Hôm thứ ba, chính quyền của tổng thống Obama và các nhà lãnh đạo tại Quốc hội Mỹ nhắc lại rằng một chương trình viện trợ dân sự dài hạn của Hoa Kỳ dành cho Pakistan đã được hoạch định sẽ không xâm phạm đến chủ quyền của nước này. Ngoại trưởng Pakistan Mehmood Qureshi đã đến Washington lần thứ nhì trong hai tuần lễ để thảo luận về dự luật viện trợ, một dự luật đã châm ngòi cho một cuộc tranh luận chính trị tại Islamabad. Thông tín viên VOA David Gollust tại Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ ghi nhận chi tiết trong bài tường thuật sau đây.
Cả các giới chức trong chính quyền lần các nhà lãnh đạo Quốc hội đều cho rằng các điều khoản của kế hoạch viện trợ không có gì là bất thường, và họ hy vọng những xác minh của Thượng viện được trình bầy với ngoại trưởng Pakistan sẽ xoa dịu xáo động chính trị tại thủ đô Islamabad.
Kế hoạch theo đó Pakistan sẽ nhận được 1,5 tỷ đôla viện trợ phi quân sự hàng năm trong 5 năm sắp tới đã được cả hai chính phủ ca ngợi khi dự luật được ồ ạt chấp thuận tại cả Hạ viện lẫn Thượng viện Hoa Kỳ hồi tháng trước.
Nhưng một số phe phái chính trị tại Pakistan và quân đội đầy thế lực của nước này đã gay gắt chỉ trích các điều khoản trong dự luật, trong số đó có việc chính quyền Obama phải tường trình với Hạ viện mỗi sáu tháng về việc liệu chính phủ dân chủ mới của Pakistan có thực thi quyền kiểm soát dân sự hữu hiệu đối với quân đội hay không.
Dự luật còn quy định rằng Pakistan phải chứng tỏ có tiến bộ trong việc chấm dứt sự hỗ trợ dành cho các tổ chức khủng bố và giải thể các phe phái cực đoan đặt căn cứ trên lãnh thổ Pakistan.
Trước sự hối thúc mạnh mẽ của quân đội Pakistan, Ngoại trưởng Qureshi đã được phái trở lại Washington, sau khi ông đã đi thăm thủ đô Mỹ mới chỉ cách đó một tuần, để nêu ra những mối quan ngại về ngôn từ của dự luật với Quốc hội và chính quyền Hoa Kỳ.
Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, thượng nghị sĩ John Kerry của đảng Dân chủ tuyên bố sau khi họp với đặc sứ của Pakistan rằng dự luật không cần phải thay đổi, nhưng ông nói rằng ông Qureshi sẽ nhận được văn bản xác minh rõ ràng các điều khoản của dự luật mà ông cho rằng đã bị diễn dịch một cách không chính xác bởi một số thành phần ở Pakistan.
Cũng đã có những nhận định tương tự từ phía Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao đặc trách các vấn đề công cộng, ông P.J. Crowley, là người đã cùng với ông Kerry phủ nhận luận cứ cho rằng dự luật xâm phạm đến chủ quyền của Pakistan.
Ông Crowley nói: “Chúng tôi thừa nhận rằng đã có những thắc mắc được nêu ra trong cuộc tranh luận chính trị ở Pakistan. Đương nhiên chúng tôi cho rằng cuộc tranh luận đó là lành mạnh. Chúng tôi sẽ giúp ngài ngoại trưởng giải đáp những câu hỏi đã được nêu ra trong cuộc tranh luận này. Chúng tôi cho rằng dự luật không xâm phạm đến chủ quyền của Pakistan một chút nào. Có các biện pháp nghiêm ngặt về trách nhiệm tài chính, nhưng Quốc hội đã áp đặt những biện pháp đó đối với ngành hành pháp của Hoa Kỳ.”
Dự luật chuẩn chi được hình thành như một nỗ lực để hợp thức hóa một chương trình viện trợ dân sự đã bị dao động trong nhiều năm tùy thuộc vào các diễn biến khu vực. Dự luật này kèm theo với một chương trình viện trợ quân sự cho Pakistan trung bình khoảng 1 tỷ đôla mỗi năm kể từ năm 2001.
Thượng nghị sĩ Kerry cho rằng dự luật nhắm mục đích bầy tỏ một dấu hiệu thực sự về tình thân hữu dành cho Pakistan trong khi phát ngôn viên Crowley nói rằng dự luật tạo ra sự quân bình trong chương trình viện trợ của Hoa Kỳ và khó mà thấy làm sao mà dự luật lại có thể gây trở ngại cho quân đội Pakistan.
Ông Crowley cho biết: “Theo quan điểm của chúng tôi, dự luật này là một bước rất quan trọng tiến tới về mặt tạo quân bình cho các thể loại viện trợ mà chúng tôi cung cấp cho chính phủ Pakistan – tức là hỗ trợ việc củng cố các cơ chế, mở rộng pháp trị, xây dựng khả năng của các cơ chế chính phủ, quảng bá sự tôn trọng các quyền của con người đã được quốc tế thừa nhân, quảng bá tự do kinh tế, và phát triển kinh tế bền vững. Đây là loại hỗ trợ mà chúng tôi tin là xác đáng cho Pakistan và xác đáng cho phần lớn thế giới.”
Ngoài thượng nghị sĩ Kerry, ngoại trưởng Qureshi còn gặp đại diện đặc biệt của Hoa Kỳ đặc trách về Pakistan và Afghanistan là ông Richard Holbrooke và Cố vấn An ninh Tòa Bạch Ốc James Jones.
Phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Robert Gibbs, người đã tuyên bố ông nghĩ rằng những người chống đối dự luật đã không được thông tin đầy đủ hay diễn dịch dự luật không đúng vì những lý do chính trị, cho biết ông trông đợi Tổng thống Obama sẽ ký dự luật thành luật trong nay mai.
Sẽ cần đến dự luật chuẩn chi riêng trước khi có thể thực sự giao các ngân khoản viện trợ.
