu. Nhiều người e rằng họ sẽ chết trước khi bị đưa ra trước công lý. Ông Rosanhaug nói ông tin rằng tòa án nay sẽ nhận được số tiền cần để hoàn tất công tác. Ông ca ngợi sự kiên quyết của những người tham gia vào việc đưa các thủ lãnh Khmer Đỏ ra trước công lý.

Ông Rosanhaug nói: “Tôi là người thuộc vùng Balkans ở châu Âu, tôi đã quen với cảnh giằng co – mọi người đấu tranh với nhau – và vì thế thực là một niềm vui tôi được đến đây và chứng kiến một nỗ lực chung – một chương trình chung mà chúng ta dự định làm, một con đường tiến tới – đối với tôi đó là một niềm vui.”

Tòa án đã truy tố 5 cựu thủ lãnh Khmer Đỏ. Theo dự kiến, phiên xử bị can đầu tiên – người chỉ huy trại tra tấn S-21 khét tiếng ở Phnom Penh – sẽ bắt đầu vào tháng 9.