Một tổ chức báo chí trong nước hoàn toàn nằm ngoài sự quản lý của nhà nước vừa được thành lập hôm nay 4/7.
Hội Nhà báo độc lập Việt Nam tuyên bố ra đời nhằm thực thi quyền tự do báo chí, quyền tự do ngôn luận, tạo điều kiện cho giới viết báo ‘làm đúng thiên chức của mình, phản biện và xây dựng một xã hội công bằng, một đất nước thật sự độc lập tự chủ, không cúi đầu hoặc run sợ trước hiểm họa ngoại xâm đang quá cận kề’.
Chủ tịch Hội, nhà báo tự do-Tiến sĩ kinh tế Phạm Chí Dũng cho biết Hội hoạt động dựa trên cơ sở các quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận, tự do lập hội được quy định trong Hiến pháp nội địa, Tuyên ngôn quốc tế về nhân quyền, và Công ước quốc tế về các Quyền dân sự và chính trị của Liên Hiệp Quốc mà quốc gia thành viên Việt Nam phải tuân thủ.
Ông Dũng nói dù biết trước những rủi ro xuất phát từ kinh nghiệm của Câu lạc bộ Nhà báo Tự do trước đây do blogger Điếu Cày sáng lập, nhưng đã đến lúc các ngòi bút độc lập của Việt Nam cần phải góp tay xây dựng xã hội dân sự bằng hành động thực tiễn và cụ thể.
Nhà báo tự do Phạm Chí Dũng:
‘Thời điểm năm 2009 so với hiện nay đã khác nhau rất nhiều. Sau 5 năm, xã hội dân sự đã hình thành ở Việt Nam dù chỉ mới manh nha. Không khí dân chủ đã hình thành ở Việt Nam dù chỉ mới chấp chới. Lực lượng dân chủ ở Việt Nam, những người dám nói lên tiếng nói sự thật vì tự do báo chí-tự do biểu đạt đã tăng gấp 3-4 lần so với năm 2009. Chúng ta hoạt động ôn hòa, xây dựng xã hội dân sự, tạo không khí phản biện chứ không phải lật đổ chính quyền hay là thế lực phản động như người ta quy chụp.’
Ngoài nhiệm vụ tạo môi trường sinh hoạt tự do cho các nhà báo, Hội còn hướng tới việc bảo vệ những người làm báo vì sự tiến bộ xã hội nhưng bị sách nhiễu hay giam cầm và thúc đẩy xóa bỏ các điều luật mơ hồ thường được nhà nước dùng để đàn áp quyền tự do báo chí như Điều 258 hay 88 trong Bộ luật Hình sự.
Các sinh hoạt của Hội bao gồm thông tin về các vấn đề của đất nước, gầy dựng lực lượng các ngòi bút trẻ tuổi, phản ánh nhữngvi phạm nhân quyền, liên kết với các tổ chức quốc tế về báo chí, và mở một trang báo mạng cho các nhà báo và cộng tác viên độc lập.
Hội Nhà báo độc lập Việt Nam mở 4 chi hội ở ba miền đất nước và cả hải ngoại với trụ sở chính được đặt tại Sài Gòn.
Năm 2007, một tổ chức báo chí độc lập tương tự với mục tiêu thúc đẩy tự do ngôn luận và báo chí đã ra đời tại Việt Nam.
Tuy nhiên, không lâu sau khi Câu lạc bộ Nhà báo Tự do được thành lập, công an đã mở chiến dịch bắt bớ các thành viên, mở đầu với vụ bắt giữ người sáng lập Nguyễn Văn Hải (tức blogger Điếu Cày) vào tháng 4 năm 2008.
Hiện Điếu Cày và một thành viên chủ chốt khác của Câu lạc bộ này là blogger Tạ Phong Tần vẫn đang thọ án tù lần lượt là 12 và 10 năm về tội danh ‘tuyên truyền chống nhà nước.’
Cả hai đều được tổ chức bảo vệ nhân quyền Human Rights Watch trao giải Hellman Hammett vinh danh lòng can đảm bảo vệ quyền tự do ngôn luận bất chấp sự đàn áp.
