Tân ngoại trưởng Nhật Bản đã trình bày chương trình hành động của ông cho 100 ngày đầu tại chức với việc thảo luận về kế hoạch thành lập một Cộng đồng Đông Á và thay đổi qui chế của các căn cứ quân sự Mỹ ở nước Nhật. Từ Tokyo, thông tín viên Akiko Fujita của đài VOA gởi về bài tường thuật chi tiết sau đây.
Ngoại trưởng Katsuya Okada mới nhậm chức được 3 tuần. Nhưng ông muốn chứng tỏ một sự khác biệt với quá khứ mỗi khi có dịp. Trong ngày đầu tiên tại chức, ông đã ra lệnh thực hiện một cuộc điều tra điều tra về thỏa thuận bí mật được thực thi trong nhiều thập niên, theo đó các chiến hạm Mỹ được phép cập cảng Nhật Bản trong lúc có trang bị vũ khí hạt nhân.
Ông Okada nói rằng trong mấy mươi năm qua Nhật Bản đã phủ nhận sự hiện hữu của thỏa thuận đó, một phần là vì nước Nhật nằm dưới sự cai trị của một đảng trong nửa thế kỷ. Ông nói thêm rằng việc thừa nhận thỏa thuận đó sẽ có nghĩa là nói rằng những người trong đảng của mình là những kẻ nói dối. Ông cho biết ông tin rằng sự phủ nhận đó đã gây phương hại cho uy tín của nước Nhật, và đó chính là điều mà ông muốn thay đổi.
Các báo cáo về cuộc điều tra đó phải tới tháng 11 mới hoàn tất, nhưng trong thời gian chờ đợi, ông Okada có rất nhiều chuyện khác để làm.
Trong lúc phát biểu với các ký giả nước ngoài ngày hôm nay, ông đã trình bày một kế hoạch 100 ngày có nhiều tham vọng nhằm giải quyết vấn đề liên quan tới các căn cứ quân sự Mỹ ở đảo Okinawa, duyệt xét công cuộc viện trợ cho Pakistan và Afghanistan, và ứng phó với vấn đề biến đổi khí hậu.
Ông Okada nói: "Về vấn đề liên quan tới căn cứ Futena ở Okinawa, ngoại trưởng Okada không tán đồng quan điểm cho rằng nên tiếp tục áp dụng hiệp định hiện có giữa Hoa Kỳ và chính phủ Nhật Bản.
Dựa theo hiệp định vừa kể, 8,000 binh sĩ Thủy quân Lục chiến Mỹ sẽ chuyển từ Okinawa đến đảo Guam trong lúc Hoa kỳ xây dựng một cơ sở mới để thay cho căn cứ không quân Futena. Căn cứ Futena nằm ở trung tâm Okinawa có đông dân cư và sẽ được đóng cửa để giảm bớt nạn ồn ào và lưu thông bị ùn tắc.
Ông Okada muốn duyệt xét lại kế hoạch này và cho biết rằng Ngoại trưởng Hoa Kỳ Hillary Clinton biết rõ ý định của ông.
Về vấn đề Afghanistan, ông Okada cho biết những kế hoạch mới để ổn định Afghanistan sẽ bao gồm việc bảo đảm thu nhập và huấn nghệ để người dân không ngã về phe Taliban.
Đối với vấn đề biến đổi khí hậu, ông Okada cho biết Nhật Bản sẽ cộng tác chặt chẽ với Hoa Kỳ để giúp các nước đang phát triển, như Trung Quốc, giảm thiểu lượng khí thải nhà kính.
Kế hoạch nhiều tham vọng của tân Ngoại trưởng Nhật Bản còn bao gồm những cuộc thương lượng với Trung Quốc để thành lập một Cộng đồng Đông Á, tương tự như Liên hiệp Âu Châu.
Ông Okada nói rằng một liên minh như vậy sẽ bao gồm Nhật Bản, Nam Triều Tiên, Trung Quốc, các nước Đông Nam Á, Australia và Ấn Ðộ. Ông cho biết cộng đồng đó sẽ tăng cường quan hệ kinh tế giữa các nước trong vùng và gia tăng sự hợp tác trong các lãnh vực khác như năng lượng, môi trường, và y tế công cộng.
Tuy nhiên, ông Okada cũng nhấn mạnh rằng cộng đồng đó sẽ không gây phương hại cho mối quan hệ đồng minh giữa Nhật Bản với Hoa Kỳ. Ông nói rằng hai nước cần duy trì mối quan hệ đối tác hợp tác vững mạnh, và Nhật Bản không nên ở vào vị thế phải lựa chọn giữa việc có quan hệ tốt đẹp với Hoa Kỳ hay giao hảo với Trung Quốc.
