Giá xăng dầu đang tiếp tục tăng vọt, với giá 1 thùng dầu lại vượt quá 50 đôla. Một lần nữa, tình hình này đã khiến mọi người chú ý đến việc tìm kiếm những nguồn năng lượng thay thế. Một trong những nguồn năng lượng mới có thể được chọn là hydro. Hàng tỷ đôla đang được các công ty sản xuất xe ôtô, các công ty năng lượng, và chính phủ Hoa Kỳ đầu tư vào việc chế tạo các kiểu xe chạy bằng hydro trong tương lai. Mới đây Công ty dầu hỏa Shell đã đưa vào hoạt động trạm bán hydro công cộng đầu tiên ở Bắc Mỹ. Câu chuyện khoa học và đời sống hôm nay sẽ được Nguyễn Lê dành để giới thiệu với quý thính giả một số sự kiện liên quan đến vấn đề này--dựa trên tường trình của TTV đài VOA, Brian Purchia.
Khí hydro là một loại nhiên liệu hấp dẫn để thay thế cho xăng, vì nó có thể được sản xuất bằng bất cứ nguồn nguyên liệu nào, và chất thải duy nhất của nó là nước.
Ông Patrick Serfass, phát ngôn viên của Hiệp hội Hydro Quốc Gia Hoa Kỳ, nói rằng có 3 lý do thúc đẩy người ta chuyển sang sử dụng khí hydro làm nhiên liệu:
Ba lý do đó là: phải giảm bớt sự lệ thuộc của chúng ta vào các loại nhiên liệu nhập khẩu, bảo vệ sự bền vững của môi trường, và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Công ty dầu lửa Shell đã đặt viên gạch đầu tiên của một hệ thống nhiên liêu quốc gia cho xe ôtô chạy bằng hydro qua việc khánh thành một trạm bán hydro tại thủ đô Washington trong tháng 11 năm ngoái. Sau đây là phát biểu của ông Rick Scott, quản lý an toàn hydro tại trạm nhiên liệu này.
“Đây là trung tâm nhiên liệu hydro đầu tiên được gắn liền với một thị trường bán lẻ. Do đó. quý vị có thể thấy ở đây, phía sau chúng tôi,có một dãy nhiều cây xăng, và một máy bơm hydro.”
Tại trạm này, hydro lỏng được chứa ở nhiệt độ 97 dưới không độ bách phân, trước khi nó được làm nóng. Ông Scott cho biết như sau:
“Trong quá trình làm nóng hydro lỏng, chúng tôi thu được khí hydro và đưa khí này vào các bình chứa. Và đó là số khí được dùng làm nhiên liệu để bơm cho các xe ôtô.”
Trạm này phụ trách công tác bảo trì 6 xe ôtô chạy bằng pin nhiên liệu hydro do công ty General Motors của Mỹ chế tạo. Về cơ bản, đây là những chiếc xe nhằm mục đích trình diễn để lôi kéo sự chú ý của công chúng và các nhà hoạch định chính sách vào tiềm năng của nhiên liệu hydro.
Sau đây là phát biểu của ông Eric Raske, một kỹ sư trong toán chuyên gia của hãng General Motors được giao nhiệm vụ thực hiện chương trình nghiên cứu pin nhiên liệu. Kỹ sư Raske giới thiệu:
“Đây là một chiếc minivan kiểu Opel Zafira do chi nhánh của General Motors ở châu Âu sản xuất. Thay vì dùng xăng làm nhiên liệu, xe này dùng hydro. Về cơ bản, đây là một phản ứng hóa học. Điều xảy ra là khí hydro kết hợp với khí oxy trong pin nhiên liệu, và phó phẩm do sự kết hợp này tạo ra là nước và điện. Chúng ta dùng số điện này trong xe để chạy một động cơ điện. Do đó, thật sự thì đây là một xe chạy bằng điện chứ không phải bằng máy nổ thông thường. Loại xe này không có bộ truyền lực, không có hộp số. Nó rất đơn giản, giống một loại xe điện, cho nên nó chỉ có một số chạy tới, một số chạy lui, số đậu, và số không.”
Loai xe này chạy tốt, nhưng sức bốc không mạnh--từ tốc độ số không tăng lên 100 kilomét 1 giờ phải mất 16 giây. Nhưng sau một vài phút chạy thử, quý vị sẽ quên là mình đang lái một kiểu xe thử nghiệm.
Nhưng công nghệ pin nhiên liệu hydro vẫn còn trong giai đoạn phôi thai. Kỹ sư Raske, một người quen làm việc với kiểu xe này suốt ngày, cũng phải mất khoảng 10 phút mới bơm đầy nhiên liệu hydro cho một chiếc xe. Kỹ sư Raske nói:
“Công nghệ này đã xuất hiện được trên 100 năm. Nó chỉ mới bắt đầu thực sự được đưa vào sử dụng thực tiễn 60 năm trước, nhưng nó đã thực sự cất cánh trong mấy năm gần đây.”
Tổng thống Hoa Kỳ George W Bush đã cam kết cung cấp trên 1 tỷ đôla cho việc nghiên cứu pin nhiên liệu. Nhưng công cuộc này đòi hỏi phải có thêm nhiều tỷ đôla nữa. Cho đến nay, các hãng sản xuất xe ôtô và các công ty dầu lửa đã bỏ ra nhiều khoản đầu tư khổng lồ cho hoạt động nghiên cứu này.
Phát ngôn viên của Hiệp hội Hydro Quốc Gia Hoa Kỳ, ông Patrick Serfass, cho biết như sau:
“Các công ty năng lượng đang bỏ vốn đầu tư nhiều không thua gì các công ty khác. Thực ra, nhiều công ty năng lượng đã đầu tư nhiều tiền nhất cho công nghệ nhiên liệu hydro.”
Một trở ngại lớn đối với việc phân phối nhiên liệu hydro là nhu cầu phải xây dựng toàn bộ một mạng lưới cung ứng mới. Ông Serfass giải thích:
“Nhiên liệu hydro không cần phải được sản xuất tập trung, như kiểu sản xuất xăng, rồi dùng xe tải chở đi phân phối khắp nước. Hydro có thể được sản xuất với khối lượng nhỏ ngay trong nhà xe của quý vị, ngay trong văn phòng của quý vị, hay quý vị có thể sản xuất nó trên bất cứ quy mô nào. Như thế, quý vị có thể sản xuất hydro vừa đủ dùng cho khu vực cư trú của quy vị không thôi cũng được.”
Trạm bán hydro ở thủ đô Washington đã thu hút được sự chú ý của nhiều người tiêu dùng. Quản lý an toàn của trạm, ông Rick Scott cho biết:
“Dĩ nhiên là họ hỏi những điều mà người tiêu dùng vẫn hay hỏi, đại loại như: Nhiên liệu hydro giá cả ra sao? Khi nào tôi có thể mua một chiếc xe chạy bằng hydro? Và giá xe là bao nhiêu?
Kỹ sư Eric Raske của Hãng General Motors cho biết là hãng này muốn tung ra thị trường một số lượng lớn xe chuyên chở công cộng chạy bằng hydro trước năm 2010. Về phần mình, Phát ngôn viên Patrick Serfass của Hiệp hội Hydro Quốc gia Hoa Kỳ tiên đoán rằng người tiêu dùng sẽ mua được xe con chạy bằng hydro vào khoảng năm 2020.
Hydro giá khoảng 2 đôla 1 kilo, và 1 kilo hydro sản xuất được một khối năng lượng gần tương đương với 1 gallon--hay là khoảng 3 lít 8 - xăng thường. Còn chiếc xe minivan Opel Zafira để trình diễn này có giá chừng 1 triệu đôla. Dĩ nhiên là khi xe được sản xuất với số lượng lớn hơn thì giá cả sẽ giảm xuống.
Vẫn còn nhiều trở ngại trên con đường tiến tới một nền kinh tế hydro, nhưng nhiều người tin rằng đó là xu thế tất yếu của tương lai. Phát ngôn viên Patrick Serfass của Hiệp hội Hydro Quốc gia Hoa Kỳ nói rằng ông không thấy có lý do nào có thể cản trở sự thành công của nhiên liệu hydro.
