Trung Quốc nói rằng các công ty Nhật Bản tham gia vào thỏa thuận làm ăn
chung thăm dò dầu khí ở biển Đông sẽ phải tuân thủ luật lệ của Trung
Quốc. Trung Quốc còn nói là họ chưa từ bỏ việc tuyên bố chủ quyền hợp
pháp tại khu vực tranh chấp trong vùng biển Đông. Thông tín viên đài Stephanie Ho từ Bắc Kinh gửi về bài tường trình sau đây:
Chưa
đầy 24 tiếng đồng hồ sau khi một hiệp ước giữa Trung Quốc và Nhật Bản
được công bố, Trung Quốc đã nhấn mạnh rằng thỏa thuận này không được
chính thức coi là một hiệp định phát triển chung giữa hai nước.
Thứ
trưởng bộ ngoại giao Trung Quốc Vũ Đại Vĩ nói với các thông tín viên
tại Bắc kinh rằng sự khác biệt trong vụ này là hai chính phủ không đứng
ra lãnh đạo sự hợp tác để triển khai mỏ dầu Xuân Hiểu .
Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc nói rằng các công ty sẽ đóng vai trò chính yếu và hai chính phủ chỉ đưa ra một số chỉ đạo.
Ông
Vũ Đại Vĩ nói rằng sự hợp tác giữa Nhật Bản và Trung Quốc trong việc
khai thác mỏ dầu Xuân Hiểu sẽ phải tuân thủ luật lệ của Trung Quốc và
rằng đôi bên thừa nhận chủ quyền của Trung Quốc tại khu vực mỏ dầu này.
Trung Quốc và Nhật Bản đều nhận chủ quyền trên một quần đảo gần đó
trong vùng biển Đông. Các hòn đảo này được Trung Quốc gọi là quần đảo
Điếu Ngư, còn người Nhật gọi là quần đảo Senkaku.
Theo lời ông
Vũ Đại Vĩ thì để đạt được thỏa thuận khai thác chung mỏ dầu khí này,
hiện nay đôi bên đã phần nào gác lại những khác biệt về chủ quyền và
những quyền về chủ quyền .
Thỏa thuận được loan báo hôm thứ Tư cho
phép các công ty Nhật Bản đầu tư và được quyền nhận phần lợi nhuận theo
tỉ lệ từ nhiều dự án khai thác mỏ dầu Xuân Hiểu, người Nhật gọi là Bạch
Hoa.
Các giới chức Nhật Bản nói rằng họ dự kiến là các cuộc
thương thuyết sẽ khó khăn và kéo dài trước khi đôi bên có thể khởi sự
việc thăm dò chung. Thỏa thuận làm ăn chung không ấn định một thời hạn
nhất định nào để phải khởi sự thăm dò.
Những lời lẽ cứng rắn
mà bộ ngoại giao Trung Quốc đưa ra hôm thứ năm phản ánh một số những ác cảm vẫn
còn tồn tại của công chúng Trung Quốc đối với Nhật Bản.
Trong
một vụ biểu tình nhỏ ngắn ngủi diễn ra hôm thứ Tư trước đại sứ quán
Nhật ở Bắc Kinh, những người biểu tình đòi Tokyo ‘cuốn gói’ khỏi vùng
biển Đông.
Trong một diễn biến không liên hệ với vấn đề khai
thác dầu khí, một khu trục hạm của Nhật sẽ ghé thăm cảng Chiêm Giang ở
miền nam Trung Quốc vào thứ Ba tuần tới.
Khu trục hạm này sẽ
là chiến hạm đầu tiên của Nhật xuất hiện tại một hải cảng của Trung
Quốc kể từ khi Thế chiến thứ 2 kết thúc. Trong thời chiến, hai quốc gia
Trung–Nhật là hai nước thù nghịch không đội trời chung.
