Tọa lạc trong thị trấn lịch sử nên thơ Leesburg tại miền đông bang Virginia là gia trang Dodona, nơi một trong những khuôn mặt có tiếng tăm nhất của thế kỷ thứ 20 từng cư ngụ, một người từng giúp Châu Âu xây dựng lại sau những điêu tàn đổ nát của thế chiến thứ hai. Lá Thư Mỹ quốc hôm nay mời quí thính giả đến thăm gia trang của thống tướng George Marshall qua bài viết của Jiang Juntao sau đây.
Gia trang Dodona từng là nơi cư ngụ của người được thủ tướng Winston Churchill ca ngợi là một người Mỹ vĩ đại nhất thế kỷ thứ 20, thống tướng George Marshall. Ông được coi là người đã thể hiện sống động cuộc chuyển đổi của Hoa Kỳ từ vị thế một quốc gia thầm lặng ở một châu lục xa xôi thành một quốc gia nổi bật trên toàn cầu.
Suốt cuộc đời binh nghiệp,thống tướng Marshall đã phục vụ trong cả hai cuộc thế chiến qua 8 đời tổng thống. Ông là một quân nhân chuyên nghiệp duy nhất được trao tặng giải Nobel hòa bình vào năm 1953.
Nhưng theo giám đốc về thông tin giáo dục tại gia trang Dodona thì có lẽ điều khiến người ta nhớ đến ông nhiều nhất là kế hoạch mà ông đã đề xuất và giúp thực thi khi ông giữ chức vụ bộ trưởng Ngoại Giao Hoa Kỳ trong chính quyền của tổng thống Truman năm 1947, đó là Kế Hoạch Marshall Tái Thiết Âu châu sau thế chiến thứ hai. Giám đốc về thông tin giáo dục Rachael Thompson làm việc tại gia trang Dodona thuật lại như sau
Vì vậy mà người dân Châu Âu nhớ đến ông. Nơi đây, tại gia trang Dodona Manor này, chúng tôi mở cửa đón tiếp khách đến thăm. Họ đến từ nước Đức, từ Hà Lan, từ các quốc gia châu Âu từng được nhận trợ giúp của kế hoạch Marshall, họ bước vào đây với nước mắt rưng rưng. Họ nói rằng họ sẽ chẳng thể sống nổi nếu không có kế hoạch Marshall. Điều này khiến chúng tôi cảm nhận ông quả thực là người hùng HKoa Kỳ trước con mắt thế giới.
Ra đời tại Ubiontown, bang Pennsylvanina vào năm 1880, ông Marshall trở thành một quân nhân và một chính khách, mà theo lời ông Thompson, đã để lại một dấu ấn không thể phai mờ trong lịch sử Hoa Kỳ.
Ông tốt nghiệp trường quân sự Virginia và sau đó đã dự Kỳ thi tuyển để gia nhập Quân Đội Liên Bang Vào ngày 1 tháng 9 năm 1939 ông trở thành Tham Mưu Trưởng quân đội Hoa Kỳ, có nghĩa là ông giám sát toàn thể lực lượng quân đội quốc gia, và đây là một trách nhiệm vô cùng nặng nề trong thời thế chiến thứ hai. Năm 1944 ông được thăng thống tướng 5 sao, một trong những trường hợp thật hiếm hoi.
Vào lúc lên đến tột đỉnh của sự nghiệp, giữa lúc được công chúng dồn mọi sự chú ý, phu nhân tướng George Marshall bà Katherine Marshall, muốn tìm một chỗ yên tĩnh để nghỉ ngơi Cô Kristie Lalire, trợ lý giám đốc tại gia trang Dodona Manor, giải thích:
Phu nhân thống tướng Marshall cảm thấy bị tù túng, đời sống riêng tư của ông bà không được thoải mái, thế nên hai ông bà mới đi tìm một nơi để có thể tránh khỏi sự chú ý của công chúng, một chỗ nghỉ cuối tuần chẳng hạn.
Phu nhân tướng Marshall đã tìm ra căn nhà cho họ tại thị trấn Leesburg, dưới chân rặng núi Blue Ridge năm 1941. Mời quí vị theo chân cô Kristie Lalire đi thăm ngôi nhà:
Chúng ta đang đứng tại hành lang trong gia trang Dodona của thống tướng Marshall. Đây là ngôi nhà được xây từ thế kỷ thứ 18 sau đó đến thế kỷ thứ 19 gia trang này được nới rộng thêm.
Từ cách bài trí đồ đạc đến màu giấy dán tường, tất cả đều được trùng tu lại sao cho giống hệt với mẫu mã nguyên thủy.
Để duy trì di sản của thống tướng Marshall, sáng hội George C. Marshall quốc tế đã bắt đầu một dự án trùng tu gồm 4 giai đoạn khởi sự năm 1999, bắt đầu bằng việc sửa sang bên ngoài căn nhà, sau đó tới nội thất, như trùng tu lại nền nhà để nó chịu đựng được lượng khách đông đảo đến thăm hàng ngày.
Theo lời cô Lalire thì ở đây, khách đến thăm sẽ được chứng kiến lối sống đơn giản của thống tướng Marshall khi bước vào phòng ngủ của ông, một căn phòng nhỏ nhất trong nhà, bài trí thật đơn sơ.
Lối sống của ông không đòi hỏi gì nhiều. Chúng ta thấy chỉ có một món đồ đạc chính là chiếc giường ngủ, bên cạnh nó là cái tủ đựng quần áo, thế thôi.
Trong cuốn hồi ký tựa đề là "Chung Sống", phu nhân thống tướng, bà Katherine Marshall nhớ lại ngày ông từ Châu Âu điêu tàn trở về gia trang Dodona sau thế chiến thứ hai và thốt lên rằng “Đây là ngôi nhà, là tổ ấm thực sự của anh sau 41 năm lang thang đời quân ngũ”.
Thống tướng Marshall ưa thích nhất hai chỗ trong gia trang này, đó là khu vườn và thư phòng, nơi ông từng ngồi yên lặng trên tràng kỷ nghiền ngẫm sách vở và ý nghĩa của các vấn đề quốc tế.
Giờ đây, gần nửa thế kỷ đã trôi qua sau khi chính khách lỗi lạc này từ giã các vấn đề thế giới, bỏ lại cái tràng kỷ đã cũ mòn theo với thời gian, người ta vẫn thấy cái di sản của ông thấp thoáng ẩn hiện, như hương thơm của loài hoa kim ngân đang nở trắng trong khu vườn của gia trang Dodona.
