Các cựu quân nhân Australia từng tham chiến ở Việt Nam đã giành được thắng lợi trong cuộc tranh chấp với chính phủ về việc treo cờ Việt Nam Cộng hòa tại các đài tưởng niệm.
Trước đó, các cựu quân nhân đã từ chối không nhận tiền tài trợ của chính phủ để xây một đài tưởng niệm vì nếu nhận tiền họ sẽ không được treo quốc kỳ của Việt Nam Cộng hòa.
Theo bản tin của AFP, ông John Wells, đồng chủ tịch của Tổ chức Xây Đài Tưởng niệm Chiến tranh Việt Nam ở Victoria, nói rằng tổ chức của ông đã quyết định không nhận 40 ngàn Úc kim của chính phủ để xây đài tưởng niệm ở thành phố Dandenong. Ông Wells nói rằng tổ chức ông kiên quyết giữ vững ý định treo cờ Việt Nam Cộng hòa ở đài tưởng niệm chiến tranh Việt Nam, cho dù quyết định này khiến tổ chức mất đi 40 ngàn Úc kim. Theo lời ông Wells, đây là một vấn đề nguyên tắc và nguyên tắc phải có giá trị hơn số tiền 40 ngàn Úc kim. Ông Wells cho biết tổ chức ông đã quyên được 380 ngàn Úc kim và bây giờ chỉ cần tăng cường công tác gây quĩ thêm nữa.
Bản tin của nhật báo The Age cho biết trong phiên họp liên đảng hôm thứ 3, các dân biểu của tiểu bang Victoria đã nêu vấn đề này với thủ tướng John Howard, và sau đó Bộ trưởng Bộ Cựu Chiến binh, ông Bruce Billson đã nhượng bộ.
Ông Billson cho biết các đài tưởng niệm có thể treo cờ Việt Nam Cộng hòa ngoại trừ những lúc có sự hiện diện của đại diện chính thức của chính phủ. Ông nói thêm rằng giới hữu trách đang soạn thảo các đề nghị tài trợ mới để gởi đến các tổ chức cựu quân nhân.
Tuy trước đây là đồng minh của chính phủ Việt Nam Cộng hòa và đã phái hàng vạn binh sĩ đến Việt Nam để chiến đấu bên cạnh quân đội miền Nam Việt Nam, chính phủ Australia đã quyết định chỉ tài trợ cho công tác xây dựng đài tưởng niệm chiến tranh Việt Nam với điều kiện là những địa điểm này không được treo cờ Việt Nam Cộng hòa để tránh làm phật lòng giới hữu trách Hà Nội.
Ông Alan Griffin, người phát ngôn của đảng Lao động đối lập về vấn đề cựu quân nhân, nói rằng lá cờ vàng ba sọc đỏ có ý nghĩa rất to lớn đối với các cựu quân nhân và nhiều người trong cộng đồng người Úc gốc Việt.
Ông cho rằng: việc chính phủ lợi dụng vấn đề hỗ trợ tài chánh để tìm cách khống chế thiết kế của các đài tưởng niệm chiến tranh là một việc cực Kỳ sai trái và không thể chấp nhận được. Theo ông Griffin, chính phủ cần gạt bỏ những mối quan tâm khác để chú trọng tới trách nhiệm của mình là bảo đảm cho lịch sử của quân lực được trình bày một cách trung thực và chính xác.
Các số liệu của Hội Cựu Chiến binh Australia cho thấy từ năm 1962 đến năm 1972 tổng cộng 50,001 binh sĩ Úc tham chiến ở Việt Nam. Khoảng 2400 quân nhân bị thương và 520 người thiệt mạng.
