Chắc hẳn ai cũng biết tiếng ông Bill Gates, nhà tỉ phú giàu nhất nhì thế giới nhờ khả năng thiên phú về điện toán và tài kinh doanh của ông. Tuy nhiên, từ bao nhiêu năm nay, truyền thông ít nói đến người bạn đời của ông, lý do là bà thích sống kín đáo lo cho các con nhỏ. Chỉ mấy lúc gần đây người ta mới thấy bà mới bắt đầu xuất hiện trước công chúng. Lá Thư Mỹ Quốc hôm nay sẽ trình bày cùng quí vị về bà Melinda Gates, một người được tờ báo doanh nghiệp Fortune mệnh danh là 'Người phụ nữ 100 tỉ đôla'.
Tờ Fortune số tháng giêng năm nay đăng ảnh bà Melinda Gates ngay trang bìa kèm theo một tóm lược bài viết bên trong: sống với Bill, làm việc với Buffett, nuôi dạy con cái trong dinh thự đồ sộ được trang bị toàn công nghệ cao tối tân nhất và cai quản một quĩ từ thiện lớn nhất thế giới.
Không như Bill Gates sinh ra trong một gia đình giàu có, Melinda xuất thân từ một gia đình trung lưu, cha là một kỹ sư về ngành không gian, mẹ là nội trợ. Sinh trưởng tại Dallas, bang Texas, trong gia đình có 4 con, Melinda French phải phụ giúp cha trong một công việc kinh doanh tay trái là mua nhà cho thuê. Điều này, theo thông lệ ở nước Mỹ, là phải đến sửa chữa nhà cửa khi hư hao; mỗi khi có người dọn đi, người mới dọn vào thì chủ nhà phải đến cắt cỏ, làm vườn, lau chùi từ trong ra ngoài, sơn phết, giặt thảm lại cho thật sạch sẽ. Là con cái trong nhà, Melinda cũng phải phụ giúp gia đình trong những công việc như thế mỗi cuối tuần để thân phụ có đủ tiền trả cho cả 4 chị em cô hoàn tất bậc đại học. Năm 16 tuổi, cha cô đem về một máy điện toán Apple III, thứ máy điện toán cá nhân lần đầu tiên được bán trên thị trường. Phải biết là cô say mê đến chừng nào với chiếc máy đó. Nó giúp cô tính toán sổ sách cho cha dễ dàng và đến tối cô lén bê nó vào phòng để...chơi game!
Ngay từ trung học, Melinda dã là một con người hoạt động xã hội hăng hái, ngoài các hoạt động trong trường trung học công giáo dành riêng cho các nữ sinh mà cô theo học, cô còn tham gia những hoạt động thiện nguyện cho bệnh viện,tình nguyện kèm dạy tại các trường công lập cho các em học sinh yếu kém. Để được lọt vào những đại học danh tiếng, Melinda biết rằng cô phải là học sinh tốt nghiệp thủ khoa hay á khoa ở trường này thì mới có cơ hội. Muốn là làm, cô đã cố gắng để trở thành học sinh đứng đầu của trường, niên học năm 1982.
Sau đây là trích đoạn bài diễn văn Melinda đã viết và đọc vào lễ tốt nghiệp trung học trước các thầy cô và bạn đồng học:
"Nếu các bạn thành công là bởi vì vào một lúc nào đó, ở một nơi nào đó, có ai đó đã sinh thành ra các bạn,cho các bạn một đời sống, hay có ai đó đã cho các bạn một ý tưởng nào đó để giúp bạn đi đúng đường. Hãy nhớ rằng các bạn mang một món nợ đời cho đến khi bạn giúp được cho một ai đó kém may mắn hơn bạn, theo như cách mà bạn đã được nâng đỡ."
Melinda đã lọt được vào đại học Notre Dame như cô ước nguyện nhưng lại thất vọng vì trường không đặt nặng ngành điện toán. Cô xin vào học tại Duke, đại học danh tiếng tại bang North Carolina. Lấy xong bằng cử nhân lẫn cao học (thạc sỹ) về quản trị kinh doanh trong vòng 5 năm, sau đó cô về làm cho Microsoft năm 1987.
Là phụ nữ duy nhất trong toán điều hành gồm 10 người, cô là quản lý tiếp thị sản phẩm tiền thân của Microsfot Word. Mới 22 tuổi, làm việc cùng với những đồng nghiệp vô cùng xuất sắc, Melinda không hề nao núng. Tuy nhiên, cái cung cách làm việc khiến cô thấy nản vì từ trên xuống dưới người nào cũng luôn luôn bị phê bình, chỉ trích gay gắt và cô đã nghĩ đến việc rời khỏi Microsoft.
Tuy nhiên, 4 tháng sau khi bắt đầu làm ở đây, trong một chuyến công tác tại thành phố New York cho một cuộc triển lãm máy điện toán cá nhân, cô đã đi ăn tối chung với nhóm bạn đồng sự và tình cờ lại được xếp ngồi ngay cạnh ông Bill Gates, chủ tịch kiêm tổng giám đốc chấp hành công ty. Điều làm Melinda chú ý đến Bill Gates là ở ngoài đời, ông hóm hỉnh hơn là cô nghĩ. Còn Bill thì nghĩ rằng có lẽ là nhan sắc của Melinda đã khiến ông chú ý.
Một buổi chiều thứ bảy, Melinda đụng đầu với Bill tại bãi đậu xe của sở. Hai người đứng nói chuyện hồi lâu rồi Bill hẹn mời cô đi chơi sau 2 tuần lễ nữa. Cô trả lời là hẹn như thế thì xa quá, vậy đến gần ngày đó hãy gọi lại cho cô.
Lúc đó, Microsoft vừa trở thành công ty có cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán được 1 năm và Bill Gates vừa trở thành tỉ phú. Tuy nhiên, tiền bạc nhiêu đó cũng chẳng dễ mà mua được người phụ nữ này vì cô và cha mẹ cô rất ngần ngại khi thấy cô phải hy sinh cuộc sống riêng tư và một cuộc đời bình thường nếu kết hôn với một nhân vật nổi tiếng toàn thế giới. Khi được hỏi là Melinda có phải khổ công lắm để lấy cho được ông hay chăng, tỉ phú Bill Gates trả lời 'phải khổ công lắm tôi mới lấy được cô ấy đấy!'.
Hai người đã lập gia đình năm 1992 Bill hơn Melinda 9 tuổi. Năm nay ông 52 và bà 43, hai người đã có 3 mặt con: 2 gái, 1 trai. Gái lớn 11, cậu em kế 8 tuổi và cô út 5 tuổi. Tự bản thân Melinda Gates vốn đã là một phụ nữ xuất sắc, và nếu như không kết hôn với Bill Gates, cô đã trở thành một trong những nhân vật của ban chấp hành công ty rồi.
Liệu đây có phải là một cuộc hôn nhân hoàn toàn bình đẳng hay chăng? Nếu nói về bằng cấp thì Melinda hơn Bill Gates với bằng BA và MBA từ đại học Duke, trong khi Bill Gates bỏ dở việc học tại đại học Harvard; mãi tận tháng 6 năm ngoái ông mới được đại học này trao tặng bằng tiến sỹ danh dự! Về thể chất, Melinda chịu khó tập tành qua mặt chồng rất xa. Chạy bộ với bạn bè 1 tuần 1 lần với tốc độ nhanh, tập thể dục 5 ngày một tuần, bà còn tham dự các cuộc chạy đường trường, leo lên tận đỉnh ngọn núi Rainier cao nhất bang Washington trong khi Bill Gates chỉ chơi tennis và đánh golf, và cố gắng chạy trên máy 3 lần 1 tuần để...không bị vợ bỏ xa!
Về tư chất, Melinda thiên về tổng thể và trực giác, nhanh nhạy trong khả năng hiểu biết, thông cảm với người chung quanh. Khả năng này giúp bà bổ khuyết rất nhiều cho Bill Gates, một tài năng kinh doanh sắc bén nặng về lý trí.
Tên tuổi của bà đã được báo chí nhắc đến rất nhiều vào năm 2000 khi bà cùng chồng sáng lập quĩ từ thiện Bill and Melinda Gates. Mục tiêu của quĩ này là để phục vụ cho toàn cầu, trong lãnh vực giáo dục,thiết lập các hệ thống thư viện trên mạng và nhiều chuyện khác, về y tế, quĩ này chú trọng đến việc diệt trừ các chứng bệnh gây tử vong nhiều nhất cho con người, tài trợ cho việc chủng ngừa, các công cuộc khảo cứu tìm các thứ thuốc chữa các chứng bệnh hiểm nghèo. Bà Melinda Gates giải thích về đường hướng của quĩ từ thiện này.
Bà Melinda Gates nói: "Chúng tôi chú trọng nhiều đến những chứng bệnh nào gây tác hại nhiều nhất cho mạng sống con người để chúng tôi có thể cứu được thật nhiều người. Vì vậy, lấy ví dụ, vào năm 2006 có một thứ thuốc mà người ta hy vọng sẽ trở thành thứ thuốc đầu tiên mà hiệp hội đối tác với học viện nhận trợ giúp của chúng tôi sẽ đem đến những nơi như Ấn Độ và Bangladesh, là nơi có chứng bệnh kala azar, còn gọi là bệnh sốt đen, tác hại. Chúng ta có thể cứu được đến 200 ngàn mạng sống mỗi năm nếu có thể đưa thứ thuốc này đến những nơi đó với 1 giá hạ hơn rất nhiều so với những thứ thuốc hiện có bây giờ."
Ngoài ra, quĩ từ thiện này còn hướng đến mục tiêu chấm dứt nạn nghèo đói bằng cách tặng giữ tiền bạc cho các cơ sở cho vay những số tiền nhỏ giúp dân nghèo buôn bán, tìm kế sinh nhai để thoát khỏi cảnh bần hàn.
Vào lúc bắt đầu, quĩ này được ông bà Bill Gates tài trợ 126 triệu đô la. Trong 2 năm đầu tiền tài trợ đã tăng lên 2 tỉ.
Là một quĩ từ thiện lớn nhất thế giới hoạt động công khai, minh bạch, phục vụ cho những mục tiêu thiết thực, xác đáng nên đến năm 2006 một nhà tỉ phú nhất nhì khác của Hoa Kỳ, ông Warren Buffett, đã tham gia và hứa tặng giữ 5/6 tài sản của công ty chứng khoán Berkshire Hathaway do ông làm chủ. Tính gộp chung thì hiện nay quĩ từ thiện này sở hữu một ngân khoản là 38 tỉ 700 triệu đô la, trong đó có 3 tỉ 400 triệu của tỉ phú Warren Buffett đã tặng giữ. Nếu như công ty của tỉ phú Buffett cứ tiếp tục ăn nên làm ra và nếu như hai ông bà Gates cứ tiếp tục đổ thêm tiền vào cho quĩ từ thiện này thì có phần chắc trong suốt cuộc đời, hai ông bà Gates sẽ cho đi hơn 100 tỉ đô la.
Ngày nay, ông Bill Gates đã trao lại chức vụ tổng giám đốc chấp hành công ty Microsoft cho một nhân vật khác, ông chỉ còn giữ vai trò chủ tịch công ty, và chỉ dành chừng 15 giờ 1 tuần cho công việc này, nhưng ông lại để ra đến hơn 40 giờ mỗi tuần chăm lo công tác từ thiện. Cùng với chồng, bà Melinda Gates đã dấn thân vào công việc từ thiện. Bạn bè của hai người cho biết nhờ có bà mà ông đã hăng làm công việc từ thiện như thế, và bà đã giúp ông trở thành một người cởi mở hơn, kiên nhẫn hơn, giàu lòng trắc ẩn hơn trước đây. Ông Bill Gates trước đây là một người quá thiên về lý trí. Chính ông cũng tự thú là nhờ có bà mà ông chuyển đổi vai trò sang công tác từ thiện dễ dàng và thoải mái hơn, và nếu tự một mình thì ông sẽ không dành nhiều thời giờ cho công việc từ thiện đến như vậy. Nhà tỉ phú mạnh thường quân, dồng thời là bạn thân của cặp vợ chồng này, ông Warren Buffett từng tuyên bố: 'Bill rất cần có Melinda'.
Hai ông bà Gates định tâm sẽ chỉ để lại cho con cái của cải đủ để chúng sống thoải mái và có đủ phương tiện tiền bạc để theo đuổi những gì mà chúng muốn, còn khoảng 95% tài sản họ sẽ đem tặng cho công ích.
Hai ông bà sẽ theo triết lý của người bạn thân, tỉ phú Warren Buffett: 'Một người rất mực giàu có chỉ nên để lại của cải cho con cái đủ để chúng làm bất cứ việc gì mà chúng muốn, nhưng không nên để lại quá nhiều để chúng không làm gì cả'.
Xin cảm ơn những đầu óc lớn và những tâm hồn rộng mở, vị tha.
