Cuộc vượt ngục ly kỳ 

Gần tuần lễ nay, dư luận Pháp không ngớt bàn tán về một cuộc vượt ngục ly kỳ vừa xảy ra chiều thứ ba 8-9-2009 tại trại giam giữa thị trấn Auxerre, vùng Bourgogne, bên sông Yonne, một nhánh của sông Seine, cách Paris chừng 100 km.

Người xổng trại là Jean Pierre Treiber, bị giam từ năm 2004, nghi can số 1 của vụ án giết 2 phụ nữ, lột nữ trang và thẻ ngân hàng, giết chết rồi thả xuống chiếc giếng cạn.

Vụ án gây chú ý vì sự hung bạo, còn vì nạn nhân là cô Géraldine Giraud 36 tuổi con của nghệ sỹ sân khấu lừng danh Roland Giraud và cô bạn thân là Katia Lherbier 32 tuổi, cũng thuộc gia đình giàu có. Vụ án mang tên vụ Giraud-Lherbier.

Vụ án xảy ra ngày 1-11-2004; ngày 9-12, hơn 1 tháng sau, xác 2 nạn nhân được tìm thấy, không có dấu vết gì đặc biệt. J.P. Treiber bị nghi là thủ phạm, vì giếng khơi có xác 2 cô nằm gần trang trại của ông. Ông cũng bị nghi đã dùng 2 thẻ ngân hàng của nạn nhân để rút tiền. Bị tạm giam ngay từ cuối năm 2004, Treiber chờ ngày ra tòa. Ông tự khai vô can, mướn luật sư bảo vệ, nhất quyết mình vô tội: tòa không nêu đựơc bằng chứng. J.P. Treiber vốn là viên chức kiểm lâm, trông nom việc khai thác rừng ở địa phương, ưa săn bắn, chưa bị án lần nào.

Vụ án kéo dài. Vì gia đình nạn nhân nghi ngờ cho một người khác, là bà cô của cô Géraldine. Gần đây toà mới có quyết định tuyên bố bà cô của cô Géraldine vô can, và dự định đưa J.P. Treiber ra xử vào mùa xuân 2010.

Thì...vụ vượt ngục xảy ra.

Ở Pháp mỗi năm trung bình có hơn 10 vụ vượt ngục. Ngành tư pháp cố hết sức phòng chống vượt ngục, luôn rút kinh nghiệm và hô hào cảnh giác, nhưng vô hiệu!

Mỗi cuộc vượt ngục lại có những nét riêng, có khi ly kỳ, làm đề tài cho những cuốn tiểu thuyết hay phim truyện khá là ăn khách sau đó.

Lần này cuộc vượt ngục có tình tiết riêng, làm cho báo chí Pháp bàn tán sôi nổi.

Người tù xổng trại nằm im trong một thùng các-tông nhỏ xíu, lẫn với một số thùng các-tông khác, đặt trong một xe tải lớn. Người gác cổng trại giam, như mọi lần, trèo lên xe, nhìn ngắm "kỹ", chỉ thấy có thùng giấy, thế là cho qua. Xe phóng đến một kho hàng cách đó 15 km, chuyển hàng vào kho, chờ sẽ chuyển đi nơi khác hôm sau.

Cuộc xổng trại diễn ra khoảng 16 giờ, vậy mà 7 tiếng sau, vào lúc 11 giờ đêm mới phát hiện ra cuộc trốn trại, sau đó cuộc báo động và săn lùng "ráo riết" mới khởi đầu.

Lúc đầu cảnh sát huy động hàng trăm quân lính, cùng đàn chó săn truy lùng kỹ kho hàng lớn và vùng xung quanh, chỉ thấy một thùng các-tông rỗng, được bọc kỹ bằng băng dính, rạch thủng từ bên trong, được bỏ lại bên đống rác.

Người chỉ huy cuộc truy lùng phán đoán kẻ bỏ trốn vẫn còn trong khu rừng Othe cạnh đó, nên suốt đêm 8-9 khu rừng được "cày qua cày lại, ngang và dọc" bởi quân lính và chó săn, trên không có trực thăng soi đèn yểm trợ, đến tận tối 9-9 vẫn không thấy gì. J.P. Treiber vốn là viên chức kiểm lâm, hiểu biết vùng rừng này như trên lòng bàn tay, nên điều này càng làm cho cảnh sát phán đoán là ông ta vẫn còn quanh quẩn quanh đây, một cánh rừng rộng, nhiều bờ bụi, ao hồ, địa hình rất phức tạp.

Đến sáng thứ sáu 11-9, cuộc săn lùng mở rộng sang làng Bonnard bên cạnh, với số quân đông hơn, thay phiên nhau, ngày và đêm nhưng đến trưa thứ bảy 12-9, ngày truy lùng thứ 5, quân lính mỏi mệt, vẫn không thấy tung tích nào.

Nhìn lại, báo chí Pháp công nhận J.P. Treiber có mưu cao. Ông ta ấp ủ ý định vượt ngục từ lâu. Năm 2005, ông ít nói, lầm lỳ suy nghĩ. Từ 2006 ông hoạt bát hẳn, chan hòa với trại viên và giám thị, tôn trọng kỷ luật, luôn khẳng định mình vô tội.

Ông tình nguyện nhận việc nặng, khó ở xưởng của trại, từ việc làm đồ gỗ đến việc gò, rèn... việc gì cũng làm tốt, làm ra tiền cho trại. Thế là Trưởng trại giao ông chức Trưởng xưởng - Chef d'atelier. Nhập hàng, xuất hàng, kế hoạch sản xuất, ông đều chu đáo, đâu ra đấy. Từ đó việc đóng thùng các-tông vừa khổ người, ghi địa chỉ, cân nặng, giờ giao hàng, mọi việc ông làm thành thạo trơn tru, trót lọt.

Thế còn điểm danh chiều và đêm? Hôm trước, ngày 7-9 ông đã ghi và phao tin, báo cho mọi người là chiều mai ông được "triệu tập lên văn phòng trại để gặp viên chức ngành tư pháp, chuẩn bị vụ xử án". Thế là sau khi ông ra khỏi trại trong thùng giấy, giám thị điểm danh chiều 8-9 đinh ninh ông vắng mặt là có lý do mọi người đều biết. Đến kiểm tra tại phòng ngủ ban đêm, mới biết là ông đã "mất tích " và báo động.

Với 7 tiếng đồng hồ tự do quý báu, tối và đêm 8-9, J.P. Treiber đã có thể đi xa, rất xa, có thể lọt vào Paris đông đúc, cũng có thể sang Bỉ, sang Đức hay Thuỵ Sỹ, cũng có thể ở đâu đó rất gần. Cuộc vượt ngục này có thể làm đề tài cho một truyện tiểu thuyết hấp dẫn hay một cuốn phim ăn khách. Cuộc săn lùng mở rộng ra toàn quốc.

Nhân vụ vượt trại này, dân Pháp nhớ lại những cuộc vượt ngục ly kỳ gần đây.

- Ngày 10-3-1977 nghi can một vụ tham nhũng lớn Albert Spaggiani, giữa lúc gặp riêng viên Chánh án tại Toà án, đã chạy đến cửa sổ lao ra ngoài, bám vào một xe gắn máy nổ máy chờ sẵn để biến mất.

- Ngày 26-5-1986 người tù Michel Vaujeur tại trại Santé giữa Paris đã qua điện thoại cầm tay bàn với vợ đi học lái trực thăng cho thuần thục, để đúng ngày giờ phút hẹn đã lẻn chờ sẵn trên mái nhà trại giam để leo thoắt lên trực thăng rồi biến mất...

- Ngày 14-7-2007 người tù Pascal Payet cũng trốn thoát khỏi trại giam Grasse (Alpes Maritimes) trên một chiếc trực thăng đột nhập đúng khi mọi người đang hân hoan vui đón Quốc khánh Pháp.

- Ngày 31-5-2001, một vụ vượt ngục nhẹ nhàng. 3 tướng cướp Mariani, Santucci và Costa, bị giam tại trại Borgo (Haute Corse) ra trại đàng hoàng khi trại trưởng bị lừa, nhận được lệnh tha "giả" qua máy fax của Văn phòng trại giam!

Trở lại vụ J.P. Treiber trên đây, các nhà báo đang tranh luận là có nên phỏng đoán là J.P.Treiber quả thật vô tội hay có tội.

Nếu vô tội, sao ông ta không chờ phiên xử đầu năm 2010 để được trắng án và tự do?

Nhưng cũng có ý kiến là nền tư pháp nước Pháp vẫn có nhiếu nhược điểm, quá chậm trễ, lề mề, vụ án từ 2004 mà gần cuối 2009 vẫn chưa xử, vượt xa quy định của luật pháp, người vô tội cũng băn khoăn, các quan chức quan liêu còn ngâm tôm đến bao giờ!

Nhất nhật tại tù, thiên thu tại ngoại!

Một ngày trong tù bằng ngàn năm ở ngoài!