Các giới chức quân sự Hoa Kỳ cho biết ở mức 4.500, đây là con số binh sĩ Hoa Kỳ lớn nhất tham gia cuộc tập trận thường niên với quân đội Philippines. Các binh sĩ này sẽ cùng tham gia cuộc thao dượt với 2.300 binh sĩ Philippines. Trong các bài diễn văn tại lễ khai mạc sự kiện kéo dài trong 2 tuần lễ mang tên “Balikatan”, tiếng Philippines có nghĩa là “chen vai thích cánh”, các giới chức của cả hai nước tái khẳng định sự cam kết duy trì quan hệ đối tác quốc phòng.
Trưởng ban Tham mưu Quân lực Philippine, Jesse Dellosa, cho biết tuy quan hệ đối tác đã giúp đất nước ông đối phó với những mối đe dọa trong nước, vẫn còn có “một thoáng nghi ngờ” về khả năng của đất nước trong việc giải quyết một số vấn đề quốc tế, ý ông muốn nói đến cuộc tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc. Ông nói:
“Trong bối cảnh tình hình quốc tế hiện nay, tôi cho rằng cuộc tập trận này, cùng với tất cả những cuộc thao dượt trước đây, là một sự kiện hợp thời và có lợi chung cho cả chúng tôi và phía đối tác Hoa Kỳ.”
Tuần trước, hải quân Philippines phát hiện ít nhất 8 tàu đánh cá Trung Quốc gần Vũng Scarborough mà Manila nói rằng nằm trong đặc khu kinh tế của mình.
Các giới chức nói rằng những tàu vừa kể chứa các tài nguyên biển có nguy cơ tuyệt chủng như loài trai khổng lồ và cá mập sống và họ đã tìm cách bắt giữ và tịch thu những món hàng cấm này.
Nhưng các tàu của chính phủ Trung Quốc đã can thiệp, chạy giữa một tàu chiến và các tàu đánh cá. Sau nhiều ngày đàm phán ngoại giao đi đến bế tắc, các tàu đánh cá đã bỏ đi cùng với các hàng hóa còn nguyên vẹn còn lại một tàu tuần duyên của Philippines đối mặt với hai tàu giám sát của Trung Quốc.
Philippines, Trung Quốc, Viettnam, Đài Loan và Brunei cùng tranh chấp chủ quyền tại Biển Nam Trung Hoa. Trung Quốc đòi chủ quyền gần toàn bộ khu vực này dựa theo một bản đồ cổ xưa. Philippines nói vùng biển cạn này là một phần lãnh thổ của họ căn cứ theo Công ước về luật biển của LHQ, xác định đặc khu kinh tế của một nước là vùng cách bờ biển của nước đó 370 kilomet
Vùng biển đang tranh chấp nằm giữa một số tuyến đường biển nhộn nhịp nhất thế giới, có nguồn cá dồi dào và là vùng có tiềm năng lớn về dầu và dự trữ khí đốt thiên nhiên.
Một số các cuộc thao dượt quân sự chung năm nay diễn ra tại Palawan, một tỉnh đảo nằm trong biển Nam Trung Hoa. Một phát ngôn viên quân đội Mỹ cho biết một trong các cuộc tập trận liên quan đến việc chiếm lại một giàn khoan dầu của Philippines đang bị bọn khủng bố chiếm giữ trong biển Nam Trung Hoa.
Mặc dù Trung Quốc liên tục bày tỏ bất mãn về việc các cuộc thao dượt diễn ra trong vùng hải phận này, các giới chức Hoa Kỳ và Philippines nói rằng các cuộc thao dượt nhằm lập kế hoạch hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thiên tai cho cuộc khủng hoảng.
Phát ngôn viên quân sự Philippines, đại tá Emmanuel Garcia tuyên bố không có lý do gì để hoảng hốt:
“Không một nước nào trong khu vực Thái Bình Dương hay bất cứ nơi nào trên thế giới phải lo ngại về các cuộc thao dượt, bởi vì cuộc thao dượt này không nhắm tới một quốc giao nào mà chỉ đơn thuần nâng cao kỹ năng của cả binh sĩ Hoa Kỳ và Philippines trong việc đối phó với các tai họa do thiên nhiên hay loài người tạo ra.”
Hôm qua bà Abigail Valte, nữ phó phát ngôn viên của Tổng thống tuyên bố cuộc thực tập chung không phải là một cuộc phô trương lực lượng với Trung Quốc. Bà nói rằng cuộc giằng co ở biển Nam Trung Hoa cần phải được giải quyết qua đường lối ngoại giao.
Các giới chức Hoa Kỳ và Philippines nói rằng các cuộc thao dượt nhằm lập kế hoạch hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thiên tai
