Trong khi Hà Nội và Washington đang tìm cách gia tăng các mối quan hệ song phương, chẳng những về mặt kinh tế mà còn trong lãnh vực quân sự, thì đột nhiên nhiều tờ báo tại Hoa Kỳ mới đây lại đăng tải những tin tức đầy thù nghịch về chiến tranh Việt Nam, dù những chuyện đó đã xảy ra cách đây hơn 30 năm. Sau đây là một số chi tiết liên quan đến những vụ bị cáo buộc là sát hại thường dân Việt Nam trong thời chiến, và quan điểm của các giới chức thẩm quyền của 2 nước về vấn đề này, do Trần Nam lược thuật từ các nguồn tin ngoại quốc và Việt Nam.
Chưa bao giờ người ta lại thấy các cơ quan truyền thông tại Hoa Kỳ loan tải những tin tức liên quan đến chuyện Hổ như trong những ngày gần đây, từ việc con hổ trắng khổng lồ trong một gánh xiếc tại Las Vegas cắn gần chết một người đã từng biểu diễn với nó hàng chục năm trong những buổi trình diển độc đáo hái ra bạc triệu tại khu cờ bạc nổi tiếng này, cho đến chuyện hổ cắn bị thương một người chủ nuôi nó từ khi còn nhỏ tại một căn chung cư ở Harlem, và mới đây nhất là chuyện một đơn vị biệt kích của Hoa Kỳ có tên là Mãnh Hổ đã bị một tờ báo Mỹ cáo buộc là đã tàn sát hàng nhiều người vô tội trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam.
Khi nhắc đến những chuyện chết chóc của thường dân do các binh sĩ Hoa Kỳ gây ra tại Việt Nam thì người ta chỉ nhớ đến vụ thảm sát tại làng Mỹ Lai ở Trung phần Việt Nam vào năm 1968, mà báo chí đã có một đạo loan tin rầm rộ, theo đó có đến 500 người bị thiệt mạng, chứ ít ai biết đến những vụ sát hại khác.
Hôm Chủ Nhật vừa qua nhật báo The Toledo Blade đã khởi sự đăng tải một loạt bài nói về những vụ tàn sát thường dân tại Việt Nam của các binh sĩ trong lực lượng biệt kích có tên là Mãnh Hổ thuộc Sư Đoàn 101 Nhảy Dù Hoa Kỳ trong khi đơn vị này hoạt động trong vùng cao nguyên miền Trung.
Theo tờ báo vừa kể thì họ đã mở một cuộc điều tra riêng tại Hoa Kỳ và tại Việt Nam trong 8 tháng qua với hơn một00 cuộc phỏng vấn các thường dân và một số cựu chiến binh trong đơn vị Mảnh Hổ để tìm hiểu sự thật. Sau đó báo này đi đến kết luận rằng đơn vị nói trên có thể đã nhúng tay vào vụ tàn sát mấy trăm thường dân Việt Nam, kể cả phụ nữ và trẻ em tại một làng ở Tây nguyên trong suốt 7 tháng trời, kể từ tháng 5, năm 1967.
Báo này còn nói rằng các binh sĩ trong đơn vị cũng đã hành hạ và sát hại tù nhân, và có người còn xẻo tai những người chết để làm vòng đeo cổ. Một cựu y tá của đơn vị Mãnh Hổ là Harold Fischer được báo này trích dẫn lời nói rằng khi vào làng thì các binh sĩ trong đơn vị của ông đã đã bắn tất cả những người mà họ gặp.
Cũng theo báo Toledo Blade thì sau khi có một binh sĩ trong đơn vị Mãnh Hổ tố cáo về chuyện này thì quân đội Hoa Kỳ đã mở một cuộc điều tra vào năm 1971 và kéo dài trong 4 năm rưỡi, theo đó, 18 trong số 30 người bị điều tra có thể đã nhúng tay vào những hành động nói trên.
Tuy nhiên báo này nói rằng không có người nào trong số các nghi can đó bị truy tố mặc dù đã có sự theo dõi rất sát của các giới chức Ngũ Giác Đài và Tòa Bạch Ốc, trong đó có cố vấn trưởng pháp lý của Tổng Thống Richard Nixon lúc bấy giờ là ông John Dean. Hơn một phần tư thế kỷ đã trôi qua kể từ khi hồ sơ điều tra được đóng lại vào năm 1975, không có những dấu hiệu nào cho thấy rằng Ngũ Giác Đài có thể sẽ thay đổi lập trường mặc dù có một số người mới đây đã yêu cầu mở lại hồ sơ vụ này.
Hôm Chủ nhật tuần trước, một phát ngôn viên Bộ Quốc Phòng nhắc lại rằng Cơ Quan Điều Tra Tội Phạm của Bộ đã mở một cuộc điều tra trong nhiều năm, sau khi có những tin tức về những vụ sát hại này, và những dữ kiện thu thập được trong cuộc điều tra đã được đệ trình lên các giới chức hửu trách cũng như chỉ huy trưởng của các nghi can để cứu xét và hành động trong thẩm quyền của mình. Tuy nhiên sau đó họ đã đi đến kết luận rằng vì không có đầy đủ bằng chứng xác thực cho nên không thể đưa các nghi can ra trước tòa án quân sự.
Cũng theo lời phát ngôn viên này thì hiện nay Ngũ Giác Đài không có kế hoạch nào nhằm mở lại hồ sơ về vụ này.
Trước sự kiện báo chí Hoa Kỳ nhắc lại những hành động thù nghịch trong chiến tranh Việt Nam xảy ra cách đây hơn 30 năm, chính quyền Hà Nội hôm thứ Ba nói rằng cuộc chiến đó đã gây rất nhiều đau khổ, tuy nhiên Việt Nam không muốn nhắc lại quá khứ.
Trong một bản tuyên bố, phát ngôn viên Lê Dũng của Bộ Ngoại Giao Việt Nam nói rằng với truyền thống nhân đạo và hòa giải, trong các mối quan hệ với Hoa Kỳ cũng như với các nước từng có thời thù nghịch với Việt Nam, Hà Nội muốn cổ võ cho việc tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau qua hợp tác để dần dần cải thiện các mối quan hệ song phương. Đó là căn bản cho việc giải quyết những hậu quả do quá khứ để lại.
Việc tăng cường các mối quan hệ Việt Mỹ đã được nhận thấy trong những năm gần đây qua việc ký kết hiệp đinh thương mại song phương vào năm 2001, giúp cho nền mậu dịch 2 chiều lên đến gần 3 tỉ đô la trong năm ngoái, so với khoảng một tỉ đô la trước khi có hiệp định. Ngoài ra hồi đầu tháng này đôi bên cũng đã ký kết một hiệp định hàng không, mở đường cho nhửng chuyến bay trực tiếp giữa Hoa Kỳ và Việt Nam lần đầu tiên. Và cũng lần đầu tiên kể từ khi chiến tranh kết thúc vào năm 1975, Bộ Trưởng Quốc Phòng Việt Nam, Tướng Phạm văn Trà sẽ viếng thăm Washington vào tháng 11 này, và một tàu chiến của Mỹ cũng có thể cặp bến Sài Gòn vào cuối năm nay.
Tuy nhiên nhiều người vẫn chưa hiểu lý do tại sao trong lúc 2 chính phủ đang muốn quên đi nhửng chuyện đau buồn trong quá khứ để cải thiện bang giao với nhau thì những dữ kiện không giúp ích gì được cho tiến trình cải thiện bang giao đó lại được báo chí nêu lên, nhất là trong khi chính phủ của Tổng Thống Bush đang gặp khó khăn tại Iraq, và mùa vận động cho cuộc bầu cử Tổng Thống trong năm tới đang sắp bắt đầu.
Và những hành động trong chiến tranh tưởng chừng như đã đi vào quên lảng sau hơn 30 thập niên, nay lại được nhắc đến như một lời lên án nhắm vào nhắm lực lượng Mãnh Hổ, một đơn vị nhỏ bé chỉ có 45 quân nhân tình nguyện, được thành lập để thám thính các hoạt động của quân Cộng sản Bắc Việt trong vùng cao nguyên trong thời kỳ chiến tranh Việt Nam.
Ngày nay hầu hết các cựu chiến binh trong đơn vị Mãnh Hổ đều muốn gác qua một bên những chuyện cũ, tuy nhiên họ vẩn giữ liên lạc với nhau qua một địa chỉ trên máy điện toán tại Hoa Kỳ để cùng các đồng đội cũ chia xẻ những kỹ niệm vui buồn trên chiến trường cao nguyên, nơi từng xảy ra những trận giao tranh ác liệt nhưng ngày nay đã trở thành nhửng vùng đất phì nhiêu được di dân từ các nơi khác đổ đến để lập những đồn điền cà phê, trà và các loại cây công nghiệp khác, và ít ai còn nhớ đến những gì đã xảy ra tại vùng đất này trong mấy chục năm trước đây.
