Hệ thống cửa hàng bách hóa giá hạ Wal- Mart của Hoa Kỳ đã bành trướng đến rất nhiều quốc gia khác và trở thành một hệ thống lớn nhất thế giới bán lẻ với giá hạ.
Lá Thư Mỹ Quốc tuần này mời quí vị tìm hiểu thêm về hoạt động kinh doanh của hệ thống này tại Trung Quốc. Lan Phương sẽ gửi đến quí thính giả những chi tiết sau đây dựa trên tường trình của TTV Barry Wood.
Ông Joe Hatfield đã làm việc cho hệ thống công ty bán lẻ Wal- Mart từ 31 năm nay, và ông đã được gửi sang làm việc tại thành phố Thẩm Quyến của Trung Quốc được 11 năm rồi. Chưa hề theo học tại một đại học nào, một ngày làm việc của ông với hệ thống cửa hàng Wal Mart tại Thẩm Quyền thường kéo dài từ 12 đến 14 tiếng đồng hồ.
Trong cái thành phố với 7 triệu dân nằm sát biên giới Hồng Kông, công ty Wal- Mart điều hành đến 11 cửa hàng của họ. Mỗi cửa hàng là một kiến trúc đơn giản, vuông vức và rộng lớn đồng bộ với nhau ở khắp thế giới.
Ông Hatfield phải đảm nhiệm việc bành trướng thật rộng lớn cho công ty . Với 47 cửa hàng tại Trung Quốc, Wal-Mart đang trong tiến trình tăng gấp đôi hoạt động của họ ở nước này. Với lực lượng nhân công gồm 25 ngàn người, theo dự liệu trong 2 năm tới con số này sẽ tăng lên gấp dôi.
Trung Quốc là nơi mà công ty Wal- Mart của Hoa Kỳ đang bành trướng mạnh nhất. Nhưng theo ông Hatfield cho hay thì không thiếu gì những công ty Mỹ như Wal-Mart thấy Trung Quốc, là một cơ hội kinh doanh to lớn vì đây một quốc gia tập trung chú ý tới nhu cầu của người tiêu thụ và hiện đang tăng trưởng thật nhanh.
Tôi muốn nói là hệ thống nhà hàng ăn dọn nhanh Pizza Huts có mặt tại những thành phố Trung Quốc mà tôi chưa hề mường tượng ra là họ sẽ có mặt, tại những thành phố tương đối nhỏ hơn như thế này. Tương tự như vậy, Taco Bells cũng đang bắt đầu mở cửa hàng tại đây. Thế rồi hệ thống quán cà phê Starbucks, tôi muốn nói là họ đã hình dung ra được những gì diễn ra tại Trung Quốc. Và điều này giúp làm giàu thêm cho các cổ đông của những công ty đó, và hầu hết những cổ đông của công ty là ở Hoa Kỳ.
Ông Stanley Yu, năm nay chừng ngoài 30 tuổi, sinh trưởng trong vùng, là một giới chức đảm trách hoạt vụ của Wal-Mart. Khi được hỏi là ông có nghĩ là Mao Chủ Tịch còn sống thì ông có chấp thuận chủ nghĩa tiêu thụ kiểu Mỹ như thế này hay không, thì không ngần ngại, ông Yu mau mắn trả lời rằng nếu được chứng kiến, chắc chắn là Mao Chủ tịch sẽ hết sức hài lòng với một Trung Quốc được thúc đẩy bởi nhu cầu tiêu thụ.
Nói cho quí vị biết, chỉ chừng 10, 20 năm qua, nếu quí vị đi tản bộ trên những phố phường Trung Quốc thì điều quí vị thấy là mọi người đều mặc bộ quần áo đại cán màu xám tro, màu xanh dương đậm, những màu sắc u ám, buồn thảm, xấu xí. Chỉ độc có mỗi những màu xám, màu trắng, chẳng có gì khác nữa. Thế quí vị nghĩ là người dân ở đây không thích màu mè đấy hẳn ? Họ cũng thích lắm chứ, nhưng mà họ sợ, không dám ăn mặc theo sở thích. Giả sử bây giờ mà Mao Chủ Tịch đến tham quan cửa hàng này thì ông sẽ trầm trồ và hồ hởi biết chừng nào. Ông sẽ rất hài lòng khi thấy nhân dân Trung Quốc bắt kịp với những nơi khác trên thế giới.
Tại ngay cửa vào, 30 nhân viên mặc đồng phục Wal-Mart với chiếc áo khoác màu đỏ cùng quây quần hát một bản nhạc của công ty và hô to những khẩu hiệu.
Đối với một người ngoài thì khung cảnh này giống hệt như những hình ảnh của những Hồng Vệ Binh đang hát những bài ngợi ca cuộc Đại Cách Mạng Văn Hóa Vô Sản của Mao Chủ Tịch. Nó cũng là biểu hiện của ảnh hưởng từ bên ngoài đã từ tốn và vững chãi xâm nhập Trung Quốc khi người kế vị Mao, ông Đặng Tiểu Bình , từ năm 978 đã bắt đầu xa rời hẳn những chính sách cực kỳ hướng nội của Mao.
Cũng giống như tại Hoa Kỳ, hệ thống công ty Wal-Mart gây rất nhiều tranh cãi ở Trung Quốc. Tại nước Mỹ, công ty này bị chỉ trích vì đã chống lại việc cho nhân viên thành lập nghiệp đoàn, trả lương tương đối thấp và gây ảnh hưởng tai hại cho những doanh nghiệp nhỏ tại những thị trấn nhỏ bé vì hàng hóa của Wal-Mart bán với giá rất hạ, khó có ai cạnh tranh được.
Ở Hồng Kông , một số những tổng giám đốc chấp hành của các công ty than phiền rằng Wal-Mart ép giá những công ty cung cấp hàng hóa cho họ, Wal-Mart lấy lý do phải giảm chi phí, khiến cho những công ty bạn hàng của Wal-Mart ở địa phương bị bớt đi rất nhiều lợi nhuận.
Trong khoảng thập niên 1990, Wal Mart đã hoạt động ở Hồng Kông nhưng chỉ mấy năm sau họ đã phải đóng cửa tất cả.
Trong tư cách là một công ty mua sản phẩm từ Trung Quốc cung cấp cho những cửa hàng của công ty tại Hoa Kỳ, Wal-Mart chiếm một chỗ đứng quan trọng trong ngành chuyên chở hàng không và hàng hải.
Miền nam Trung Quốc là nơi cung cấp hàng hóa cho Hoa Kỳ nhiều hơn bất kỳ nơi nào khác trên thế giới. Ông Paul Woodward là thủ quĩ của phòng thương mại Hoa Kỳ tại Hồng Kông trong năm nay, cho biết ý kiến về công ty Wal-Mart:
Công ty này là một tổ chức lớn, có tầm cỡ như các quốc gia trung bình. Họ nắm giữ những quyền lực ghê gớm trên thị trường. Họ đang mua những số lượng hàng hóa khổng lồ được sản xuất ở nội địa Trung Quốc.
Sự xâm nhập của hàng hóa Trung Quốc vào thị trường Hoa Kỳ đã gây nên những lời than phiền rằng chỉ tệ của Trung Quốc đã bị giữ ở mức thấp, và khiến Hoa Kỳ đe dọa áp đặt mức thuế quan 28% nếu như Bắc Kinh không chịu đưa ra hành động sửa chữa.
Ông Joe Hatfield làm cho công ty Wal-Mart ở Trung Quốc nghĩ rằng áp đặt mức thuế này là điều vớ vẩn. Theo ông thì mức thuế trừng phạt này sẽ chỉ là hành động trừng phạt giới tiêu thụ Mỹ đi mua sắm mà thôi.
Đèn treo trên cây giáng sinh trước kia được làm ở Nhật Bản. Sau đó thì đến Đài Loan, rồi chuyển qua Thái Lan một thời gian ngắn rồi đến Trung Quốc vì nơi đây đúng là một nền kinh tế toàn cầu. Giờ thì chẳng có bộ đèn nào được sản xuất ở bất kỳ nơi nào khác hơn là Trung Quốc. Thế thì tại sao chúng ta phải bắt công chúng Mỹ trả một cái giá đắt hơn đến 28% ? Tôi không đồng ý với chuyện này.
Còn ngay bây giờ thì kế hoạch mở rộng hệ thống Wal-Mart được chính phủ Trung Quốc nhiệt tình ủng hộ. Ông Hatfield đã thấy trước một quan hệ hòa hợp, ràng buộc nảy nở giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. Sự trổi dậy của Trung Quốc trong nền kinh tế thế giới, theo ông, mới chỉ là bước đầu.
