Những nông trại nuôi bò sữa vẫn là khu vực kinh tế nông thôn lớn nhất của vùng tân Anh Cát Lợi và là một trong những ngành được trợ giá nhiều nhất. Tuy nhiên trong những năm gần đây, nhiều nông trại nhỏ do gia đình quản trị đã làm ăn lỗ lã. Nhưng nông trại nhỏ nào có thể xoay xở để tồn tại được, đôi khi chỉ vừa đủ để sống còn, đã sử dụng thêm cả công nghệ mới lẫn quyết tâm mới có thể làm nổi như thế. Lá Thư Mỹ Quốc hôm nay mời quí vị đến thăm một nông trại trong bang Vermont ở đông bắc Hoa Kỳ.
Jacob Mills, chú bé chăn bò 10 tuổi đang gọi bò từ ngoài đồng cỏ về chuồng để vắt sữa cữ buổi chiều tối. Tiếng gọi đó, hay những âm thanh tương tự như vậy, đã vang vọng lên ở nông trại rộng 161 hecta này kể từ khi cụ tổ của Jacob mua thửa đất vào năm 1839. Trong lúc Jacob lùa đàn bò vào chuồng, chú giải thích là có thể sau này chú sẽ trở thành một chủ trại.
Tôi cũng có ý muốn muốn trở thành một nông gia. Tôi thích ở ngoài trời nhiều hơn là ở trong nhà. Là một nông gia, quí vị sẽ phải làm việc vất vả lắm, rửa vựa cỏ, đóng kiện cỏ khô, chất cỏ khô v..v..
Và dĩ nhiên là người ta phải hiểu biết rõ về cách chăn nuôi, chăm sóc và vắt sữa bò. Với bàn tay thiện nghệ, Jacob gắn dụng cụ vắt sữa bò để sữa chảy qua một ống vào trong thùng lớn bằng thép sáng loáng đặt ở một trong những phòng bên cạnh.
Trong khi đó trong căn nhà lớn của trại ở sát bên, bà nội của Jacob, cụ Catherine Beatty năm nay đã 84 tuổi, đang bày bữa ăn tối thịnh soạn lên bàn, nào là thịt muối, bắp luộc, sữa, bánh mỳ, mỳ ống, bánh nướng nhân trái cây làm lấy ở nhà, và cà phê. Cụ Beatty nói rằng kể từ khi nông trại này mở cửa hoạt động thì lúc nào cũng phải nấu ăn cho cả huyện người, nhưng còn những chuyện khác thì hầu như tất cả đều thay đổi.
Nhờ tiến bộ về công nghệ mà mọi chuyện đã khác xưa rất nhiều. Chúng tôi có được những giống bò tốt hơn, khỏe mạnh hơn, cho nhiều sữa hơn. Vào cái thời trước khi mới nuôi bò trong trại này có lẽ người ta còn làm lấy bơ ngay trong trại. Rồi sau đó thì chúng tôi chở sữa đi cung cấp cho các công ty, và sữa được đóng vào chai, vào lon để bán cho khách, nhưng bây giờ thì chúng tôi chở nguyên cả xe với thùng thật lớn đến giao cho các công ty phân phối sữa. Đó là những thay đổi, và nhờ đó mà người tiêu thụ có được những sản phẩm có chất lượng hơn hẳn khi xưa. Sữa bò vắt xong được làm lạnh nhanh hơn và không bị tiếp xúc với không khí mà được truyền thẳng vào trong ống sang bình chứa.
Gia đình gồm nhiều thế hệ của cụ Beatty đang ngồi quây quần chung quanh bàn ăn. Bà con gái Gilly của cụ, năm nay 49 tuổi, cho biết:
Tôi rất yêu mến ruộng vườn. Cái tình cảm này đã nằm sẵn trong máu của tôi rồi. Canh tác là điều tối quan trọng cho thế giới của chúng ta. Nếu không trồng trọt, gặt hái được hoa màu thì lấy gì nuôi sống nhân loại ?
Bà Gilly nhớ lại cái cộng đồng nông nghiệp từng có thời có những liên hệ hết sức chặt chẽ giữa những người sống trong đó. Bà nhắc lại những buổi đốt lửa trại, họp mặt hằng năm:
Trước đây vào những ngày vui như thế có đến 30 người tới chơi, có lúc còn có đến vài trăm người nữa. Xóm giềng ai muốn đến thì đến. Xưa kia trên quả đồi bên cạnh có một cây du, đứng từ đó có thể thấy hết cả thị trấn. Ông nội tôi thường nói là nếu con thấy được cây du đó thì chẳng bao giờ đi lạc cả. Nhưng một loạt cây du trong vùng, kể cả cây đó, đã chết vì một loại bệnh của cây gọi là Dutch Elm disease rồi.
Hầu hết những nông trại nhỏ từng có thời nằm nép trong thung lũng bên dưới cây du đó cũng đã biến mất. Trong thập niên 1950 có đến 40, 50 nông trại nhỏ trong thị trấn này, nhưng ngày nay chỉ còn vỏn vẹn có 8.
Có nhiều lý do cho sự biến mất của những nông trại như thế. Thứ nhất, rất khó cho những nông gia nhỏ cạnh tranh nổi với những nông trại lớn, vừa sản xuất vừa chế biến. Thứ nhì, đất canh tác rộng lớn của tiểu bang Vermont trước đây đang được bán bớt đi, hầu hết là được dùng vào việc mở mang, xây dựng nhà cửa,khiến cho nông gia nào muốn ở lại làm ăn phải chịu thuế đất tăng vọt, làm cho hai mẹ con cụ Beatty và bà Gaffner phải bùi ngùi tiếc nuối cái thời êm đềm trước đây.
Trong hiện tại vần còn chỗ đứng cho một số những nông trại nhỏ như của cụ Beatty. Mặc dù khá thành công, nhưng áp lực kinh tế đối với những nông trại nhỏ nuôi bò sữa ở Vermont tiếp tục tăng lên. Hiện nay câu hỏi vẫn còn để ngỏ là mối liên hệ sâu xa vẫn có giữa các chủ trại vùng tân Anh Cát Lợi với đàn bò và ruộng vườn của họ liệu có thể nào duy trì được hay không.
