Cảnh sát mặc đồng phục và nhân viên an ninh mặc thường phục đã ồ ạt đổ vào quảng trường Thiên An Môn hôm nay, ngày kỷ niệm 20 năm cuộc đàn áp đẫm máu nhắm vào những người biểu tình đã đến đây để đòi nhiều quyền tự do chính trị hơn và phản đối tham nhũng trong chính quyền. Từ Bắc Kinh, thông tín viên Stephanie Ho của đài VOA gửi về bài tường thuật sau đây.
Cảnh sát tỏa ra khắp nơi ở quảng trường Thiên An Môn. Họ kiểm tra túi xách của người nước ngoài và ngăn không cho ký giả nước ngoài vào quảng trường. Từng cặp cảnh sát viên mặc đồng phục đi tuần tra. Những người khác mặc thường phục trà trộn vào các đám đông du khách.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Tần Cương được yêu cầu trả lời câu hỏi tại một cuộc họp báo thường kỳ lý do vì sao lại có sự tăng cường hiện diện của nhân viên an ninh rõ ràng như thế.
Ông Tần Cương chỉ trả lời rất ngắn gọn và nói rằng quảng trường vẫn yên tĩnh như bình thường.
Không thể tiếp xúc được với hai trong số những người chỉ trích chính phủ nổi tiếng nhất là ông Bào Đồng, cựu viên chức cao cấp của chính phủ và bà Đinh Tử Lâm, một nhà hoạt động, trong khi có tin rằng họ đã được lệnh phải rời khỏi Bắc Kinh nhân dịp kỷ niệm ngày 4 tháng 6.
Trong một cuộc phỏng vấn trước đây trong năm, ông Bào Đồng nói ông tin rằng chính phủ sẽ phải đánh giá lại phán quyết rằng các cuộc biểu tình năm 1989 ở quảng trường Thiên An Môn là phản cách mạng, và do đó là phạm pháp.
Ông Bào nói rằng nếu các cuộc biểu tình được thẩm định lại, thì sẽ giống như một sự tái sinh cho Trung Quốc và sự phục hồi nhân quyền cho nhân dân Trung Quốc.
Ông Bào là viên chức cấp cao nhất đã bị tù vì ủng hộ những người trong chính phủ lúc đó đã muốn nói chuyện với sinh viên, chứ không phải nổ súng vào họ. Ông là giám đốc văn phòng cải cách thể chế chính trị của đảng Cộng sản Trung Quốc.
Bà Đinh Tử Lâm là một giáo sư hồi hưu đã vì một mối liên hệ cá nhân mà vận động đòi thực hiện một cuộc điều tra chính thức về những gì đã xảy ra 20 năm trước. Người con trai 17 tuổi của bà đã tử nạn vì đạn lạc gần quảng trường Thiên An Môn vào sáng sớm ngày 4 tháng 6 năm 1989.
Bà Đinh nói rằng mọi chuyện dường như mới xảy ra hôm qua. Bà nói rằng càng lớn tuổi thì sự đau buồn mỗi năm càng nhức nhối thêm.
Bà đã giúp thành lập một nhóm có tên là Các bà Mẹ Thiên An Môn, gồm phụ huynh những em đã bị sát hại trong cuộc đàn áp. Bà cho biết lực lượng nối kết mạnh nhất của nhóm là một cảm giác bi thảm được chia sẻ.
Bà Đinh nói rằng cách đây 20 năm, các bà mẹ này không hề quen biết nhau. Giờ đây, họ cảm thấy mối ràng buộc qua những kỷ niệm về con cái của họ.
Nhóm này đã phổ biến một bức thư đã trở nên truyền thông hàng năm, một bức thư ngỏ kêu gọi mở một cuộc điều tra chính thức, bồi thường cho gia đình các nạn nhân và trừng phạt những kẻ chịu trách nhiệm.
Phát ngôn viên của Trung Quốc không trực tiếp trả lời những câu hỏi được nêu lên nhiều lần về số tử vong chính thức trong cuộc đàn áp năm 1989. Ông nói rằng chính phủ không có kế hoạch xét lại phán quyết, ít nhất là trong thời gian sắp tới.
