Tổng Thống Nga Vladimir Putin đã cử hành nghi thức tưởng niệm hơn 20 ngàn nạn nhân bị hành quyết trong những vụ tàn sát tập thể ở Mátscơva vào thời kỳ cao điểm của chế độ khủng bố Stalin từ năm 1937 đến năm 1938. Ông Putin nói rằng trong số các nạn nhân bị sát hại có những người lên tiếng mạnh mẽ nhất và có tài giỏi nhất. Từ Mátscơva, thông tín viên Peter Fedynsky của Đài Tiếng Nói Hoa Kỳ có bài tường trình sau đây.
Dưới nền trời ảm đạm, Tổng Thống Putin đã đặt vòng hoa trước cây thánh giá được dựng lên để tưởng nhớ hơn 20,000 người đã bị hành quyết tại trường bắn Butovo ở ven phía nam thủ đô Mátscơva. Ông Putin nói rằng nhân dân Nga sẽ bằng mọi nỗ lực luôn tưởng nhớ thảm kịch đã xảy ra vào năm 1937 và 1938 này.
Nhà lãnh đạo Nga nói rằng hàng triệu người đã bị tiêu diệt, bị đưa đến các trại lao động tập trung, bị tra tấn hoặc bắn chết. Ông Putin nói rằng – như là một quy luật thường thấy, các nạn nhân này là những người có những ý kiến riêng và không e ngại bày tỏ những ý kiến đó. Họ là những con người tài giỏi và là những tinh hoa của đất nước.
Cũng tại Mátscơva, một tổ chức nhân quyền của Nga có tên là Tưởng Niệm đã tổ chức đọc tên các nạn nhân cuộc đàn áp này tại một quảng trường trước trụ sở chính của cơ quan mật vụ Liên Xô cũ, tức là cơ quan đã tiến hành cuộc Đại Khủng Bố.
Ông Lev Ponomarev, một nhà hoạt động tích cực đến tham dự các nghi thức tưởng niệm tại đây, nói rằng một lần nữa Nga lại đang giam giữ cả trăm, và có lẽ cả ngàn tù nhân chính trị.
Ông Ponomarev nói với đài VOA rằng giam giữ người dân vì những lý do chính trị là việc làm của những người vẫn tiếp tục đi theo nguyên tắc của Cheka, tức là cơ quan mật vụ đầu tiên trong số nhiều tổ chức mật vụ chuyên đàn áp của Liên Xô cũ. Ông Putin là người tiếp tục đề cao Cheka và cơ quan an ninh tình báo KGB của Nga; ông Putin đã từng là một nhân viên của cơ quan này. Vào năm 1922, Cheka được tổ chức lại với tên gọi mới là NKVD,tức là cơ quan đã thực hiện cuộc Đại Khủng Bố. KGB đã duy trì các nhà tù bí mật hầu như cho đến tận lúc Liên Xô sụp đổ. Ông Ponomarev nói tiếp như sau.
Ông Ponomarev nói rằng những người muốn tỏ lòng liên đới với Cheka có niềm tin riêng của họ vào việc đàn áp người khác để đạt mục tiêu chính trị. Nhà tranh đấu tích cực này chỉ trích rằng việc ông Putin và những nhân vật khác cử hành lễ tưởng niệm các nạn nhân của bị chế độ Xô Viết đàn áp chỉ có mục đích để khoa trương với các nước phương tây và đơn thuần là để đánh bóng cho hình ảnh của chính họ trước công chúng.
Năm nay đánh dấu năm thứ 70 cuộc Đại Khủng Bố. Một cuộc khảo sát mới đây do Trung Tâm Thăm Dò Ý Kiến Công Chúng Nga thực hiện cho thấy 44% công dân nước này không hề biết có một giai đoạn như vậy trong lịch sử. Tuy nhiên, chỉ có 2% đồng ý rằng cuộc đàn áp đó là có thể biện minh được.
